Cơ hội từ trái phiếu bongdaso wap của các ngân hàng Việt Nam

Đến năm 2025, trái phiếu bongdaso wap có thể đạt 1,2 nghìn tỷ USD

Trong năm 2021, trên toàn thế giới đã có hơn 620 tỷ USD trái phiếu bongdaso wap được phát hành, gấp đôi năm 2020. Số liệu cũng cho thấy, thị trường trái phiếu bongdaso wap đạt mức tăng trưởng gần 60% trong 5 năm qua. Theo dự báo của Học viện Tài chính quốc tế (Hoa Kỳ), đến năm 2025, mức phát hành hàng năm của loại hình trái phiếu này có thể đạt 1,2 nghìn tỷ USD.

Khu vực Đông Nam Á đóng góp lớn cho sự tăng trưởng này, trong đó, các ngân hàng tại Indonesia, Malaysia và Thái Lan đã phát hành tổng cộng hơn 43 tỷ USD trái phiếu bongdaso wap trong 5 năm trở lại đây. Tuy nhiên, Việt Nam dường như nằm ngoài xu thế này: các ngân hàng trong nước mới chỉ phát hành 216 triệu USD trái phiếu bongdaso wap trong 5 năm trở lại đây, mặc dù có rất nhiều dự án “môi trường, xã hội và quản trị” (ESG) đang cần tìm nguồn vốn, còn nhà đầu tư thì tìm kiếm cơ hội.

Ước tính, đến năm 2025, các tổ chức tài chính của Việt Nam có thể đạt doanh thu khoảng 1,7 tỷ USD từ phát hành trái phiếu để tài trợ cho các dự án ESG, trong số đó có 1,5 tỷ USD từ tài trợ chuyển đổi và trái phiếu bongdaso wap, tài trợ cho việc chuyển dịch từ các ngành công nghiệp phát thải cacbon cao sang công nghiệp bongdaso wap. Vậy điều gì vẫn đang cản trở các ngân hàng Việt Nam đạt được tiềm năng này? Và làm thế nào để nắm bắt được cơ hội đó?

Những điều kiện nhằm thúc đẩy sự phát triển thị trường trái phiếu bongdaso wap của Việt Nam

Có 4 điều kiện tiên quyết cho sự tăng trưởng của thị trường trái phiếu bongdaso wap, gồm: nhu cầu tài trợ các dự án có lợi cho môi trường, như năng lượng tái tạo và hạ tầng bongdaso wap; bảo đảm các sản phẩm tài trợ ESG có lợi cho ngân hàng và nhà đầu tư; xây dựng một khung pháp lý; ngân hàng đáp ứng 3 điều kiện trước để xây dựng một thị trường một cách sáng tạo. Mặc dù Việt Nam đã đáp ứng được 3 điều kiện đầu tiên, nhưng ngân hàng vẫn chưa thể tạo ra được năng lực phù hợp để tham gia vào thị trường trái phiếu bongdaso wap.

Nhu cầu tài trợ cho bongdaso wap dự án có lợi cho môi trường

Chính phủ bongdaso wap nước, bongdaso wap tổ chức và cá nhân đang ngày càng ưu tiên tính bền vững do nhận thức được ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Điều đó cũng kích thích nhu cầu từ những người muốn tìm nguồn vốn ESG và tái tạo cho dự án của mình.

Theo IJGlobal, Ở Việt Nam, tài trợ dự án đã tăng trưởng từng năm, từ khoảng 3 tỷ USD năm 2018 lên 38 tỷ USD năm 2021, trong bongdaso wap lĩnh vực năng lượng, giao thông vận tải, viễn thông và nước sạch. Nhu cầu tài trợ bongdaso wap dự án năng lượng tái tạo đang dẫn dắt sự tăng trưởng này, đạt hơn 10 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2018-2020 và 21 tỷ USD trong năm 2021. bongdaso wap dự án điện gió, điện mặt trời cũng là phân khúc lớn nhất thúc đẩy nhu cầu trong lĩnh vực này.

Với động lực thị trường và mục tiêu năng lượng tái tạo trong dự thảo mới nhất của Quy hoạch điện 8, nhu cầu tài trợ bongdaso wap dự án này sẽ tiếp tục gia tăng với tốc độ chóng mặt. Hơn nữa, tại COP26, Chính phủ Việt Nam đã cam kết đạt phát thải thuần 0 đến năm 2050.

Bên cạnh đó, công suất năng lượng tái tạo cũng đã tăng ổn định. Các dự án điện gió và điện mặt trời cũng sẽ sớm được triển khai nhằm đáp ứng được những mục tiêu này, do vậy, các dự án này sẽ cần nguồn vốn, tạo thêm cơ hội phát triển thị trường tài trợ vốn bongdaso wap.

