Kiến trúc bongdaso vn phủ điện tử: Bản “quy hoạch” CNTT đầu tiên của ngành Tài bongdaso vn

Thưa ông Nguyễn Đại Trí, xin ông cho biết, Kiến trúc bongdaso vn phủ điện tử (CPĐT) ngành Tài bongdaso vn đóng vai trò như thế nào trong việc hiện thực hóa mục tiêu xây dựng một nền tài bongdaso vn số hiện đại, góp phần thúc đẩy bongdaso vn phủ điện tử tại Việt Nam?

Ông Nguyễn Đại Trí:Ngày 28/12/2018, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đã ký Quyết định số 2445/QĐ-BTC ban hành Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn. Đây là quyết định rất quan trọng trong triển khai xây dựng bongdaso vn phủ điện tử theo Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 của bongdaso vn phủ về bongdaso vn phủ điện tử và Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày 26/10/2015 của Thủ tướng bongdaso vn phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn 2016-2020 của bongdaso vn phủ nói chung và của ngành Tài bongdaso vn nói riêng.

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn định hình các nền tảng cơ bản phục vụ xây dựng bongdaso vn phủ điện tử hướng tới Tài bongdaso vn số của ngành Tài bongdaso vn. Mục đích của Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của ngành Tài bongdaso vn và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; dựa trên dữ liệu lớn và dữ liệu mở hướng tới Tài bongdaso vn số với mục tiêu lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; tạo nền tảng cho ngành Tài bongdaso vn tiếp cận, nắm vai trò chủ động, kiến tạo và đi đầu trong việc chuyển đổi sang nền Tài bongdaso vn số hiện đại tại Việt Nam.

Có thể nói Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn là bản kiến trúc quy hoạch công nghệ thông tin đầu tiên của ngành Tài bongdaso vn.

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn đã đặt ra lộ trình như thế nào, thưa ông?

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn đặt ra lộ trình gồm 3 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn từ nay tới năm 2020 sẽ tiếp tục hoàn thiện xây dựng CPĐT ngành Tài bongdaso vn hướng tới bongdaso vn phủ phục vụ, lấy người dùng làm trung tâm và nâng cao hiệu quả hoạt động toàn ngành thông qua CPĐT và các công cụ số hóa.

Giai đoạn 2021 tới 2025 sẽ tiếp tục hoàn thiện các hệ thống thông tin phục vụ xây dựng văn phòng không giấy tờ; xây dựng nền tảng Tài bongdaso vn số dựa trên dữ liệu và dữ liệu mở; thiết lập hệ sinh thái ngành Tài bongdaso vn số trong đó bongdaso vn phủ đóng vai trò kiến tạo và kết nối với các bên thông qua việc mở, chia sẻ dữ liệu và các nền tảng số hóa để cho phép nhiều bên tạo ra các dịch vụ Tài bongdaso vn thông minh.

Giai đoạn 2026-2030 sẽ thiết lập hệ thống Tài bongdaso vn số hóa hoàn toàn và nền tài bongdaso vn thông minh. Ngành Tài bongdaso vn đóng vai trò dẫn dắt sự phát triển của kinh tế số dựa trên việc đẩy nhanh các giá trị gia tăng của dịch vụ Tài bongdaso vn, chuyển đổi mô hình kinh tế bao hàm kinh tế số.

Xin ông cho biết những đặc điểm nổi bật trong mô hình Kiến trúc bongdaso vn phủ điện tử ngành Tài bongdaso vn?

Đầu tiên phải kể đến phương pháp luận xây dựng Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn. Đó là việc sử dụng kết hợp phương pháp TOGAF (The Open Group Architecture Framework) và FEAF (federal enterprise architecture framework) để xây dựng kiến trúc. Phương pháp trên được đánh giá là các phương pháp tiên tiến và được sử dụng rộng rãi trong xây dựng kiến trúc CPĐT trên thế giới. Hiện nay, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đang chủ trì dự thảo khung Kiến trúc CPĐT Việt Nam, phiên bản 2.0 trên cơ sở tham chiếu khung kiến trúc FEAF. Như vậy, Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn đã sử dụng phương pháp FEAF, khi Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Khung Kiến trúc CPĐT 2.0 thì Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn về cơ bản không cần phải điều chỉnh theo nữa.

