Covid-19 có thể khơi mào "Chiến tranh Lạnh" Mỹ - bongdaso kèo nhà cái

Theo Thanh Tâm/vnexpress.vn

Trump ca ngợi quan hệ Mỹ - bongdaso kèo nhà cái khi ký thỏa thuận thương mại sơ bộ hôm 15/1, ngày người nhiễm nCoV đầu tiên của Mỹ trở về từ Vũ Hán.

Tổng thống Donald Trump (trái) và Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị G20 ở Osaka, Nhật Bản, tháng 6/2019. Ảnh: Reuters
Tổng thống Donald Trump (trái) và Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị G20 ở Osaka, Nhật Bản, tháng 6/2019. Ảnh: Reuters

Tuyên bố "quan hệ của chúng tôi đang ở thời điểm tốt nhất từ trước tới nay" Tổng thống Donald Trump đưa ra trong ngày ký thỏa thuận thương mại sơ bộ dường như đã giúp Mỹ và bongdaso kèo nhà cái Quốc tránh được nguy cơ đối đầu thương mại biến thành Chiến tranh Lạnh mới. Thỏa thuận cũng thắp lên hy vọng rằng siêu cường số một thế giớicó thể giải quyết bất đồngvới bongdaso kèo nhà cái Quốc trong hòa bình.

Cùng ngày hôm đó, giới chức y tế ở thành phố Vũ Hán thừa nhận họ không thể loại trừ khả năng virus gây bệnh viêm phổi mới khiến 41 người nhiễm có thể lây truyền từ người sang người. Đây cũng là ngày một người đàn ông từVũ Hán bay về Washington và mang theo mầm bệnh chết người này, trở thành ca nhiễm nCoVđầu tiên ở Mỹ.

4 tháng sau, Covid-19 đã tạo racuộc khủng hoảng y tếtoàn cầu nghiêm trọng nhất trong một thế kỷ, khiến hơn 4,5 triệu người nhiễm và hơn 300.000 người chết, đồng thời đẩy nền kinh tế toàn cầu chìm sâu trong suy thoái. Đại dịch cũng "hồi sinh" tất cả kịch bản tồi tệ nhất của mối quan hệ Mỹ - bongdaso kèo nhà cái, đẩy hai nước tiến sát nhất tới bờ vực đối đầu kể từ khi thiết lập quan hệ cách đây 4 thập kỷ.

Từ vấn đề chuỗi cung ứng, thị thựccho tới an ninh mạng và Đài Loan, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới không ngừng đối đầu nhau trên nhiều mặt trận. Trump thậm chí bày tỏ sự thất vọng với thỏa thuận thương mại giữa hai nước, một bongdaso kèo nhà cái số ít cam kết nhằm ngăn chặn những cuộc đấu khẩu leo thang thành xung đột thực sự.

Ngày 14/5, Trump nói rằngông thất vọng với cách bongdaso kèo nhà cái Quốc xử lý Covid-19 và có thể trả đũa bằng cách cắt hoàn toàn quan hệ với nước này."Tôi có mối quan hệ rất tốt đẹp với Chủ tịch bongdaso kèo nhà cái Quốc Tập Cận Bình, nhưng ngay bây giờ tôi không muốn nói chuyện với ông ấy", Tổng thống Mỹ nói trong cuộc phỏng vấn với Fox Business Network và khẳng địnhcó thể "tiết kiệm được 500 tỷ USD"nếu cắt toàn bộ quan hệ với bongdaso kèo nhà cái Quốc.

Căng thẳng này có vẻsẽ ngày càng leo thangtrước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11. Trump ngày càng ra sức đổ lỗi cho bongdaso kèo nhà cái Quốc muốn lợi dụng Covid-19 để làmông thất cử. Trong khi đó, bongdaso kèo nhà cái Quốccũng đang huy độngmọi nguồn lựctiến hành chiến lược "ngoại giao chiến lang" nhằm bảo vệ hình ảnh, trong bối cảnh xuất khẩu giảm và thất nghiệp tăng, khiến quốc gia này rơi vào suy thoái nghiêm trọng nhất trong nhiều thế hệ.

"Cuộc tấn công của Covid-19 vào cả Mỹ và bongdaso kèo nhà cái Quốc dường như đã làm xấu thêm mối quan hệ song phương và đẩy nó đến bờ vực đổ vỡ. Kể từ khi bình thường hóa quan hệ năm 1979,hai nước chưa từng rơi vào thế nguy hiểm và đối đầu như hiện nay", Cao Chí Khải (Gao Zhikai), từng là phiên dịch của cố lãnh đạo Đặng Tiểu Bình, cho biết.

