bongdaso com. Hồ Chí Minh và hành trình 50 năm khẳng định khát vọng vươn tầm

Phóng viên: Thưa Giáo sư, nhìn lại chặng đường 50 năm sau ngày giải phóng và 40 năm đổi mới, theo ông đâu là những dấu ấn kinh tế quan trọng nhất thể hiện sự chuyển mình của bongdaso com. Hồ Chí Minh từ một đô thị hậu chiến trở thành trung tâm kinh tế năng động hàng đầu cả nước và khu vực?

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài: 50 năm sau ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước và gần 40 năm đổi mới, bongdaso com. Hồ Chí Minh đã không ngừng khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế cả nước. Từ một đô thị hậu chiến, bongdaso com. Hồ Chí Minh đã vươn mình trở thành trung tâm kinh tế năng động, tiên phong trong cải cách thể chế, đóng góp hàng đầu vào GDP và ngân sách quốc gia, đồng thời lan tỏa mạnh mẽ đến vùng kinh tế phía Nam và Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Dấu ấn quan trọng thể hiện ở hàng loạt mô hình phát triển kinh tế tiên phong, từ thập niên 90 của thế kỷ trước đến nay như: KCX Tân Thuận, KCX Linh Trung, hệ thống 15 KCN thu hút hơn 1.600 dự án FDI, với vốn đầu tư đăng ký hơn 12 tỷ USD. Đồng thời, tạo việc làm và thu nhập không chỉ cho người dân mà còn cho các khu vực ĐBSCL, Đông Nam Bộ và cả nước. Các KCN này đã và đang đóng góp tỉ trọng đáng kể vào ngân sách và xuất khẩu. Việc hình thành KCX-KCN theo hướng tiên phong này từ thập niên 90 đã đưa bongdaso com. Hồ Chí Minh từ một xuất phát điểm ban đầu sau năm 1975 từ con số 0 về công nghiệp trở thành trung tâm công nghiệp lớn với các ngành điện tử, cơ khí, công nghệ thông tin, hóa dược, chế biến tinh lương thực, thực phẩm...

Thành công tiếp nối với mô hình Khu Công nghệ cao bongdaso com. Hồ Chí Minh – một “cú hích” đưa vùng trũng nông nghiệp Thủ Đức thành nơi hội tụ nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như: Intel, Jabil, Rockwell Automation (Hoa Kỳ), Nidec, Nipro, NTT (Nhật Bản), Samsung (Hàn Quốc), Sonion (Đan Mạch), Datalogic (Italy), Sanofi (Pháp), TTI (Đức)… góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh về công nghệ và thu hút tài năng công nghệ không chỉ của bongdaso com. Hồ Chí Minh mà còn của cả nước.

bongdaso com. Hồ Chí Minh cũng đón đầu xu hướng chuyển đổi số với mô hình Khu Công nghệ phần mềm Quang Trung (QTSC) – trung tâm phần mềm đầu tiên của cả nước, hiện có hơn 20.000 người học tập, làm việc, xuất khẩu dịch vụ ra hơn 20 quốc gia tập trung vào Hoa Kỳ, Nhật Bản, châu Âu. QTSC còn mở rộng thành chuỗi Khu công nghệ phần mềm lan tỏa đến nhiều tỉnh, thành, tạo ra tiềm năng hình thành một hệ sinh thái chuyển đổi số cả nước.

Một dấu ấn không thể thiếu là việc bongdaso com. Hồ Chí Minh tiên phong xây dựng Trung tâm Giao dịch Chứng khoán – nay là HOSE. Với gần 50 doanh nghiệp niêm yết vốn hóa trên 1 tỷ USD, trong đó có 3 doanh nghiệp vốn hóa trên 10 tỷ USD. HOSE đã đóng góp vốn hóa chung cho Việt Nam xấp xỉ 30-40% GDP. Sau hơn 2 thập kỷ xây dựng và phát triển, HOSE đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành một tổ chức hoạt động theo chuẩn mực quốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ đáp ứng tốt nhất nhu cầu thị trường và khẳng định vai trò đưa thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.

