Quản lý kq bongdaso ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Trà Vinh và những vấn đề đặt ra

kq bongdaso ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn tỉnh Trà Vinh về cơ bản đáp ứng nhu cầu chi, góp phần kích thích tăng trưởng kinh tế - xã hội trên địa bàn Tỉnh. Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển biến tích cực, công tác quản lý kq bongdaso NSNN của Trà Vinh vẫn còn những tồn tại cần phải khắc phục và hoàn thiện. Bài viết phân tích thực trạng quản lý kq bongdaso và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý kq bongdaso NSNN trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.

Thực trạng kq bongdaso ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Trà Vinh

Trong những năm qua, kq bongdaso NSNN trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, nhưng so với các tỉnh lân cận và bình quân cả nước thì số kq bongdaso còn thấp. Tổng kq bongdaso NSNN trong 05 năm giai đoạn 2014-2018 của Tỉnh đạt 59.486 tỷ đồng, bình quân là 11.897 tỷ đồng/năm, tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2014-2018 là 20% (riêng năm 2017 tăng mạnh đạt 65,25%). Trong đó, kq bongdaso nội địa giai đoạn này là 11.597 tỷ đồng, chiếm 19,49% so với tổng kq bongdaso NSNN, chiếm 51,57% so với kq bongdaso cân đối ngân sách. Ngoài ra, ngân sách trung ương hỗ trợ một số chương trình, dự án quan trọng nhằm phát triển kinh tế - xã hội, bổ sung có mục tiêu ngoài dự toán tăng hàng năm, bình quân là 6.774 tỷ đồng/năm (chủ yếu hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ em từ 3-5 tuổi; chính sách nội trú đối với học sinh, sinh viên trung cấp, cao đẳng; khắc phục hậu quả thiên tai hạn hán, xâm nhập mặn...)

Kết quả phân tích ở Bảng 1 cho thấy, kq bongdaso nội địa trên địa bàn tỉnh Trà Vinh năm 2018 là 3.719 tỷ đồng, đạt 107,88% so với dự toán pháp lệnh Bộ Tài chính, HĐND và UBND tỉnh giao (dự toán pháp lệnh), đạt 105,39% so với dự toán phấn đấu, tăng 21,01% so với cùng kỳ. Đạt được kết quả này là do từ đầu năm, công tác kq bongdaso ngân sách được HĐND, UBND Tỉnh chỉ đạo tập trung kq bongdaso tốt các nguồn kq bongdaso kq bongdasoế, triển khai có hiệu quả các luật kq bongdasoế mới, khai thác các nguồn kq bongdaso nhiều tiềm năng ở địa phương nhằm thực hiện tốt chính sách ưu đãi, góp phần thúc đấy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương (Bảng 2).

Trong số kq bongdaso nói trên, kq bongdaso từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là 332 tỷ đồng, đạt 214,71% so với dự toán pháp lệnh, tăng 90,40% so với cùng kỳ; kq bongdasoế kq bongdaso nhập cá nhân được 308 tỷ đồng, đạt 114,10% so với dự toán pháp lệnh, tăng 24,22% so với cùng kỳ. Nguồn kq bongdaso này chủ yếu từ lương, tiền công của người lao động làm việc tại Trung tâm Điện lực Duyên Hải, nhà thầu thi công dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2. Ngoài ra, một phần nguồn kq bongdaso do Công ty Nhiệt điện Duyên Hải đã bù trừ số kq bongdasoế giá trị gia tăng không được hoàn của Ban Quản lý dự án Nhiệt điện 3 (159 tỷ đồng) và do dự án Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng đưa vào vận hành thử, sản xuất điện thương phẩm chậm so với thời gian dự kiến 06 tháng, trong quá trình sản xuất thường gặp sự cố nên phải tạm ngừng để sửa chữa, từ đó, dẫn đến nguồn kq bongdaso chưa đạt như mong muốn.

Nhìn chung, kq bongdaso NSNN trên địa bàn tỉnh Trà Vinh hàng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, số kq bongdaso còn thấp hơn so với các tỉnh lân cận và thấp hơn so với bình quân cả nước.

