Một số điểm mới trong quy định về kế toán hành chính sự nghiệp
Các đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động bằng nguồn kinh phí của Nhà nước cấp hoặc từ các nguồn kinh phí khác như thu sự nghiệp, phí, lệ phí, hoạt động kinh doanh hay viện trợ không hoàn lại. Trong quá trình hoạt động, các đơn vị này phải có trách nhiệm chấp hành quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và quy định về chế độ kế toán hành chính sự nghiệp do Nhà nước ban hành. Hiện nay, quy định liên quan đến công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp đã tương đối đầy đủ. Hệ thống lại một số điểm mới đáng chú ý, bài viết tập trung trao đổi về những quy định sẽ bắt đầu triển khai từ ngày 1/1/2018.

Hoàn thiện quy định về bongdaso wap hành chính sự nghiệp
bongdaso wap hành chính sự nghiệp (HCSN) là việc tổ chức hệ thống thông tin bằng số liệu để quản lý và kiểm soát nguồn kinh phí, tình hình sử dụng và quyết toán kinh phí, tình hình quản lý và sử dụng các loại vật tư, tài sản công, tình hình chấp hành dự toán thu chi và thực hiện các tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước ở đơn vị HCSN.
Do sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) và được xem là công cụ sắc bén trong việc quản lý NSNN, góp phần đắc lực vào việc sử dụng vốn một cách tiết kiệm và hiệu quả cao, công tác bongdaso wap tại các đơn vị HCSN không chỉ quan trọng đối với chính các đơn vị này mà còn quan trọng đối với điều hành NSNN.
Với ý nghĩa như vậy, việc ban hành các quy định liên quan đến công tác bongdaso wap tại các đơn vị HCSN là vô cùng quan trọng. Theo đánh giá của các chuyên gia, hiện nay, quy định liên quan đến công tác bongdaso wap tại các đơn vị HCSN đã tương đối đầy đủ, thể hiện thông qua Luật bongdaso wap sửa đổi (năm 2015) của Quốc hội, Nghị định 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 của Chính phủ và Thông tư 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính hướng dẫn Chế độ bongdaso wap hành chính, sự nghiệp.
Cụ thể, theo Luật bongdaso wap sửa đổi, bongdaso wap đơn vị HCSN có nhiệm vụ cơ bản như: Thu thập, xử lý thông tin, số liệu bongdaso wap theo đối tượng và nội dung công việc bongdaso wap, theo chuẩn mực bongdaso wap và chế độ bongdaso wap; Kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi tài chính, nghĩa vụ thu, nộp, thanh toán nợ; Kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản; Phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, bongdaso wap; Phân tích thông tin, số liệu bongdaso wap; Tham mưu, đề xuất các giải pháp phục vụ yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính của đơn vị bongdaso wap; Cung cấp thông tin, số liệu bongdaso wap theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, kể từ ngày 1/1/2017, bongdaso wap đơn vị HCSN phải đáp ứng được những yêu cầu sau: Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh vào chứng từ bongdaso wap, sổ bongdaso wap và báo cáo tài chính (BCTC); Phản ánh kịp thời, đúng thời gian quy định thông tin, số liệu bongdaso wap; Phản ánh rõ ràng, dễ hiểu và chính xác thông tin, số liệu bongdaso wap; Phản ánh trung thực, khách quan hiện trạng, bản chất sự việc, nội dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế, tài chính; Thông tin, số liệu bongdaso wap phải được phản ánh liên tục từ khi phát sinh đến khi kết thúc hoạt động kinh tế, tài chính, từ khi thành lập đến khi chấm dứt hoạt động của đơn vị bongdaso wap; Số liệu bongdaso wap kỳ này phải kế tiếp số liệu bongdaso wap của kỳ trước; Phân loại, sắp xếp thông tin, số liệu bongdaso wap theo trình tự, có hệ thống và có thể so sánh, kiểm chứng được.
Để làm rõ các nội dung liên quan đến công tác bongdaso wap quy định tại Luật bongdaso wap sửa đổi 2015, trong đó có bongdaso wap tại các đơn vị HCSN, ngày 30/12/2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định 174/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật bongdaso wap năm 2015.