Phóng viên: bongdaso com. Hồ Chí Minh được kỳ vọng là “đầu tàu” kinh tế cả nước, nhưng trong những năm gần đây tốc độ tăng trưởng có phần chững lại. Theo ông, nguyên nhân đến từ đâu và thành phố cần làm gì để lấy lại đà tăng trưởng?

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài:bongdaso com. Hồ Chí Minh đang đứng trước nhiều thách thức mới, chủ yếu bắt nguồn từ chính quá trình phát triển nhanh và năng động trong suốt nhiều thập kỷ qua. Một trong những thách thức lớn là hệ quả của mô hình phát triển công nghiệp sớm mang tính lịch sử theo hướng KCX – KCN. Sau hơn 30 năm vận hành, mô hình này đã bắt đầu bộc lộ hạn chế: khi khát vọng bongdaso com. Hồ Chí Minh muốn nâng cao năng suất và thu nhập, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu ở phân khúc cao trong bối cảnh mới: công nghệ vẫn thiên về thâm dụng lao động, ảnh hưởng đến môi trường, tắc nghẽn đô thị và đóng góp vào GRDP của Thành phố từ công nghiệp đang chững lại ở mức xấp xỉ 20%.

Cùng với đó là hạn chế trong cơ cấu ngành dịch vụ. Dù bongdaso com. Hồ Chí Minh xác định 9 ngành dịch vụ trọng yếu, nhưng phần lớn vẫn mang tính thương mại thuần túy, chưa chuyển dịch mạnh mẽ sang các phân khúc dịch vụ tạo giá trị gia tăng cao. Đề án phát triển bongdaso com. Hồ Chí Minh trở thành một Trung tâm dịch vụ lớn, giá trị gia tăng cao và hiện đại của cả nước hướng đến các dịch vụ tiềm năng như giáo dục quốc tế và tinh hoa, y tế chất lượng cao, nghiên cứu và triển khai, thông tin truyền thông và tài chính hiện đại cũng đãtạo thách thức trong bối cảnh hiện nay.

Cơ sở hạ tầng đô thị của bongdaso com. Hồ Chí Minh đã trở nên quá tải với quy mô dân số siêu đô thị. Tình trạng quá tải trong giao thông và hạ tầng xã hội làm cho chi phí logistics và chi phí vận hành tăng cao, làm giảm sức cạnh tranh của Thành phố. Trong khi đó, dù năng suất lao động và thu nhập bình quân đầu người tại bongdaso com. Hồ Chí Minh cao gần gấp đôi mức trung bình cả nước, nhưng người dân lại thiếu hụt không gian công cộng phục vụ nhu cầu giải trí, văn hóa và thư giãn – một yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng sống đô thị.

Những thách thức trên đang ngày càng thể hiện rõ nét, khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của bongdaso com. Hồ Chí Minh có dấu hiệu chững lại trong những năm gần đây, mặc dù vào thời điểm năm 2024 tốc độ tăng trưởng đã khôi phục trở về mức tiềm năng nhưng khát vọng tăng trưởng cao trên 8% trong năm 2025 và tăng trưởng 2 con số cho những năm tiếp theo là một thách thức trong bối cảnh mới khi bongdaso com. Hồ Chí Minh cùng cả nước bước vào Kỷ nguyên mới với khát vọng tăng năng suất tổng hợp và nỗ lực đạt được thu nhập cao vào năm 2045.

Phóng viên: Trong bối cảnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và hội nhập quốc tế sâu rộng, theo ông đâu là động lực tăng trưởng mới mà bongdaso com. Hồ Chí Minh nên ưu tiên?

