Phát triển chuỗi giá trị nông sản tại TP. Hà Nội
Xây dựng và phát triển chuỗi giá trị hàng nông sản là nhân tố quan trọng giúp nông nghiệp Hà Nội phát triển bền vững, nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân. Hiện nay, mô hình sản xuất này ngày càng được áp dụng rộng rãi, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những giải pháp đồng bộ nhằm phát huy được những tiềm năng vốn có, để nông nghiệp thực sự là “bệ đỡ” của nền kinh tế Thủ đô.

Khái quát thực trạng phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com ở TP. Hà Nội
Năm 2008, Thủ đô Hà Nội sau khi được mở rộng có diện tích tự nhiên 334.470,02 ha, lớn gấp hơn 3 lần trước đây và đứng vào hàng 17 Thủ đô trên thế giới có diện tích rộng nhất; gồm 30 đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã, 577 xã, phường, thị trấn. Hà Nội được hình thành từ châu thổ sông Hồng, với nét đặc trưng là “Thành phố sông hồ” hay “Thành phố trong sông”. Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, khí hậu Hà Nội có đặc trưng nổi bật là gió mùa ẩm, nóng và mưa nhiều về mùa hè, lạnh và ít mưa về mùa đông; được chia thành 4 mùa rõ rệt trong năm. Tất cả những điều kiện tự nhiên trên cho phép Hà Nội phát triển nông nghiệp với nhiều mặt hàng nông bongdaso comphong phú.
UBND TP. Hà Nội đã ban hành Quyết định số 390/QĐ-UBND ngày 17/01/2019 về việc ban hành danh mục bongdaso com phẩm nông nghiệp chủ lực cấp thành phố; các ngành hàng, bongdaso com phẩm nông nghiệp quan trọng cần khuyến khích và ưu tiên hỗ trợ thực hiện liên kết bongdaso com xuất gắn với tiêu thụ bongdaso com phẩm của TP. Hà Nội. Trong đó, danh mục các bongdaso com phẩm nông nghiệp chủ lực của Thành phố bao gồm: Giống cây trồng; giống vật nuôi; giống thủy bongdaso com; bongdaso com phẩm chăn nuôi - thuỷ bongdaso com; bongdaso com phẩm trồng trọt; các bongdaso com phẩm sơ chế, chế biến. bongdaso com phẩm chăn nuôi, trồng trọt là những nông bongdaso com chủ lực đặc trưng cho bongdaso com xuất nông nghiệpở Hà Nội.
Hiện nay, Hà Nội đã xây dựng được 141 chuỗi liên kết bongdaso com xuất nông nghiệp, trong đó có 59 chuỗi bongdaso com phẩm có nguồn gốc động vật, 82 chuỗi bongdaso com phẩm có nguồn gốc thực vật. Phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com ở Thành phố thời gian qua đã tạo ra nhiều mô hình đầu tầu trong bongdaso com xuất nông nghiệp như: Hợp tác xã Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (huyện Gia Lâm), Hợp tác xã bongdaso com xuất và tiêu thụ rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý (huyện Đan Phượng), Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đồng Phú (huyện Chương Mỹ), Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu GreenPath Việt Nam (quận Nam Từ Liêm), Hợp tác xã Chăn nuôi và dịch vụ Đồng Tâm (huyện Quốc Oai)… với phần lớn bongdaso com lượng được tiêu thụ tại hệ thống siêu thị lớn (Coop Mart, Metro, AEON…), các chợ đầu mối và xuất khẩu. Các chuỗi này đảm bảo cho các chủ thể tham gia (doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, hộ nông dân) chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm với nhau, điều tiết cung cầu thị trường và truy xuất nguồn gốc bongdaso com phẩm, đem lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho người bongdaso com xuất, góp phần thiết thực vào xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế- xã hội.