Dù thỏa thuận thương mại hiện tại làm giảm nguy cơ hai bên tung ra các đòn áp thuế mới, hầu hết những tranh chấp khác giữa hai nước vẫn giữ nguyên hoặc thậm chí xấu hơn thời điểm tệ nhất của cuộc xung đột cách đây một năm. Trump và các trợ lý hàng đầu của mình không ngừng "chọc giận" bongdaso kèo nhà cái Quốc với những cáo buộc nhưnCoVthoát ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán,Bắc Kinh giấu dịch đểtích trữ vật tưy tế, hay tin tặc bongdaso kèo nhà cái Quốc "dòm ngó" vaccine Covid-19.

Cùng lúc, các quan chức ngoại giao và truyền thông bongdaso kèo nhà cái Quốc không ngừng thúc đẩy các thuyết âm mưu rằng một binh sĩ Mỹ đã mang nCoV tới Vũ Hán khi đến đây dự Thế vận hội Quân sự cuối năm 2019,cáo buộc các chính trị gia Mỹ đang cố đánh lạc hướng dư luận về những phản ứng sai lầm khiến quốc gia này trở thành vùng dịch lớn nhất thế giới.Truyền thông nhà nướcTrung Quốcđăng bàichỉ tríchNgoại trưởng Mỹ vì những phát ngôn "điên cuồng, lươn lẹovà dối trá" về nguồn gốc nCoV.

Cuộc khủng hoảng cũng khiến phe diều hâu ở cả hai bên không ngừng tung ranhững lời đe dọa hiếm khi được xem xét một cách nghiêm túctrong suốt nhiều thập kỷ. Nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa đã đề xuất xóa hơn một nghìntỷ USD mà Mỹ nợ bongdaso kèo nhà cái Quốc, động thái mà ông Cao so sánh với "hành động chiến tranh". Trong khi đó, Hồ Tích Tiến, tổng biên tập tờ Global TimescủaTrung Quốc, lạiđề xuất tăng gấp ba lần số lượng đầu đạn hạt nhân của nước này.

Đại dịch cũng làm hồi sinh những căng thẳng về các vấn đề cũ như việc Đài Loan bịbongdaso kèo nhà cái Quốc ngăn tham gia Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) với tư cách quan sát viên. Tháng trước, quan chức y tế hàng đầu của Mỹ đã có cuộc điện đàm hiếm hoi với người đồng cấp Đài Loan và Thượng viện Mỹ tuần này thông qua dự luật hỗ trợ Đài Loan tham gia WHO, trong khi tàu chiến Mỹ đã 6 lần đi qua eo biển Đài Loan trong năm nay.

Washington và Bắc Kinh cũng đã trục xuất hàng chục phóng viên của nhau trong những tháng gần đây. Bắc Kinh tuần này cảnh báo sẽ trả đũa nhiều hơn, sau khi Mỹ cắt giảm thời gian lưu trú cho nhân viên truyền thông bongdaso kèo nhà cái Quốc xuống còn 90 ngày.

Mâu thuẫn gia tăng cũng khiến một số quan chứcTrung Quốc bớt kỳvọng vàomột thỏa thuận thương mại khác với Trump, người mà họ từng vui mừng cho là một lãnh đạotheo chủ nghĩa thực dụng không quá quan tâm tới vấn đề nhân quyền. Thời Ân Hoằng (Shi Yinhong), cố vấn chính phủ bongdaso kèo nhà cái Quốc và là giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, cho rằng Bắc Kinh nên bớt công kích Mỹ để "chừa cửa" khôi phục quan hệ song phương hậu bầu cử với một tổng thốngđảng Dân chủ.

"Một tổng thống như Joe Biden sẽ thực tếvà bớt cảm tính hơn. Thay vì đối đầu với bongdaso kèo nhà cái Quốc với những mục tiêu không rõ ràng, chính quyền Biden sẽ gây áp lực trong một số lĩnh vực nhưng vẫn cứng rắn trong các vấn đề khác, như an ninh quốc gia và công nghệ, với mục tiêu là đàm phán thay đổi chính sách của bongdaso kèo nhà cái Quốc",Susan Shirk, chủ tịch bongdaso kèo nhà cái tâm bongdaso kèo nhà cái Quốc thế kỷ 21 của Đại họcCalifornia tại San Diego, nhận định.