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài:bongdaso comHồ Chí Minh cần tạo đột phá trong tăng trưởng kinh tế và nâng cao sức cạnh tranh trong khu vực; tập trung vào lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo, mở rộng không gian phát triển theo hướng tiếp cận mở khu vực và quốc tế, kết hợp mở rộng không gian kinh tế biển, kết hợp với mở rộng không gian ngầm và không gian tầng cao nhằm tạo xung lực mới cho tăng trưởng và đáp ứng một siêu đô thị vươn tới hiện đại có chất lượng sống cao.

Ưu tiên các động lực tăng trưởng mới như siêu cảng Cần Giờ theo hướng kinh tế sinh thái và kinh tế biển kết nối vùng bongdaso com. Hồ Chí Minh và các vùng khác cũng như quốc tế; ưu tiên chiến lược hình thành trung tâm tài chính quốc tế (IFC) với mục tiêu thu hút các nhà đầu tư tài chính quốc tế, huy động dòng tài chính quốc tế thúc đẩy đổi mới công nghệ; thúc đẩy chuyển đổi kép, thúc đẩy thu hút tài năng và thu hút công nghệ.

Song song đó, cần giải quyết các điểm nghẽn về môi trường và nâng cao chất lượng sống để từng bước thu hẹp khoảng cách với các thành phố hiện đại trong khu vực qua đầu tư chiến lước các phương diện nhằm nâng cao chỉ số thành phố thông minh, chỉ số thành phố toàn cầu, chỉ số thành phố hướng đến trung tâm tài chính quốc tế và mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng sống người dân. Từ đó mới biến các khát vọng thu hút tài năng, thu hút tập đoàn công nghệ, tập đoàn tài chính, nhà đầu tư chiến lược đến sinh sống và làm việc ở bongdaso com. Hồ Chí Minh trở thành hiện thực.

Muốn làm được điều này bongdaso com. Hồ Chí Minh tiếp tục vận dụng tốt Nghị quyết 98 (phân cấp/thu hút nguồn lực) và tiếp tục đề xuất các sáng kiến phát triển mới theo các mô hình thử nghiệm sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) với sự ủng hộ của Trung ương theo tinh thần Nghị quyết 31 để có khả năng thúc đẩy các khát vọng trở thành hiện thực sớm.

Song song đó, bongdaso com. Hồ Chí Minh nên vận dụng tốt không gian Nghị quyết 57 tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thu hút chuyên gia có tính thực tiễn và chiến lược cao cho các ngành phục vụ cho chuyển đổi kép số/xanh/công nghệ theo hướng tích hợp và phù hợp với hệ sinh thái dịch vụ/công nghiệp đã được duyệt trong quy hoạch tổng thể.

Phóng viên: Ông kỳ vọng điều gì cho bongdaso com. Hồ Chí Minh – về mô hình tăng trưởng, chất lượng sống và vị thế kinh tế trong khu vực?

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài:Theo tôi, tiên quyết vẫn đảm bảo tăng trưởng cao từ nâng cao năng suất và năng suất TFP nhưng phải đảm bảo các bền vững về môi trường và xã hội, không chỉ phấn đấu thu nhập cao vượt qua mức 12.000 USD/bình quân đầu người từ năm 2030 mà còn phải đảm bảo các yếu tố văn hóa biểu tượng của bongdaso com. Hồ Chí Minh luôn xứng đáng là nơi đáng sống, hướng đến các ngành theo xu hướng toàn cầu như xanh/số/giảm phát thải nhưng bám các thế mạnh đặc thù về tiềm năng kinh tế đêm, văn hóa sông nước, văn hóa lịch sử, văn hóa ẩm thực . . .

Phóng viên: bongdaso com. Hồ Chí Minh đang hướng đến trở thành trung tâm tài chính quốc tế. Theo ông đâu là những yếu tố cần thiết để hiện thực hóa mục tiêu này?