TP. Hà Nội cũng đã tổ chức đánh giá, xếp hạng đối với 1.649 bongdaso com phẩm theo Chương trình mỗi xã một bongdaso com phẩm (OCOP), trong đó có 20 bongdaso com phẩm tiềm năng 5 sao xuất khẩu, 1.098 bongdaso com phẩm đạt 4 sao, 534 bongdaso com phẩm đạt 3 sao; 1.071 bongdaso com phẩm thực phẩm được công nhận OCOP. Trong 7 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu nông, lâm, thủy bongdaso com của Hà Nội đạt 102 triệu USD, tăng 61% so với cùng kỳ, bao gồm nhóm gỗ và bongdaso com phẩm gỗ đạt 79 triệu USD, nhóm nông bongdaso com thực phẩm đạt 23 triệu USD. Một số bongdaso com phẩm nông bongdaso com mũi nhọn của Hà Nội có chất lượng cao như: Nhãn muộn Đại Thành, Quốc Oai xuất khẩu đi Mỹ; rau Văn Đức xuất khẩu sang Hàn Quốc; chuối tiêu hồng xuất khẩu sang Trung Quốc...
Đặc biệt, thành phố cũng xây dựng và duy trì 2 chuỗi liên kết bongdaso com xuất, tiêu thụ bongdaso com phẩm lúa, gạo Japonica thông qua phát triển chuỗi giá trị giữa Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đồng Phú (huyện Chương Mỹ) và Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu GreenPath Việt Nam, Công ty Bảo Minh; Hay Hợp tác xã bongdaso com xuất và kinh doanh nông nghiệp Đoàn Kết, huyện Ứng Hòa (đảm nhận khâu bongdaso com xuất - chế biến - tiêu thụ)…
Tuy nhiên, cơ bản các chuỗi liên kết này có quy mô nhỏ lẻ, chủ yếu là liên kết theo hình thức "thuận mua-vừa bán" giữa các chủ thể bongdaso com xuất với doanh nghiệp và thương lái tiêu thụ bongdaso com phẩm; giá cả thiếu ổn định, dễ xảy ra tình trạng đứt gãy và phá vỡ hợp đồng liên kết đã ký kết. Nhiều liên kết chỉ là sự khớp nối thông qua các sự kiện, chương trình kết nối giao thương bongdaso com phẩm nông nghiệp giữa người bongdaso com xuất và người tiêu thụ, ít có sự hỗ trợ của cơ quan quản nhà nước trong việc ký kết hợp đồng liên kết cũng như đầu tư nguồn lực cho các điểm yếu trong liên kết chuỗi nên tính bền vững không cao, dễ bị tan vỡ; khi gặp khó khăn, vướng mắc nông dân có xu hướng quay lại bongdaso com xuất và tiêu thụ theo phương pháp truyền thống... Sự phát triển không đều giữa các chuỗi giá trị, quy hoạch vùng bongdaso com xuất còn lỏng lẻo, bongdaso com xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa có nhiều vùng bongdaso com xuất bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP đã hạn chế lợi thế so sánh của các quận, huyện, thị xã.
Những tồn tại trên đòi hỏi phải có hệ thống giải pháp toàn diện phát triển chuỗi giá trị hàng nông bongdaso com để góp phần hoàn thành các mục tiêu của Chương trình số 04-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025".
Một số giải pháp phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com ở TP. Hà Nội
Với thực trạng nêu trên, tác giả đề xuất một số giải pháp phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com tại Hà Nội gồm:
Một là, tiếp tục bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển chuỗi giá trị hàngnông bongdaso com.
Đây là giải pháp tiên quyết để phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com. Về vấn đề này, UBND TP. Hà Nội đã có Quyết định số 2085/QĐ-UBND ngày 11/5/2021 ban hành Kế hoạch phát triển nông nghiệp theo chuỗi giai đoạn 2021-2025, xác định tập trung vào một số nội dung cơ chế chínhsách sau:
- Tạo cơ chế thuận lợi để tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, người tham gia bongdaso com xuất nông nghiệp, người tiêu dùng về vị trí, vai trò, tính tất yếu phát triển nông nghiệp theo chuỗi và các tác động tích cực tới đời sống kinh tế, xã hội. Đồng thời, tạo sự thống nhất về nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, cán bộ quản lý và các chủ thể kinh tế đối với phát triển chuỗi giá trịnông bongdaso com.
- Kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn, quy định thực hiện chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết trong bongdaso com xuất và tiêu thụ bongdaso com phẩm nông nghiệp trên địa bàn. Rà soát quy hoạch vùng bongdaso com xuất nông nghiệp hàng hóa chuyên canh, tập trung hàng năm và điều chỉnh kịp thời đảm bảo phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của từng địa phương trên toàn Thành phố. Đẩy mạnh đăng ký và quản lý mã số vùng bongdaso com xuất để đảm bảo tiêu chíxuất khẩu.
- Thực hiện nguyên tắc ưu đãi, hỗ trợ: Tổ chức thẩm định đối với từng Dự án/kế hoạch liên kết để có phương án hỗ trợ phù hợp. Cụ thể:
+ Hỗ trợ tư vấn lập xây dựng liên kết, hỗ trợ hạ tầng phục vụ liên kết, hỗ trợ tập huấn, đào tạo kỹ thuật bongdaso com xuất, nâng cao nghiệp vụ quản lý; Hỗ trợ chi phí chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới; Hỗ trợ các mô hình vay vốn ưu đãi, giới thiệu doanh nghiệp bao tiêubongdaso com phẩm…
+ Các cơ quan chức năng hoàn thiện thể chế, chính sách để thu hút sự tham gia mạnh mẽ hơn của các chủ thể kinh tế vào phát triển liên kết chuỗi giá trị bongdaso com phẩm nông nghiệp.
Hai là,đổi mới và ứng dụng công nghệ hiện đại vào bongdaso com xuất và chế biến hàngnông bongdaso com.
Đây là giải pháp cấp thiết bởi công nghệ bongdaso com xuất và chế biên nông bongdaso com có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị nông bongdaso com. Do đó, cần mạnh dạn đổi mới và ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào bongdaso com xuất và chế biến nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và tính cạnh tranh của nông sản. Cụ thể:
- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cần phối hợp với các trung tâm nghiên cứu, nhà khoa học... lựa chọn giống cây trồng tốt, ứng dụng khoa học kỹ thuật để phục tráng, lai tạo các giống cây, con chất lượng bảo đảm đưa vàobongdaso com xuất.
- Tăng cường liên kết, thúc đẩy hợp tác giữa nông dân với nông dân, nông dân với nhà khoa học, doanh nghiệp, nhà quản lý để phát triển bongdaso com xuất quy mô lớn, bảo đảm chất lượng nông bongdaso com ổn định...
- Đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ đột phá để phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp công nghệ cao. Ứng dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quá trình bongdaso com xuất, sơ chế, đóng gói, chế biến, tiêu thụ bongdaso com phẩm nhằm tăng giá trịbongdaso com xuất.
- Xây dựng và hoàn thiện bộ tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật và tăng cường khả năng đàm phán, thương thảo với các thị trường xuất khẩu để có bộ tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp theo khung tiêu chuẩn cho các mặt hàngnông bongdaso com.
- Doanh nghiệp cần xác định vai trò đầu tàu trong chuỗi liên kết để bảo đảm đời sống ổn định của người bongdaso com xuất bằng ưu thế xây dựng vùng nguyên liệu, cung cấp kỹ thuật, hướng dẫn quy trình canh tác, thu hoạch, bảo quản, chế biến và đưa bongdaso com phẩm tới tay người tiêu dùng trong chuỗi giá trị.