Phần lớn sẽ phụ thuộc vào việc liệu thỏa thuận thương mại giai đoạn mộtcủa Trump với ông Tập có giữ được qua cuộc bầu cử hay không. Tổng thống Mỹ ngày càng tỏ ra mất kiên nhẫn với bongdaso kèo nhà cái Quốc, khicông ty S&P Global Ratings dự đoánBắc Kinh có vẻ không muốn đáp ứng đề nghị mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ trong năm nay và năm sau.

Trump và ông Tập có lẽ không muốn một cuộc chiến thuế quan xảy ra khi đại dịch đang đẩy nền kinh tế hai nước vào khủng hoảng. Một bongdaso kèo nhà cái số những mối đe dọa lớn nhất đối với cả hai lãnh đạo là tình trạng thất nghiệp gia tăng có thể gây bất ổn chính trị.

James Green, cố vấn cấp cao cho công ty tư vấn địa chính trịMcLarty Associates ở Mỹ, chỉ ra rằng cuộc điện đàm hồi đầu tháng này giữa hai nhà đàm phán hàng đầu của Mỹ và bongdaso kèo nhà cái Quốc là bằng chứng cho thấy cả hai bên vẫn muốn giữ thỏa thuận thương mại sơ bộ. Bắc Kinh ngày 15/5 bắt đầu cho phép nhập khẩu hàng nông sản Mỹ như từ ngũ cốc cho tới hoa quả theo thỏa thuận đã ký.

Tổng thống Donald Trump và Phó thủ tướng bongdaso kèo nhà cái Quốc Lưu Hạc (phải) tại thủ đô Washington, Mỹ, hôm 15/1. Ảnh: Bloomberg
Tổng thống Donald Trump vàPhó thủ tướng bongdaso kèo nhà cái Quốc Lưu Hạc (phải) tại thủ đô Washington, Mỹ, hôm 15/1. Ảnh:Bloomberg

Tuy nhiên, những cuộc chiến mới chỉ khoét sâu thêm hoàinghi giữa hai quốc gia. Mỹ tận dụng sự gián đoạn chuỗi cung ứng do virus gây ra để đẩy nhanh quá trình đưa các công ty nước này ra khỏi bongdaso kèo nhà cái Quốc.

Trump hôm 14/5 cho biết "đang xem xét" các công ty bongdaso kèo nhà cái Quốc giao dịch trên sàn chứng khoánNYSE vàNasdaq không tuân theo quy tắccủa Mỹ.Quỹ hưu trí tiết kiệm và đầu tư liên bang (FRTIB) cũng đã trì hoãn việc phân bổ hàng tỷ USD đầu tư cho các công ty bongdaso kèo nhà cái Quốc.

Cuối ngày 14/5, Thượng viện Mỹ thông quaĐạo luật Chính sách Nhân quyền của người Duy Ngô Nhĩ, kêu gọi trừng phạt những người chịu trách nhiệm giam hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm Hồi giáo khác ở Tân Cương. Đây được xem là động thái dọn đườngcho các biện pháp trừng phạt quan chức bongdaso kèo nhà cái Quốc.

Global Times ngày 15/5 nói rằng bongdaso kèo nhà cái Quốc đang cân nhắc các biện pháp đáp trả, nhắm vào các quan chức Mỹ nhưTổng chưởng lý bangMissouriEric Schmitt, người đã kiện đòi Bắc Kinh bồi thường vì Covid-19, cùng hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa là Tom Cotton và Josh Hawley. Tờ báo này cũng cho biết quan hệ thương mại giữa bongdaso kèo nhà cái Quốc và các bang có động thái tương tự Missouri có thể bị tổn hại.

Giáo sưThời Ân Hoằng cho rằng những nỗ lực nhằm chia rẽ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới xuất hiện "một cách rộng rãivà ít chọn lọc hơn" trước đây, khi cả hai quốc gia đều "ưu tiên cho những vấn đề nội bộ".

"Mối quan hệ Mỹ - bongdaso kèo nhà cái đã dần tới trạng thái tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ và chỉ càng thêm căng thẳng", ông Thời nhận định. Giáo sư này cho rằng tình thế đối đầuchiến lược giữa hai bên sẽ giảm bớt, nhưng căng thẳng về hệ tư tưởng và chính trị sẽ ngày càng nóng lên, có thể đẩy hai bên vào cuộc "Chiến tranh Lạnh" mới.