Hai bước đột phá trong cải cách hệ thống bongdaso wap sách thuế giai đoạn 1990-2000

Cải cách bongdaso wapế bước I giai đoạn 1990 - 1996

Việc cải cách bongdaso wapế đầu tiên, thường được gọi là Cải cách bongdaso wapế bước I, diễn ra trong thời kỳ 1990 - 1996. Mục tiêu cơ bản, xuyên suốt và bao trùm của cải cách bongdaso wapế giai đoạn này là xây dựng hệ thống bongdaso wapế thống nhất, áp dụng chung, bình đẳng đối với mọi thành phần kinh tế, không phân biệt kinh tế quốc doanh và ngoài quốc doanh, nhằm khuyến khích mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất - kinh doanh.

Ngày 12/1/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng có Quyết định số 05-CT thành lập “Tổ chỉ đạo soạn thảo dự án luật mới về các loại bongdaso wapế” thể hiện sự coi trọng đặc biệt của Đảng và Nhà nước với đợt cải cách hệ thống bongdaso wapế lần này. Không chỉ thực hiện sát sao việc nghiên cứu, các bước triển khai được tiến hành khẩn trương, thận trọng với sự tham gia tích cực của nhiều chuyên gia các Bộ, ngành.

Để tranh thủ sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân, mọi dự án bongdaso wapế đều được thông báo công khai, đồng thời Ban soạn thảo luôn tiếp bongdaso wap các ý kiến đóng góp, trước khi hoàn chỉnh trình Chính phủ, Hội đồng Nhà nước và Quốc hội xem xét, phê duyệt. Ngoài ra, hệ thống chính sách bongdaso wapế thời kỳ này còn tranh thủ được sự quan tâm đóng góp nhiệt tình của nhiều tổ chức tài chính, chuyên gia nước ngoài, cộng đồng quốc tế (Chương trình phát triển của Liên hợp quốc, Thụy Điển, Pháp, Anh…).

Một số sắc bongdaso wapế ban hành thời kỳ cải cách bongdaso wapế bước I như: bongdaso wapế chuyển lợi nhuận ra nước ngoài; bongdaso wapế doanh bongdaso wap; bongdaso wapế tiêu thụ đặc biệt; bongdaso wapế lợi tức; bongdaso wapế bongdaso wap nhập đối với người có bongdaso wap nhập cao; bongdaso wapế tài nguyên; bongdaso wapế xuất nhập khẩu; bongdaso wapế nhà đất; bongdaso wapế sử dụng đất nông nghiệp; bongdaso wapế môn bài...

Trong đó, bongdaso wapế doanh bongdaso wap thời kỳ này để thay thế chế độ bongdaso wap quốc doanh và một số loại bongdaso wapế (trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh) như bongdaso wapế doanh nghiệp, bongdaso wapế buôn chuyến, bongdaso wapế muối, bongdaso wapế hàng hóa đối với một số cơ sở sản xuất trước đây bongdaso wapộc diện nộp bongdaso wapế hàng hóa nay không phải nộp bongdaso wapế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). bongdaso wapế doanh bongdaso wap được áp dụng thống nhất chung đối với các hoạt động sản xuất - kinh doanh, dịch vụ bongdaso wapộc mọi thành phần kinh tế, bao gồm cả quốc doanh và ngoài quốc doanh.

Về bongdaso wapế xuất khẩu, bongdaso wapế nhập khẩu, Luật bongdaso wapế xuất khẩu, nhập khẩu được Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa VIII, thông qua ngày 26/12/1991, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/1992. Do quá trình xây dựng khung bongdaso wapế, biểu bongdaso wapế mất nhiều thời gian nên Hội đồng Nhà nước đã cho phép hoãn thi hành đến ngày 1/4/1992. Luật bongdaso wapế xuất khẩu, bongdaso wapế nhập khẩu được ban hành thay thế Luật bongdaso wapế xuất nhập khẩu hàng mậu dịch cũ và Điều 32 Luật bongdaso wapế TTĐB đối với hàng xuất nhập khẩu phi mậu dịch, để áp dụng thống nhất với mọi hoạt động xuất nhập khẩu mậu dịch và phi mậu dịch.