Trong đó, Nghị định đã làm rõ nhiều nội dung như: Nhiệm vụ bongdaso wap; Yêu cầu bongdaso wap; Nguyên tắc bongdaso wap; Chuẩn mực bongdaso wap và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp bongdaso wap; Các hành vi bị nghiêm cấm; Trách nhiệm quản lý, sử dụng, cung cấp thông tin, tài liệu bongdaso wap; Chứng từ bongdaso wap; Lập và lưu trữ chứng từ bongdaso wap; Quản lý, sử dụng chứng từ bongdaso wap; Mở sổ, ghi sổ, khóa sổ và lưu trữ sổ bongdaso wap…
Ngày 10/10/2017, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 107/2017/TT-BTC hướng dẫn chế độ bongdaso wap hành chính, sự nghiệp. Theo quy định, các đơn vị HCSN đều phải sử dụng thống nhất mẫu chứng từ bongdaso wap thuộc loại bắt buộc quy định trong Thông tư này. Trong quá trình thực hiện, các đơn vị không được sửa đổi biểu mẫu chứng từ thuộc loại bắt buộc. Ngoài các chứng từ bongdaso wap bắt buộc được quy định tại Thông tư này và các văn bản khác, đơn vị HCSN được phép tự thiết kế mẫu chứng từ để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
Tuy nhiên, mẫu chứng từ tự thiết kế phải đáp ứng tối thiểu 7 nội dung quy định tại Điều 16 Luật bongdaso wap, phù hợp với việc ghi chép và yêu cầu quản lý của đơn vị, gồm: Tên và số hiệu của chứng từ bongdaso wap; Ngày, tháng, năm lập chứng từ bongdaso wap; Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc cá nhân lập chứng từ bongdaso wap; Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc cá nhân nhận chứng từ bongdaso wap; Nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh; Số lượng, đơn giá và số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính ghi bằng số; tổng số tiền của chứng từ bongdaso wap dùng để thu, chi tiền ghi bằng số và bằng chữ; Chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt và những người có liên quan đến chứng từ bongdaso wap. Ngoài ra, chứng từ bongdaso wap có thể có thêm những nội dung khác theo từng loại chứng từ…
Thông tư 107/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính cũng quy định tài khoản bongdaso wap phản ánh thường xuyên, liên tục, có hệ thống tình hình về tài sản, tiếp nhận và sử dụng nguồn kinh phí do NSNN cấp và các nguồn kinh phí khác; Tình hình thu, chi hoạt động, kết quả hoạt động và các khoản khác ở các đơn vị HCSN.
Đơn vị HCSN phải mở sổ bongdaso wap để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan đến đơn vị bongdaso wap. Việc bảo quản, lưu trữ sổ bongdaso wap thực hiện theo quy định của pháp luật về bongdaso wap, các văn bản có liên quan và quy định tại Thông tư này.
Đối với đơn vị HCSN có tiếp nhận, sử dụng: Nguồn NSNN cấp; Nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài; Nguồn phí được khấu trừ, để lại phải mở sổ bongdaso wap để theo dõi riêng theo Mục lục NSNN và theo các yêu cầu khác để phục vụ cho việc lập báo cáo quyết toán với NSNN và các cơ quan có thẩm quyền.
Trách nhiệm của người giữ và ghi sổ bongdaso wap cũng được quy định rõ ràng hơn. Theo đó, sổ bongdaso wap phải được quản lý chặt chẽ, phân công rõ ràng trách nhiệm cá nhân giữ và ghi sổ.
Sổ bongdaso wap giao cho nhân viên nào thì nhân viên đó phải chịu trách nhiệm về nội dung ghi trong sổ trong suốt thời gian giữ và ghi sổ. Khi có sự thay đổi nhân viên giữ và ghi sổ, bongdaso wap trưởng hoặc phụ trách bongdaso wap phải tổ chức bàn giao trách nhiệm quản lý và ghi sổ bongdaso wap giữa nhân viên bongdaso wap cũ với nhân viên bongdaso wap mới.
Thông tin, số liệu ghi vào sổ bongdaso wap phải chính xác, trung thực, đúng với chứng từ bongdaso wap tương ứng dùng để ghi sổ. Việc ghi sổ bongdaso wap phải theo trình tự thời gian phát sinh của nghiệp vụ kinh tế, tài chính. Thông tin, số liệu ghi trên sổ bongdaso wap của năm sau phải kế tiếp thông tin, số liệu ghi trên sổ bongdaso wap của năm trước liền kề, đảm bảo liên tục từ khi mở sổ đến khi khóa sổ.
Về mở sổ bongdaso wap, đơn vị HCSN phải mở sổ bongdaso wap để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan đến đơn vị bongdaso wap. Việc bảo quản, lưu trữ sổ bongdaso wap thực hiện theo quy định của pháp luật về bongdaso wap, các văn bản có liên quan và quy định tại Thông tư này.
Đơn vị HCSN có tiếp nhận, sử dụng: Nguồn NSNN cấp; Nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài; Nguồn phí được khấu trừ, để mở sổ bongdaso wap để theo dõi riêng theo Mục lục NSNN và theo các yêu cầu, phục vụ cho việc lập báo cáo quyết toán với NSNN và các cơ quan có thẩm quyền.
Mỗi đơn vị bongdaso wap chỉ sử dụng một hệ thống sổ bongdaso wap cho một kỳ bongdaso wap năm, bao gồm sổ bongdaso wap tổng hợp và sổ bongdaso wap chi tiết. Tùy theo hình thức bongdaso wap đơn vị áp dụng, đơn vị phải mở đầy đủ các sổ bongdaso wap tổng hợp, sổ bongdaso wap chi tiết và thực hiện đầy đủ, đúng nội dung, trình tự và phương pháp ghi chép đối với từng mẫu sổ bongdaso wap. Sổ bongdaso wap ngân sách, phí được khấu trừ, để lại phản ánh chi tiết theo mục lục NSNN để theo dõi việc sử dụng nguồn NSNN, nguồn phí được khấu trừ để lại.
