bongdaso net nước ngọt, thuốc lá: Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng

PV.

Đề xuất của Bộ Tài bongdaso net bổ sung mặt hàng nước ngọt vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và tăng thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá trong dự án Luật sửa đổi 5 Luật thuế công bố vừa qua sẽ góp phần định hướng tiêu dùng, hướng tới bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phù hợp với thông lệ quốc tế.

bongdaso net nước ngọt, thuốc lá: Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nguồn: internet
bongdaso net nước ngọt, thuốc lá: Góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nguồn: internet

Đồ uống có đường là loại nước giải khát được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nâng cao sức khỏe Victoria, Úc, việc sử dụng đồ uống có đường gắn liền với tăng năng lượng nạp vào cơ thể, tăng cân và béo phì và nhiều ảnh hưởng xấu khác đến sức khoẻ như: các bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, xơ vữa và tắc mạch vành, nhồi máu cơ tim; nguy cơ của bệnh đái tháo đường tuýp 2 và một số bệnh ung thư như ung thư túi mật, ung thư vú, ung thư đại tràng, ung thư tiền liệt tuyến và ung thư thận…

Ở Việt Nam tỷ lệ người trưởng thành bị thừa cân, béo phì chiếm khoảng 25% dân số. Đối với trẻ em dưới 5 tuổi tỷ lệ béo phì tăng nhanh từ mức 0,6% năm 2000 lên 5,3% năm 2015, tại TP. Hồ Chí Minh mức tỷ lệ này lên tới 10,8% (đặc biệt tại khu vực trung tâm tỷ lệ này lên đến 12%) cao hơn mức trung bình của Châu Á và các nước đang phát triển (mức béo phì trẻ dưới 5 tuổi trung bình toàn cầu là 6,9%).

Do vậy, để định hướng và hạn chế tiêu dùng các loại đồ uống có đường, các nước trong khu vực đã bongdaso net bongdaso netế TTĐB đối với mặt hàng nước ngọt, cụ thể: Thái Lan quy định nước ngọt có ga không cồn chịu mức bongdaso netế suất 25% hoặc 0,024 USD/chai 440cc; nước ngọt có ga, ở mức 20% hoặc 0,011 USD/chai 440cc; Lào bongdaso net bongdaso netế TTĐB đối với nước ngọt có ga không cồn với mức bongdaso netế suất 5% và nước tăng lực với mức bongdaso netế suất 10%; Campuchia bongdaso net bongdaso netế TTĐB đối với nước ngọt 10%.

Được biết, 03 nước trong ASEAN khác đang dự kiến, xem xét áp dụng bongdaso netế TTĐB đối với nước ngọt: Myanmar: dự kiến bongdaso net bongdaso netế TTĐB bongdaso netế suất 5%; Philippin: dự kiến bongdaso net bongdaso netế TTĐB mức tuyệt đối 10 Peso/lít; Indonesia: dự kiến bongdaso net bongdaso netế TTĐB mức tuyệt đối 3.000Rupi/lít nước ngọt có ga.
Như vậy, hầu hết các nước trong khu vực đã và sẽ thực hiện bongdaso net bongdaso netế TTĐB đối với mặt hàng nước ngọt. Các nước Châu Âu áp dụng bongdaso net bongdaso netế cao hơn, cụ thể: Pháp bongdaso net bongdaso netế TTĐB với mức bongdaso netế tuyệt đối 0,72 euro/lít; Phần Lan bongdaso net bongdaso netế TTĐB với mức bongdaso netế tuyệt đối là 0,075 euro/lít; Hungary bongdaso net mức bongdaso netế tuyệt đối là 0,04 euro/1 chai hoặc 1 lon; Hà Lan: bongdaso net 0,09 USD/lít,...

Do vậy, việc Bộ Tài chính đề xuất áp dụng mức bongdaso netế suất 10% cho mặt hàng nước ngọt áp dụng từ năm 2019 sẽ góp phần điều tiết tiêu dùng đối với đồ uống có đường và phù hợp với thông lệ quốc tế. Theo đó, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung nước ngọt bao gồm loại có ga, không ga, tăng lực, thể thao, trà, cà phê uống liền được đóng gói theo dây chuyền sản xuất công nghiệp, trừ: nước trái cây, nước rau quả 100% tự nhiên, sữa và các sản phẩm sữa vào đối tượng chịu bongdaso netế TTĐB.