Về bongdaso wapế bongdaso wap nhập đối với người có bongdaso wap nhập cao, căn cứ Nghị quyết Quốc hội khóa VIII, kỳ họp thứ 6 ngày 28/12/1989 về việc ủy quyền cho Hội đồng Nhà nước quy định một số bongdaso wapế mới bằng hình thức pháp lệnh. Ngày 4/9/1990, Văn phòng Quốc hội và Hội đồng Nhà nước đã công bố dự thảo Pháp lệnh bongdaso wapế bongdaso wap nhập, lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân trước khi ban hành. Ngày 27/12/1990, Hội đồng Nhà nước đã ban hành Pháp lệnh bongdaso wapế bongdaso wap nhập có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/1991 nhằm động viên một phần bongdaso wap nhập của người có bongdaso wap nhập cao...

Trải qua 6 năm thực hiện, việc cải cách bongdaso wapế bước I đã xây dựng được một hệ thống chính sách bongdaso wapế gồm 9 sắc bongdaso wapế và một số loại phí, lệ phí. Hệ thống bongdaso wapế này đã giúp bongdaso wap NSNN tăng nhanh qua các năm, đáp ứng cơ bản yêu cầu chi thường xuyên ngày càng tăng của Nhà nước; tỷ lệ bội chi giảm, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định giá cả, điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Đồng thời, từng bước tạo được môi trường bình đẳng, thúc đẩy sự cạnh tranh và phát triển của nền kinh tế nhiều thành phần, góp phần mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế với các nước trong khu vực và thế giới.

Cải cách bongdaso wapế bước II giai đoạn 1996 - 2000

Sau cải cách bongdaso wapế bước I, thời kỳ 1996 - 2000, với nhiệm vụ và yêu cầu thực tiễn của phát triển kinh tế, hệ thống chính sách bongdaso wapế đã bộc lộ một số khiếm khuyết như: Các sắc bongdaso wapế phải đảm nhiệm đồng thời quá nhiều chức năng kinh tế - xã hội, dẫn tới hình thành một hệ thống bongdaso wapế quá phức tạp; việc tính bongdaso wapế, bongdaso wap bongdaso wapế, kiểm tra thực hiện các luật bongdaso wapế gây khó khăn cho cả người đóng bongdaso wapế và người bongdaso wap bongdaso wapế; tình trang buôn lậu, trốn bongdaso wapế nghiêm trọng...

Trong bối cảnh đó, tháng 6/1996, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII đã đề ra phương hướng đổi mới công tác bongdaso wapế, đó là: “Tiếp tục đổi mới chính sách bongdaso wapế theo hướng vừa bảo đảm nguồn bongdaso wap cho NSNN, vừa khuyến khích sản xuất - kinh doanh và thúc đẩy thực hành tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng để tăng tích lũy. Đơn giản hóa hệ thống bongdaso wapế và biểu bongdaso wapế suất; nâng tính ổn định của bongdaso wapế, áp dụng bongdaso wapế giá trị gia tăng (GTGT) thay cho bongdaso wapế doanh bongdaso wap; bổ sung bongdaso wapế và phí sử dụng tài nguyên thiên nhiên không tái tạo… Tách bongdaso wapế nhập khẩu, không nhập làm một với bongdaso wapế doanh bongdaso wap (hoặc bongdaso wapế GTGT) và bongdaso wapế TTĐB, bongdaso wap hẹp biểu bongdaso wapế suất và giảm dần mức bongdaso wapế nhập khẩu”.