Ba là, duy trì và mở rộng thị trường tiêu thụ hàngnông bongdaso com
Đây là giải pháp quyết định trực tiếp đến hiệu quả của phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com. Có chiếm lĩnh được thị trường trong và ngoài nước thì nông bongdaso com Thủ đô mới khẳng định được chất lượng và tiếp tục duy trì hoạt động toàn chuỗi. Để thực hiện được điều đó, cần tiến hành đồng bộ nhiềubiện pháp:
- Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, các cơ quan chuyên trách phối hợp với các địa phương tổ chức tập huấn cho nông dân, các cơ sở bongdaso com xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy bongdaso com quy định bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, kiểm soát thực phẩm xuấtnhập khẩu.
- Phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng thương mại tạo điều kiện thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư vào bongdaso com xuất và kinh doanh nông nghiệp, gắn kết nông nghiệp Hà Nội với thị trường vùng đồng bằng sông Hồng, cả nước và quốc tế.
- Thường xuyên rà soát các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tham gia bongdaso com xuất, tiêu thụ bongdaso com phẩm nông nghiệp, nhằm định hướng xây dựng chuỗi liên kết đáp ứng yêu cầu mới. Bên cạnh những hỗ trợ từ Nhà nước, Thành phố, các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm và đóng góp xứng đáng vào chuỗi liên kết để tổ chức bongdaso com xuất, tiêu thụ nông bongdaso com hiệu quả,bền vững.
- Phối hợp chặt chẽ với địa phương, doanh nghiệp xúc tiến mở rộng thị trường, thúc đẩy tiêu thụ nông bongdaso com tại thị trường trong nước và nước ngoài. Ứng dụng công nghệ số trong cập nhật và thực thi các hiệp định thương mại, kết nối nông phẩm vào chuỗi giá trị thương mại toàn cầu thông qua xây dựng thương hiệu, hình ảnh và kết nối mạng lưới kiểm định, tiêu thụbongdaso com phẩm.
- Thiết lập mối liên kết giữa nhà nông, doanh nghiệp, ngân hàng, nhà khoa học trong chuỗi bongdaso com xuất - tiêu thụ; bổ sung thêm những đối tác để đưa bongdaso com phẩm tới tay người dùng như nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ thương mại, kiểm định, tiêu chuẩn… Đồng thời, xây dựng cơ chế hợp đồng trách nhiệm, giải quyết tranh chấp và nâng cao vai trò nhà nước đối với hiệu lực của cơ chế này.
Kết luận
Phát triển chuỗi giá trị nông bongdaso com là hướng đi đúng đắn trong bongdaso com xuất nông nghiệp phù hợp với xu thế phát triển bền vững. Hà Nội với những mặt hàng nông bongdaso com chủ lực thế mạnh cần có cơ chế chính sách phù hợp, tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào bongdaso com xuất và chế biến hàng nông bongdaso com, đồng thời, quan tâm duy trì và tìm kiếm mở rộng thị trường đầu ra cho nông bongdaso com. Thực hiện đồng bộ các giải pháp sẽ góp phần thúc ngành nông nghiệp Thành phố phát triển, xứng đáng với tiềm năng hiện có, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân.
Tài liệutham khảo:
- Ngô Thị Phương Liên (2018), “Phát triển hàng nông bongdaso com theo chuỗi giá trị, hướng đi bền vững cho nông nghiệp Việt Nam”, Tạp chí Kinh tế và Quản lý, (27),tr.44-47;
- UBND TP. Hà Nội, Quyết định số 390/QĐ-UBND ngày 17/01/2019 về việc ban hành danh mục bongdaso com phẩm nông nghiệp chủ lực cấp thành phố; các ngành hàng, bongdaso com phẩm nông nghiệp quan trọng cần khuyến khích và ưu tiên hỗ trợ thực hiện liên kết bongdaso com xuất gắn với tiêu thụ bongdaso com phẩm của Tp. Hà Nội;
- UBND Thành phố Hà Nội, Quyết định số 2085/QĐ-UBND ngày 11/5/2021 ban hành Kế hoạch phát triển nông nghiệp theo chuỗi giai đoạn2021-2025;
- Thành ủy Hà Nội, Chương trình số 04-CTr/TU ngày 17/3/2021 về Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn2021-2025.