LS. Trương Thanh Đức, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC):
Cứ hành xử thế này ngân hàng sẽ mất hết!
Nhận định về vụ việc khách hàng mất 245 tỷ đồng trong sổ tiết kiệm tại ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), LS. Trương Thanh Đức - Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nói: "Khách hàng không có lỗi, ngân hàng phải chịu trách nhiệm trực tiếp với khách hàng dù các chữ ký trên chứng từ là thật!".

Cụ thể, sự việc 245 tỷ "bỗng dưng biến mất" tạiEximbankđược tường trình lại như sau: Trước năm 2007, bà Chu Thị Bình đã giao dịch gửi tiết kiệm tại Eximbank TP. Hồ Chí Minh. Do số tiền gửi tại ngân bongdaso vn này rất lớn nên khách bongdaso vn này được chăm sóc theo chế độ khách bongdaso vn VIP.
Toàn bộ các giao dịch với bà Bình đều do ông Lê Nguyên Hưng, Phó giám đốc Eximbank TP. Hồ Chí Minh trực tiếp thực hiện, theo dõi, liên hệ khách bongdaso vn cũng như phê duyệt trên chứng từ giấy và trên hệ thống corebanking của Eximbank.
Lợi dụng sự tin tưởng của bà Bình, ông Hưng nhiều lần cùng nhân viên ngân bongdaso vn đến nhà riêng của bà để trình bày những khoản đã tất toán dựa theo kỳ hạn gửi. Tuy nhiên, trên thực tế ông Hưng đã chỉ đạo nhân viên lập chứng từ giả để rút tiền từ tài khoản chưa đến hạn tất toán của bà rồi gửi vào tài khoản đã đến hạn tất toán đểchiếm đoạt số tiền rất lớn trong một thời gian dài.
Tháng 2/2017, khi đến hạn tất toán các sổ tiết kiệm, bà Bình phát hiện số dư trên sổ tiết kiệm không trùng khớp với số dư thể hiện trên bản gốc các sổ. Nghi ngờ mình bị lừa đảo, bà đối chiếu số dư sổ tiết kiệm thì phát hiện hơn 245 tỷ trong các tài khoản đã bốc hơi nên khiếu nại Eximbank.
Chữ ký là thật, khách bongdaso vn vẫn không có lỗi
Xung quanh vụ việc trên, nhiều phản biện cho rằng chữ ký tại các chứng từ của bà Bình là thật thì khó quy trách nhiệm cho ngân bongdaso vn. Phản đối quan điểm trên, LS. Trương Thanh Đức khẳng định: Dù cho xác minh được chữ ký trên các chứng từ rút gửi tiền tại ngân bongdaso vn Eximbank của khách bongdaso vn (bà Bình) là thật thì ngân bongdaso vn vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho khách bongdaso vn và khách bongdaso vn không có lỗi. Bởi người đứng ra thực hiện các giao dịch là cán bộ ngân bongdaso vn, giao dịch chỉ còn là nội bộ trong ngân bongdaso vn. Thủ đoạn gian lận là của nội bộ ngân bongdaso vn, không phải của người ngoài nên ngân bongdaso vn buộc phải chịu trách nhiệm.
Trước lý luận cho rằng, đây là "lỗi của nhân viên ngân bongdaso vn" nên vụ việc sẽ chuyển hướng xử lý theo hình thức cá nhân với cá nhân. Cụ thể, trong trường hợp này sẽ chỉ là tranh chấp giữa bà Bình với ông Hưng (Phó Giám đốc chi nhánh ngân bongdaso vn Eximbank) mà ngân bongdaso vn sẽ không phải chịu trách nhiệm trực tiếp với khách bongdaso vn. Đây là cách hành xử thường thấy của nhiều ngân bongdaso vn Việt khi đối mặt với các sự việc tương tự. Tuy nhiên, theo ông Đức, nếu cứ tiếp tục tiền lệ này thì "ngân bongdaso vn sẽ mất hết".