Lợi ích của bongdaso wap sản phẩm tài trợ vốn ESG cho ngân hàng và nhà đầu tư

Ngân hàng và nhà đầu tư cần tin tưởng sẽ không thể bị thất bại nếu phát triển và đầu tư vào các sản phẩm này. Nhiều nghiên cứu cho thấy, trái phiếu bongdaso wap đạt lợi nhuận tốt hơn so với các sản phẩm truyền thống.

Số lượng và chi phí cho nguồn lực được triển khai cũng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của chính ngân hàng. Tuy nhiên, vẫn còn một lợi ích về danh tiếng không liên quan đến tài chính: ngân hàng cung cấp trái phiếu bongdaso wap vì khách hàng muốn sử dụng lợi nhuận thu được cho các dự án bongdaso wap.

Uớc tính, đến năm 2025, các ngân hàng Việt Nam có thể đạt 1,7 tỷ USD doanh thu từ tài trợ vốn ESG, với khoảng 90% đến từ tài chính chuyển đổi và trái phiếu bongdaso wap. Nhóm này bao gồm doanh thu từ tài trợ dự án bongdaso wap (như tài trợ các dự án năng lượng tái tạo) và các khoản vay gắn với môi trường, chủ yếu tập trung cho các thị trường vốn gắn với ESG, M&A và tài trợ thương mại.

Xây dựng một khuôn khổ pháp lý

Năm 2015, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Ngân hàng Nhà nước tăng cường các công cụ tài chính bongdaso wap, thông qua các quy định về tài chính bongdaso wap, các ngân hàng phải thực hiện các bước nội bộ để xem xét rủi ro môi trường vào năm 2025.

Tại Khung chính sách Tài chính bongdaso wap đang triển khai, Bộ Tài chính cũng đã đưa ra các chính sách khuyến khích cho vốn bongdaso wap. Trong Quyết định số 896/QĐ-TTg, ngày 26/07/2022 về Chiến lược quốc gia về Biến đổi khí hậu, Chính phủ đã thúc đẩy việc rà soát “chính sách tạo thuận lợi để thu hút các dòng vốn đầu tư cho ứng phó với biến đổi khí hậu”.

Tuy nhiên, các ngân hàng cùng hợp tác sẽ giúp thúc đẩy thị trường mạnh mẽ hơn. Các ngân hàng cần đối thoại với các cơ quan quản lý nhằm xác định xem các quy định mới có thể hữu ích như thế nào. Có thể thực hiện việc này bằng cách bắt đầu phát hành các sản phẩm tài chính bongdaso wap để xem quy định đã đủ chưa, hay cần cải thiện điều gì.

Tạo dựng thị trường trái phiếu bongdaso wap

Mặc dù hiện nay, nhà đầu tư và các bên vay vốn đang được hấp dẫn bởi nguồn vốn bongdaso wap, tuy nhiên, các ngân hàng thương mại Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn đầu phát triển các sản phẩm và dự án trái phiếu bongdaso wap.

Hiện tại, số lượng công cụ tài chính bongdaso wap và mức độ phát triển còn thấp; một cuộc khảo sát gần đây cho thấy, 40% các ngân hàng Việt Nam không có dự án đầu tư bongdaso wap trong danh mục đầu tư của mình. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn có thể nhanh chóng nắm bắt được cơ hội này.

Lấy ví dụ tại Indonesia, Cơ quan quản lý Dịch vụ tài chính đã ban hành các quy định về phát hành và thời hạn trái phiếu bongdaso wap trong năm 2017 và 2018. Với sự giúp đỡ của Tập đoàn Tài chính Quốc tế (IFC), trong vòng vài tháng, Ngân hàng OCBC NISP đã trở thành ngân hàng thương mại đầu tiên của quốc gia này phát hành trái phiếu bongdaso wap. IFC cung cấp bí quyết và ngân sách phù hợp để giúp OCBC NISP thực hiện những bước đi đầu tiên. Điều đó đã giúp kích thích thị trường trong nước.

8 ngân hàng đứng đầu của Indonesia trong năm 2018 đã khởi xướng Sáng kiến Tài chính bền vững của Indonesia; Citibank, HSBC, Ngân hàng Hồi giáo Dubai, và Standard Chartered sau đó đã phát hành trái phiếu bongdaso wap. Đến năm 2021, một nửa số ngân hàng của nước này đã cam kết tăng cường tài trợ cho các dự án bongdaso wap. Những ngân hàng hành động sớm đã chiếm 4/5 nhóm các ngân hàng đầu ngành về trái phiếu bongdaso wap tại Indonesia.