Tổng kq bongdaso NSNN của tỉnh Trà Vinh được phân chia theo cơ cấu ngành kinh tế và tỷ lệ chênh lệch năm sau so với năm trước, cụ thể:

- Cơ cấu nguồn kq bongdaso NSNN tỉnh Trà Vinh:

Tỉnh Trà Vinh có 04 nguồn kq bongdaso chủ yếu đó là kq bongdaso cân đối ngân sách (trong đó có kq bongdaso nội địa, kq bongdaso viện trợ không kể viện trợ cho vay lại, kq bongdaso kết dư ngân sách năm trước, chuyển nguồn), các khoản kq bongdaso để lại đơn vị chi quản lý qua ngân sách, kq bongdaso bổ sung từ ngân sách cấp trên và kq bongdaso khác. Số liệu thống kê (Bảng 3) cho thấy, tỉnh Trà Vinh có nguồn kq bongdaso để lại đơn vị có tăng nhưng không đều qua các năm 2014 là 954 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 11,19%, đến năm 2015 là 860 tỷ đồng, giảm so với năm 2014 chiếm tỷ trọng 9,68%; đến năm 2016 tăng mạnh, đạt 1.009 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 10,83%; đến năm 2017, năm 2018 chưa có nguồn kq bongdaso để lại. Nhìn chung, xét về cơ cấu kq bongdaso NSNN, kq bongdaso bổ sung từ ngân sách cấp trên, kq bongdaso khác là quan trọng nhất, với số tiền năm 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 lần lượt là 4.025 tỷ đồng, 4.579 tỷ đồng, 4.470 tỷ đồng, 10.098 tỷ đồng, 11.005 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lần lượt là 47,24%, 51,59%, 47,99%, 65,61%, 63,31%. Điều đó cho thấy, sự quan tâm của Trung ương đối với tỉnh Trà Vinh thông qua chính sách hỗ trợ đầu tư các mô hình trọng điểm, chính sách an sinh xã hội. Tổng kq bongdaso cân đối ngân sách năm 2018 đạt 6.379 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 36,69%, cao gấp 1,8 lần so với năm 2014.

- Thực trạng kq bongdaso NSNN qua các năm:

Kết quả phân tích (Bảng 4) cho thấy, từ năm 2014 đến 2018, kq bongdaso ngân sách đảm bảo dự toán, kq bongdaso cân đối ngân sách năm sau so với năm trước và tăng đáng kể vào năm 2016, 2017, lần lượt là 11,13%, 13,95% (trong đó, năm 2017 so với năm 2016, chủ yếu kq bongdaso cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu của Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải chiếm 184,65%, kq bongdaso viện trợ không hoàn lại của các dự án nước ngoài tăng cao 135,19% so với năm 2016 do chuẩn bị kết thúc dự án vào năm 2018; kq bongdaso bổ sung từ ngân sách cấp trên thời điểm chuẩn bị kết thúc của các dự án trọng điểm cao nhất là 22,59%). Ngoài ra, các khoản kq bongdaso để lại đơn vị chi quản lý qua NSNN qua các năm 2014, 2015, 2016 lần lượt là 10,81%, 9,01% và 11,74%. Nhìn chung, tình hình kq bongdaso NSNN trên địa bàn tỉnh Trà Vinh từ năm 2014 đến năm 2018 không đồng đều. Nguyên nhân là do việc khai thác nguồn kq bongdaso còn hạn chế, cung và cầu đều có ảnh hưởng đến kq bongdaso chưa bền vững.

Nguồn kq bongdaso phí, lệ phí là khoản kq bongdaso mang tính chất đóng góp nhằm tăng kq bongdaso cho ngân sách chiếm tỷ trọng không nhỏ qua các năm, năm 2014 chiếm 10,86%, năm 2015 chiếm 8,92%, năm 2016 chiếm 10,47%, năm 2017 chiếm 23,63%, năm 2018 chiếm 9,70.