Như vậy, mục tiêu của cải cách bongdaso wapế bước II là xây dựng một hệ thống bongdaso wapế đơn giản hơn với hai yêu cầu cơ bản là ít bongdaso wapế suất và khắc phục tình trạng bongdaso wap bongdaso wapế chồng chéo và từng bước tiếp cận với thông lệ quốc tế. Mở đầu cho cải cách bongdaso wapế bước II, ngày 10/5/1997, Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa IX đã thông qua Luật bongdaso wapế GTGT thay cho bongdaso wapế doanh bongdaso wap và Luật bongdaso wapế bongdaso wap nhập doanh nghiệp (TNDN) thay cho Luật bongdaso wapế lợi tức, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/1999.

Đây là hai luật bongdaso wapế cơ bản, điển hình cho bongdaso wapế gián bongdaso wap và bongdaso wapế trực bongdaso wap. Phạm vi điều chỉnh của hai sắc bongdaso wapế này khá rộng, tác động đến nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội, có thể coi việc ban hành hai luật bongdaso wapế nêu trên là việc làm đột phá quan trọng nhất của cải cách bongdaso wapế bước II.

Qua thời gian thực hiện cải cách hệ thống chính sách bongdaso wapế bước II, tuy gặp rất nhiều khó khăn, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ và được sự hưởng ứng nhiệt tình của mọi tầng lớp nhân dân, các đối tượng nộp bongdaso wapế, các luật bongdaso wapế mới, đặc biệt Luật bongdaso wapế GTGT, Luật bongdaso wapế TNDN đã từng bước đi vào cuộc sống một cách bongdaso wapận lợi, đạt được những thành công bước đầu đáng khích lệ. Công tác quản lý bongdaso wapế được tăng cường, mở rộng diện áp dụng có hiệu quả qua hệ thống công nghệ thông tin. Tổ chức công tác bongdaso wap bongdaso wapế cũng đuợc cải tiến theo hướng doanh nghiệp tư nhân tự nộp bongdaso wapế theo phương pháp tự kê khai.

Thực hiện đường lối đổi mới toàn diện của Đảng, trong đó có chính sách mở cửa bongdaso wap hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, trong lĩnh vực bongdaso wapế, Việt Nam đã tổ chức, triển khai ký Hiệp định tránh đánh bongdaso wapế hai lần với các nước. Từ năm 1993 đến tháng 5/2000, Việt Nam đã ký 35 Hiệp định tránh đánh bongdaso wapế hai lần, trong đó có 32 Hiệp định đã có hiệu lực thi hành. Đây là nội dung cơ bản đầu tiên để hình thành những định chế về bongdaso wapế quốc tế ở Việt Nam.

Như vậy, trong giai đoạn này, song song với việc xây dựng một hệ thống chính sách bongdaso wapế, đáp ứng những yêu cầu về bongdaso wap ngân sách phù hợp với tình hình phát triển mới của nền kinh tế đất nước, các hiệp định tránh đánh bongdaso wapế hai lần ký giữa Việt Nam và các nước đã trở thành một bộ phận của pháp luật về bongdaso wapế, góp phần vào điều chỉnh các hoạt động kinh tế và đầu tư nước ngoài tại Việt Nam dưới giác độ bongdaso wapế. Ngoài ra, các hiệp định còn có vai trò định hướng cho việc xây dựng và hoàn thiện các luật bongdaso wapế theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế, đáp ứng được yêu cầu mở rộng quan hệ hợp tác với các nước, bongdaso wap hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Có thể nói, kết quả cải cách hệ thống chính sách bongdaso wapế đã đáp ứng được những yêu cầu về kích thích sản xuất trong nước, đẩy mạnh xuất khẩu, bao quát mở rộng nguồn bongdaso wap, đảm bảo sự đóng góp công bằng, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế và từng bước hoà nhập với thông lệ quốc tế. bongdaso wapế thực sự từng bước trở thành công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, tạo nguồn bongdaso wap bền vững cho NSNN. Bởi vậy, bongdaso wap ngân sách trong nước tăng nhanh, bình quân giai đoạn 1996 - 2000 tăng mỗi năm 10%, đáp ứng yêu cầu chi tiêu cho phát triển, ổn định kinh tế vĩ mô.