Đối với mặt hàng bongdaso netốc lá, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bongdaso netốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trên thế giới. Việc sử dụng bongdaso netốc lá gây ra 25 loại bệnh khác nhau, như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch…
Việt Nam bongdaso netộc nhóm 15 nước có số người hút bongdaso netốc lá cao nhất trên thế giới. Tỷ lệ người hút bongdaso netốc lá ở Việt Nam cao có nhiều nguyên nhân trong đó, giá bán lẻ bongdaso netốc lá còn thấp, thanh thiếu niên dễ tiếp cận với bongdaso netốc lá.
Hiện Việt Nam có tỷ lệ bongdaso netế trên giá bán lẻ bongdaso netốc lá thấp: 48,1 % (số liệu được tính theo mức bongdaso netế suất năm 2019 là 75%) trong khi đó tỷ lệ bongdaso netế trên giá bán lẻ tại các nước trong khu vực là: Brunei 81%, Thái Lan 70%, Singapore 69%, Malaysia 57%, Indonesia 51%; Myanmar: 50% và các nước phát triển Úc: 62%, Đức: 75%, Pháp 80%...

Cùng với nhiều nước, Việt Nam đã ký kết và tham gia Công ước Khung về Kiểm soát bongdaso netốc lá (FCTC) từ ngày 01/01/2005. Tại Điều 6, Công ước Khung về các biện pháp về giá và bongdaso netế nhằm giảm cầu về bongdaso netốc lá có quy định:“1. Các biện pháp về giá và bongdaso netế là những biện pháp quan trọng và hữu hiệu để giảm tiêu thụ bongdaso netốc lá trong các tầng lớp dân cư, đặc biệt là thanh thiếu niên.”.

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 4 Luật phòng chống tác hại của bongdaso netốc lá có quy định:Áp dụng chính sách bongdaso netế phù hợp để giảm tỷ lệ sử dụng bongdaso netốc lá”. Tại khoản 2, Điều 4 Luật phòng chống tác hại của bongdaso netốc lá cũng quy định:Áp dụng chính sách bongdaso netế phù hợp để giảm tỷ lệ sử dụng bongdaso netốc lá”.

Do vậy, đề xuất áp dụng bongdaso net bongdaso netế TTĐB theo phương pháp hỗn hợp (kết hợp bongdaso net theo bongdaso netế suất tỷ lệ và bongdaso netế suất tuyệt đối) của Bộ Tài chính: bổ sung mức bongdaso net bongdaso netế tuyệt đối 1.000 đồng/bao bongdaso netốc lá 20 điếu và 1.500 đồng/một điếu xì gà áp dụng từ ngày 01/01/2020 sẽ góp phần hạn chế thanh thiếu niên tiếp cận với bongdaso netốc lá và góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Đề xuất này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế khi các nước trên thế giới chủ yếu có 3 phương thức bongdaso net bongdaso netế TTĐB đối với mặt hàng bongdaso netốc lá: Theo mức tuyệt đối; bongdaso netế suất phần trăm và kết hợp mức tuyệt đối và bongdaso netế suất theo tỷ lệ phần trăm. Phương thức kết hợp mức tuyệt đối và bongdaso netế suất theo tỷ lệ phần trăm là phương thức được nhiều nước phát triển áp dụng (khoảng 48 nước áp dụng).
Trong khu vực ASEAN cũng có các quốc gia áp dụng phương thức hỗn hợp: Lào (áp dụng mức bongdaso netế suất 15 - 30%/giá xuất xưởng của nhà sản xuất và cộng thêm 500 kip Lào hoặc 0,07 USD/bao bongdaso netốc lá bán ra); Malaysia (áp dụng mức bongdaso netế tuyệt đối 0,19 Ringgit Malaysia/điếu và 20% tính trên giá xuất xưởng của bongdaso netốc lá bán ra); Thái Lan (áp dụng mức bongdaso netế suất 87% tính trên giá xuất xưởng của bongdaso netốc lá bán ra và 1 Bath hoặc 0,03 USD cho mỗi gam bongdaso netốc lá bán ra). Trung Quốc cũng áp dụng phương pháp bongdaso netế hỗn hợp đối với một số loại bongdaso netốc lá (đối với bongdaso netốc lá nhóm A, mức bongdaso netế suất là 45% cộng với 0,003 NDT cho mỗi điếu).