- Kết quả tự đánh giá về quản lý NSNN

Khảo sát từ cán bô,̣ công chức (CBCC) quản lý ngân sách cho thấy, một số khoản kq bongdaso gặp khó khăn trong quá trình thực hiện (Bảng 5). Có 04 sự lựa chọn CBCC tự đánh giá gặp khó khăn nhất trong quá trình thực hiện quản lý kq bongdaso NSNN. Trong đó, việc kq bongdaso các khoản nợ kq bongdasoế năm trước được đánh giá là khó khăn nhất, chiếm 82,3% CBCC tham gia khảo sát, chỉ có 5,9% CBCC cho là kq bongdaso của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ gặp khó khăn và kq bongdaso từ hoạt động xuất nhập khẩu thì CBCC cho là không đáng lo ngại. Tuy nhiên, các khoản nợ kq bongdasoế năm trước thường có ảnh hưởng không nhỏ đến việc cân đối các khoản chi ngân sách. Do đó, cần có cơ chế, chính sách đủ mạnh và giám sát, kiểm tra chặt chẽ việc kê khai kq bongdasoế để có hướng xử lý kịp thời các trường hợp kê khai không đúng, không đủ; Xử lý nghiêm những trường hợp cố tình gian lận kq bongdasoế; Thực hiện tốt việc ưu đãi đầu tư nhằm kích thích sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển.

Giải pháp khắc phục hạn chế và hoàn thiện quản lý kq bongdaso ngân sách nhà nước

Để khắc phục các tồn tại, hạn chế, hướng tới hoàn thiện công tác quản lý kq bongdaso NSNN tại địa bàn tỉnh Trà Vinh, các nội dung cần tập trung triển khai như sau:

Một là,phấn đấu tăng nguồn kq bongdaso nội địa để đi đến tự chủ được ngân sách, đáp ứng tương đương nguồn chi thường xuyên trên địa bàn tỉnh Trà Vinh trước năm 2030. kq bongdaso ngân sách địa phương tăng bình quân 17%/năm. Tổng kq bongdaso ngân sách địa phương đến năm 2020, 2025 và năm 2030 dự kiến chiếm khoảng 7-5% của GRDP.

Hai là, từng bước nâng cấp, mở rộng theo định hướng phát triển cho đến năm 2020 và những năm tiếp theo bóc tách được số liệu chi từ nguồn kết chuyển năm trước sang.

Ba là,tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra nhằm né tránh rủi ro, kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắt, ngăn ngừa và giảm thiểu tối đa tổn thất trong nghiệp vụ quản lý kq bongdaso NSNN.

Bốn là,cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh để kq bongdaso hút mạnh mẽ nguồn lực tài chính bên ngoài nhằm góp phần tăng kq bongdaso, tạo động lực cho phát triển; Đẩy mạnh ứng dụng dịch vụ công trực tuyến theo lộ trình của Chính phủ, Bộ Tài chính đến cuối năm 2020 đạt cấp độ 4 đối với lĩnh vực quản lý kq bongdaso NSNN.

Tài liệu tham khảo:
1. Luật Ngân sách nhà nước số 83/2015/QH13 ngày 25/6/2015;
2. Nghị định số 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ quy địnhchi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước;
3. Thông tư số 342/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 của Bộ Tài chính quy địnhchi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghi định số 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một sốđiều của Luật Ngân sách nhà nước;
4. Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC của Bộ Y tế, Bộ Tài chính về quyđịnh thống nhất giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa cácbệnh viện cùng hạng trên toàn quốc;
5. Bộ Tài chính (năm 2010 đến 9 tháng đầu năm 2017), Quyết toán Ngân sáchnhà nước, Hà Nội;
6. Đàm Thị Hệ (2013), “Giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lýngân sách nhà nước cấp huyện, thị - Trường hợp nghiên cứu điển hìnhtại thị xã Gia Nghĩa tỉnh Đắk Nông”, Tạp chí Khoa học và Công nghệ lâmnghiệp, số 2/2013;
7. Huỳnh Hoàng Song (2015), “Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhànước tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2015-2020”, Luận văn Thạc sĩ ngành Tàichính - Ngân hàng, Trường Đại học Tài chính - Marketing;
8. Hội đồng nhân dân Tỉnh (2016), “Quy định về phân cấp nguồn kq bongdaso và nhiệmvụ chi cho các cấp ngân sách tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2017-2020”.