Những bước tiếp theo cho bongdaso wap ngân hàng Việt Nam

Các ngân hàng ở Việt Nam có cơ hội nắm giữ vai trò quyết định trên thị trường trái phiếu bongdaso wap. Yêu cầu đặt ra không chỉ xác định rõ nhu cầu, mà cần thực hiện các lĩnh vực kinh doanh, giúp bảo đảm nắm giữ vị trí dẫn đầu thị trường. Các ngân hàng có thể đi theo một trong ba cách sau:

- Đi theo xu hướngbằng cách xây dựng năng lực vận hành và đáp ứng bongdaso wap yêu cầu tối thiểu về quy định bắt buộc. Cách tiếp cận theo hướng tham gia ở mức tối thiểu này vẫn bảo đảm tuân thủ quy định, nhưng khó có thể giành được thị trường.

- Tham gia trên thị trườngbằng cách chủ động áp dụng các tiêu chuẩn mới và thông lệ hàng đầu trong lĩnh vực rủi ro khí hậu. Các ngân hàng có thể phát triển các sản phẩm và dịch vụ cụ thể dựa trên nhu cầu tài chính bongdaso wap của khách hàng, đặt ra các mục tiêu kinh doanh quan trọng cho các sản phẩm bongdaso wap.

- Dẫn đầu thị trườngthay vì đi sau các đối thủ ngang hàng và đặt mục tiêu giành thị phần lớn trong tài chính chuyển đổi và trái phiếu bongdaso wap. Điều này đòi hỏi phải tích cực phân bổ lại nguồn vốn theo các mục tiêu môi trường trên cơ sở khoa học, xác định tiềm năng các thị trường cụ thể và cơ hội kinh doanh trong các ngành trọng tâm (như phát triển năng lượng tái tạo, cơ sở sản xuất bongdaso wap, hạ tầng xe điện…), cung cấp sản phẩm chuyên dụng và hỗ trợ khách hàng trong những thị trường đó.

Dù đã chọn lộ trình nào, bongdaso wap ngân hàng Việt Nam cũng cần phải thực hiện những biện pháp sau:

Thứ nhất,cân nhắc mọi tiềm năng cơ hội kinh doanh ESG, từ tài chính chuyển đổi sang sản phẩm ESG doanh nghiệp. Ngân hàng cần quyết định sản phẩm ngân hàng bongdaso wap nào phù hợp nhất với khách hàng của mình.

Thứ hai,thống nhất lại bongdaso wap danh mục nhằm đạt được bongdaso wap mục tiêu giảm phát thải cụ thể, đồng thời đo lường mức độ phát thải đã được tài trợ.

Thứ ba,rà soát lại toàn bộ quy trình quản lý rủi ro, bao gồm nhận diện rủi ro, đánh giá mức độ trọng yếu, và đánh giá sức chịu đựng.

Thứ tư,sửa đổi mô hình vận hành tín dụng, và đặc biệt là cách thức quản lý rủi ro tín dụng, trong đó có chấm điểm rủi ro khí hậu bên đối ứng của ngân hàng.

Thứ năm,nhấn mạnh cam kết bongdaso wap của ngân hàng thông qua các hình thức công bố và báo cáo kinh doanh mới, như hợp nhất các khuyến nghị của Nhóm chuyên trách Công bố thông tin Tài chính liên quan đến Khí hậu (TCFD) về việc công bố các thông tin tài chính liên quan đến khí hậu.

Thứ sáu,thông báo những thay đổi tới bongdaso wap tổ chức và hệ thống dữ liệu, như mô hình chấm điểm tín dụng. Điều đó có thể sẽ yêu cầu nhà cung cấp dữ liệu độc lập cho bongdaso wap khía cạnh của ESG, hoặc một nguồn dữ liệu nội bộ.

Một số ngân hàng tại Việt Nam đã có những bước đi tiên phong. Trong giai đoạn 2018-2021, mảng tín dụng bongdaso wap của một ngân hàng lớn đã tăng trưởng hơn 60% sau khi ứng dụng các yếu tố rủi ro môi trường và xã hội vào hệ thống phê duyệt tín dụng.

Đồng thời, ngân hàng này cũng đã bắt đầu công bố báo cáo phát triển bền vững trong khuôn khổ báo cáo thường niên của mình và lên kế hoạch phát hành trái phiếu bongdaso wap, xây dựng quy trình và khuôn khổ để hỗ trợ mục tiêu này.

Một ngân hàng khác cũng đã đầu tư vào xây dựng năng lực nội bộ, đào tạo nhân viên thuộc nhiều phân khúc kinh doanh khác nhau về kiến thức thị trường năng lượng tái tạo, cụ thể là điện gió và điện mặt trời, để có thể phát hành bongdaso wap sản phẩm liên quan đến những thị trường này.