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn đã khái quát toàn bộ các nghiệp vụ ngành Tài bongdaso vn trong mô hình liên thông nghiệp vụ, thông tin ngành Tài bongdaso vn theo 7 nhóm nghiệp vụ bongdaso vn: Quản lý nghiệp vụ tài bongdaso vn nhà nước; Quản lý thị trường tài bongdaso vn; Quản lý nhà nước về hải quan; Quản lý nhà nước về thuế; Thanh tra; Nhóm nghiệp vụ khác và hoạt động nội ngành; Thông tin báo cáo ra bên ngoài. Kiến trúc nghiệp vụ ngành Tài bongdaso vn thể hiện tính liên kết và liên thông nghiệp vụ, dữ liệu chặt chẽ trong từng nhóm dòng nghiệp vụ và giữa các nhóm dòng nghiệp vụ với nhau. Mô hình liên thông nghiệp vụ, thông tin là sở cứ quan trọng trong quy hoạch, xây dựng, phát triển hệ thống công nghệ thông tin toàn ngành Tài bongdaso vn hướng tới các mục tiêu nghiệp vụ, bảo đảm tính phù hợp và hiệu quả đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin.

Đặc biệt, Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn thể hiện rõ quan điểm chú trọng ứng dụng các công nghệ tiên tiến của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trên cơ sở phân tích chiến lược phát triển ngành Tài bongdaso vn, định hướng của bongdaso vn phủ hướng tới phát triển bongdaso vn phủ số, kinh tế số và xã hội số, mô hình liên thông nghiệp vụ, thông tin và hiện trạng CNTT ngành Tài bongdaso vn.

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn định hình các nền tảng cơ bản phục vụ xây dựng CPĐT hướng tới Tài bongdaso vn số của ngành Tài bongdaso vn và đảm bảo tính linh hoạt trong trong thiết kế. Kiến trúc này cho phép Bộ Tài bongdaso vn dùng lại các nền tảng của bongdaso vn phủ khi sẵn sàng, các Tổng cục có thể quy hoạch sử dụng lại các nền tảng sẵn có của toàn ngành để phát triển tiếp các hệ thống của đơn vị.

Bên cạnh đó, Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn cũng đã nghiên cứu, áp dụng mô hình trưởng thành về bongdaso vn phủ số phiên bản 2.0 của Gartner (Gartner Digital Government Maturity Model) để xác định lộ trình chuyển đổi số của ngành Tài bongdaso vn đến năm 2030.

Bộ Tài bongdaso vn là một bộ đa ngành, với nhiều lĩnh vực khó và phức tạp, vậy đâu là những khó khăn trong quá trình xây dựng, ban hành được Kiến trúc bongdaso vn phủ điện tử cho ngành Tài bongdaso vn? Bộ Tài bongdaso vn đã khắc phục những khó khăn này ra sao?

Quá trình xây dựng, ban hành Kiến trúc bongdaso vn phủ điện tử ngành Tài bongdaso vn thực sự là một thách thức lớn đối với chúng tôi. Bộ Tài bongdaso vn là một bộ đa ngành quản lý nhiều lĩnh vực phức tạp như: ngân sách, thuế, hải quan… vì vậy một trong những khó khăn nhất trong quá trình xây dựng Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn là phân tích, thống nhất với các đơn vị để hoàn chỉnh mô hình nghiệp vụ, xác định mô hình liên thông dữ liệu giữa các nhóm dòng nghiệp vụ, dòng nghiệp vụ giữa các đơn vị trong ngành Tài bongdaso vn. Để thống nhất các mô hình, nội dung trong Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn, ngoài việc họp định kỳ hàng tuần các Tổ kỹ thuật để rà soát tiến độ triển khai công việc, trong quá trình xây dựng dự thảo chúng tôi đã tổ chức nhiều hội thảo xin ý kiến trực tiếp và xin ý kiến bằng văn bản tới Lãnh đạo các đơn vị và cán bộ liên quan trong ngành về Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn.

Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn thể hiện các định hướng về ứng dụng công nghệ mới của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo tinh thần của Nghị quyết số 02-NQ/BCSĐ ngày 09/3/2018 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài bongdaso vn về triển khai ứng dụng công nghệ của của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong lĩnh vực Tài bongdaso vn – Ngân sách. Việc nghiên cứu, tìm hiểu các công nghệ mới cũng như khả năng ứng dụng các công nghệ này trong lĩnh vực tài bongdaso vn-ngân sách và thể hiện trong Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn là công việc rất mới, khó đòi hỏi nhiều trí lực của tập thể Lãnh đạo, cán bộ và các đơn vị trong quá trình xây dựng, hoàn chỉnh Kiến trúc.

Một khó khăn nữa là hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn của các đơn vị chức năng về bongdaso vn phủ số, tài bongdaso vn số cũng như các mô hình về chuyển đổi số. Do đó, việc nghiên cứu các nội dung trên được thực hiện thông qua các nguồn tài liệu kỹ thuật nước ngoài. Điều này cũng là một thách thức không nhỏ đối với chúng tôi để tìm hiểu, phân tích và áp dụng trong Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn.

Qua khảo sát của chúng tôi, Kiến trúc CPĐT của Bộ Tài bongdaso vn là Kiến trúc CPĐT đầu tiên trong các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã ban hành áp dụng mô hình trưởng thành về bongdaso vn phủ số phiên bản 2.0 của Gartner để xác định lộ trình chuyển đổi từ bongdaso vn phủ điện tử sang bongdaso vn phủ số của ngành Tài bongdaso vn. Kết quả trên thể hiện quá trình tập trung nghiên cứu cao độ của Cục Tin học và Thống kê tài bongdaso vn để tham mưu, đề xuất Lãnh đạo Bộ đưa ra một lộ trình chuyển đổi số trên cơ sở nghiên cứu khoa học, vận dụng phù hợp với hiện trạng, bối cảnh CNTT ngành Tài bongdaso vn.

Để vượt qua các khó khăn, thách thức trên, trong quá trình xây dựng Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn, chúng tôi đã được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ và sự quyết tâm, đoàn kết của tập thể Lãnh đạo, cán bộ Cục Tin học và Thống kê tài bongdaso vn, sự quan tâm, phối hợp của các đơn vị trong ngành.

Bộ Tài bongdaso vn sẽ làm gì để Kiến trúc bongdaso vn phủ ngành Tài bongdaso vn được triển khai thực hiện đảm bảo các mục tiêu đã đề ra, thưa ông?

Để triển khai Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn, tại Quyết định số 2445/QĐ-BTC Lãnh đạo Bộ đã giao nhiệm vụ đến từng đơn vị cụ thể, trong đó có một số điểm bongdaso vn để tổ chức triển khai thành công Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn. Đó là, xây dựng Chiến lược Tài bongdaso vn đến 2030 và chiến lược của từng lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc, nợ công, tài sản công, chứng khoán, dự trữ quốc gia, giá, bảo hiểm, kế toán - kiểm toán... phù hợp với lộ trình cải cách thủ tục hành bongdaso vn, lộ trình xây dựng bongdaso vn phủ điện tử của bongdaso vn phủ, của ngành Tài bongdaso vn. Tập trung nguồn lực toàn ngành, bao gồm cả nhân lực và nguồn vốn để triển khai thực hiện các nhiệm vụ, dự án CNTT. Điều chỉnh, cập nhật kế hoạch triển khai ứng dụng công nghệ thông tin ngành Tài bongdaso vn 5 năm và hàng năm phù hợp với Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn. Bảo đảm duy trì, cập nhật Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn phù hợp với các định hướng phát triển CNTT của bongdaso vn phủ nói chung và của ngành Tài bongdaso vn nói chung;

Hiện nay, Bộ Tài bongdaso vn đang dự thảo văn bản hướng dẫn các đơn vị tổ chức triển khai Kiến trúc CPĐT ngành Tài bongdaso vn, dự kiến sẽ ban hành trong Quý I/2019.

Xin cảm ơn ông!