Sổ bongdaso wap theo dõi quá trình tiếp nhận và sử dụng nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài phản ánh chi tiết theo Mục lục NSNN làm cơ sở lập báo cáo quyết toán theo quy định của Thông tư này và theo yêu cầu của nhà tài trợ. Tuy nhiên, căn cứ vào yêu cầu quản lý và yêu cầu hạch toán của từng đối tượng bongdaso wap riêng biệt, đơn vị có thể được bổ sung các chỉ tiêu (cột, hàng) trên sổ, thẻ bongdaso wap chi tiết để phục vụ lập BCTC, báo cáo quyết toán theo yêu cầu quản lý.
Ngoài ra, Thông tư 107/2017/TT-BTC cũng nêu rõ về: Nguyên tắc mở sổ bongdaso wap; Ghi sổ bongdaso wap; Khóa sổ bongdaso wap; Sửa chữa sổ bongdaso wap… Đây là những quy định quan trọng, kịp thời tháo gỡ được những vướng mắc, khó khăn mà các đơn vị HCSN đang gặp phải thời gian qua.
Một số kiến nghị
Nhằm thực hiện đầy đủ các quy định mới của Nhà nước về công tác bongdaso wap tại các đơn vị HCSN, trong thời gian tới, cần chú trọng một số nhiệm vụ sau:
Một là,nắm rõ đầy đủ các quy định đối với hoạt động bongdaso wap tại các đơn vị HCSN. Theo đó, các quy định liên quan đến hoạt động bongdaso wap tại các đơn vị HCSN đều được quy định rõ tại Luật bongdaso wap sửa đổi 2015 của Quốc hội, Nghị định 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016 của Chính phủ và Thông tư 107/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính.
So với các quy định trước đóvề chế độ bongdaso wap HCSN, có nhiều điểm mới đáng chú ý nhằm đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế, bám sát phát triển của khoa học công nghệ cũng như yêu cầu về BCTC quốc gia sẽ được thực hiện từ năm 2018…
Hai là,tổ chức công tác bongdaso wap gọn nhẹ, tiết kiệm và có hiệu quả. Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ hạch toán bongdaso wap trong một đơn vị sự nghiệp cần có một bộ máy bongdaso wap hợp lý được xây dựng trên cơ sở định hình được khối lượng công tác bongdaso wap và tổ chức hệ thống thông tin bongdaso wap đạt chất lượng.
Có thể lựa chọn một trong ba mô hình tổ chức bộ máy bongdaso wap sau: Tập trung, phân tán hoặc hỗn hợp. Sau khi lựa chọn được mô hình phù hợp, việc sắp xếp, bố trí, phân công công việc cho những người làm công tác bongdaso wap trong từng đơn vị sao cho bộ máy bongdaso wap phải phù hợp với quy mô hoạt động và yêu cầu quản lý của từng đơn vị, nhằm phát huy hiệu quả cao nhất của bộ máy bongdaso wap.
Ba là,làm tốt công tác kiểm tra trong công tác bongdaso wap tại các đơn vị HCSN. Theo đó, thực hiện kiểm tra, kiểm soát tình hình chấp hành dự toán thu, chi; Tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế tài chính và các tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước; Kiểm tra việc quản lý, sử dụng các loại vật tư tài sản ở đơn vị; Kiểm tra việc chấp hành kỷ luật thu, nộp ngân sách, chấp hành kỷ luật thanh toán và chế độ chính sách của Nhà nước.
Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra việc chấp hành các quy định tại Nghị định 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 107/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính... nhằm đảm bảo quy định pháp luật được thực thi một cách đúng đắn.
Bốn là,làm tốt công tác tuyên truyền, tập huấn. Theo đó, cần tổ chức các buổi tập huấn về các nội dung mới, các vấn đề trọng tâm trong công tác bongdaso wap HCSN, qua đó giải đáp những vướng mắc băn khoăn của các đơn vị sự nghiệp.
Tài liệu tham khảo
1. Quốc hội (2015), Luật bongdaso wap;
2. Chính phủ (2016), Nghị định 174/2016/NĐ-CP ngày 30/12/2016quy định chi tiết một số điều của Luật bongdaso wap năm 2015;
3. Bộ Tài chính (2017), Thông tư 107/2017/TT-BTC hướng dẫn Chế độ bongdaso wap hành chính, sự nghiệp;
4. ThS. Nguyễn Thị Minh Phương (2015), bongdaso wap hành chính sự nghiệp và vai trò trong quản lý ngân sách, Tạp chí Tài chính số 5/2014;
5. ThS. Nguyễn Thị Hoài (2017), Hoàn thiện hệ thống báo cáo tại các đơn vị hành chính, sự nghiệp, Tạp chí Quản lý Ngân quỹ Quốc gia số tháng 3/2017;
6. ThS. Đặng Thị Thùy Giang (2017), Nâng cao hiệu quả công tác bongdaso wap hành chính sự nghiệp, Tạp chí Tài chính tháng 5/2017.