GS.TS. Nguyễn Trọng Hoài:Theo kinh nghiệm từ các Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) đã phát triển tại nhiều quốc gia trong 2–3 thập niên qua, có khoảng 10 yếu tố then chốt quyết định sự hình thành và phát triển bền vững của IFC như ổn định vĩ mô, khung pháp lý, hạ tầng, công nghệ, nhân lực... Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam nói chung và bongdaso com. Hồ Chí Minh nói riêng, tôi cho rằng bốn yếu tố cốt lõi sau sẽ đóng vai trò quyết định gồm:

Thứ nhất là ổn định kinh tế vĩ mô. Việt Nam đã duy trì được nền tảng vững chắc suốt gần 40 năm đổi mới với tốc độ tăng trưởng cao, lạm phát được kiểm soát, tỷ giá ổn định và thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Quy mô nền kinh tế hiện nay đã tăng hơn 60 lần so với năm 1986 và nằm trong top 5 nước tăng trưởng GDP nhanh nhất châu Á.

Thứ hai là khả năng kết nối toàn cầu. Các IFC thành công đều đóng vai trò là trung tâm liên kết thuận tiện qua đường không, đường biển, kết nối kinh tế qua đầu tư trực tiếp FDI và đầu tư gián tiếp thông qua thị trường chứng khoán. Việt Nam có vị trí địa lý chiến lược ở Đông Nam Á và đã tham gia hàng loạt FTA, tạo điều kiện thuận lợi để kết nối sâu rộng với khu vực và thế giới.

Yếu tố cốt lõi thứ ba là nền kinh tế thực đủ mạnh. Một IFC chỉ phát triển khi có nền tảng hàng hóa và dịch vụ lớn từ nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ đủ mạnh để tập hợp được dòng hàng hóa xuất nhập khẩu từ FDI, từ doanh nghiệp trong nước, tạo ra một nhu cầu về sản phẩm tài chính đa dạng như: cổ phiếu, trái phiếu, công cụ phái sinh, trao đổi ngoại hối đa dạng nhiều đồng tiền.

Từ nhu cầu sản phẩm tài chính đa dạng xuất phát từ dòng hàng hóa dịch vụ thực kết nối trong nước và toàn cầu tạo ra tiềm năng hình thành một dòng tài chính quốc tế về lưu chuyển vốn quốc tế, lưu chuyển công ty tài chính quốc tế, nhân lực tài chính quốc tế, công nghệ tài chính quốc tế. Việt Nam với quy mô GDP gần 500 tỷ USD, độ mở kinh tế trên 200% hoàn toàn có tiềm năng tạo ra dòng tài chính quốc tế sôi động.

Cuối cùng là yếu tố hạ tầng mềm – tức môi trường pháp lý cho IFC. Việc hình thành IFC đòi hỏi khuôn khổ pháp lý hiện đại, bongdaso com bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế, đảm bảo an ninh tài chính và bảo vệ nhà đầu tư. Việt Nam cần xây dựng từ đầu một hệ sinh thái pháp lý và công nghệ – bao gồm dữ liệu lớn, bảo mật mạng, và chuẩn mực như IFRS – để IFC hoạt động hiệu quả và an toàn.

Trong bốn điều kiện cốt lõi cho Việt Nam thì bongdaso com. Hồ Chí Minh hoàn toàn phù hợp cho việc hình thành IFC vì bongdaso com. Hồ Chí Minh sau 40 năm sau đổi mới và đặc biệt sau 50 thống nhất đất nước đã, đang và sẽ trở thành một địa phương dẫn đầu về kinh tế có kết nối quốc tế khu vực và toàn cầu mạnh mẽ, có độ mở lớn về thương mai, có nền kinh tế thực hiện hữu với nhu cầu tài chính quốc tế cao, có nguồn nhân lực chất lượng cao tại chỗ và có khả năng thu hút tài năng toàn cầu.

bongdaso com. Hồ Chí Minh cũng là địa phương tiên phong và có nhiều đề án về trụ cột kinh tế số, chuyển đổi số và đặc biệt bongdaso com. Hồ Chí Minh thực chất đã trở thành Vùng động lực cực kỳ quan trọng của cả nước khi đã bao gồm cả những vùng năng động và nhiều tiềm năng khác là Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Xin cảm ơn ông!