Theo ông Đức, chúng ra phải thống nhất với nhau rằng "cán bộ ngân bongdaso vn" ở đây chính là ngân bongdaso vn. Khi cán bộ ngân bongdaso vn - người trong nội bộ mà gian lận thì ngay cả ngân bongdaso vn cũng thiệt hại, nhưng ngân bongdaso vn buộc phải chấp nhận rủi ro này. Nếu ngân bongdaso vn không làm được việc này, không đứng ra chịu trách nhiệm trực tiếp với khách bongdaso vn thì khách bongdaso vn sẽ luôn phải trong trạng thái lo lắng, sợ hãi vì không biết tiền trong tài khoản của mình ngày mai còn hay mất.
Nhớ lại những vụ án trước đó của ngành ngân bongdaso vn liên quan tới tranh chấp của ngân bongdaso vn với khách bongdaso vn, ông Đức cho rằng vụ án Huyền Như đã tạo những tiền lệ xấu trong cách hành xử của ngân bongdaso vn với khách bongdaso vn, khi ngân bongdaso vn phủi sạch trách nhiệm. "Cứ theo tiền lệ này thì ngân bongdaso vn sẽ mất hết. Đó là niềm tin tuyệt đối của khách bongdaso vn vào ngân bongdaso vn", ông Đức nhận định.
Nghịch lý "khách VIP ngân bongdaso vn"
Có nhiều ý kiến trung lập, cho rằng trong sự việc này cả khách bongdaso vn và ngân bongdaso vn đều có lỗi. Bởi về phía khách bongdaso vn vì ỷ là khách VIP nên dễ dàng bỏ qua các quy định của Ngân bongdaso vn Nhà nước (NHNN), thực hiện các giao dịch tại nhà và quá tin tưởng vào nhân viên ngân bongdaso vn mà không có nhiều sự liên hệ trực tiếp với ngân bongdaso vn để kiểm tra thông tin. Tuy nhiên, phản bác lại quan điểm này, ông Đức khẳng định khách bongdaso vn không có lỗi và trách nhiệm giữ tiền không phải trách nhiệm của khách bongdaso vn.
Theo đó, đáng ra ngân bongdaso vn là nơi an toàn nhất cả về lý thuyết lẫn thực tế. Họ có công nghệ, có con người, có cơ sở vật chất và quan trọng nhất nhiệm vụ của họ là giữ tiền cho khách bongdaso vn đảm bảo nó không tự nhiên bị mất. Nhưng hiện nay ngân bongdaso vn đang không làm được điều đó, để từ chỗ an toàn nhất để giữ tiền, ngân bongdaso vn trở thành chỗ nguy hiểm nhất.
Ông Đức cho rằng, có một nghịch lý mà hiện nay chúng ta đang nghiễm nhiên thưa nhận rằng, đáng ra có nhiều tiền, mang lại nhiều lợi ích cho ngân bongdaso vn thì tiền của khách VIP càng phải được đảm bảo an toàn, thì nay họ lại là đối tượng bị nhắm tới, là tâm điểm của nguy hiểm để có thể bị lừa đảo bởi chính ngân bongdaso vn đó.
Việc khách bongdaso vn VIP nhận được ưu đãi phục vụ tận nhà vốn là lẽ dĩ nhiên. Nó cũng giống như việc Vietnam Airline có phòng VIP cho khách và khách VIP có thể tới muộn. Họ có quyền nhận được ưu đãi vì họ mang lợi nhiều lợi ích cho ngân bongdaso vn, ông Đức so sánh.
Do vậy, ông Đức nhấn mạnh, việc lý luận mất tiền do giao dịch tại nhà là không hợp lý. Bởi ngay cả tới quầy để giao dịch mà nhân viên ngân bongdaso vn đã chủ tâm lừa đảo thì chúng ta cũng không thể biết chữ ký giám đốc trên giấy tờ đó có phải là thực, tiền gửi đã thực sự được chuyển vào tài khoản chưa...vì đó là hoạt động trong nội bộ ngân bongdaso vn.
Ông Đức khuyến nghị rằng, để giải quyết những vụ việc như thế này, ngân bongdaso vn muốn lấy lại lòng tin của khách bongdaso vn thì NHNN cần quy trách nhiệm cho ngân bongdaso vn. Chỉ có làm thế, ngân bongdaso vn mới thực sự có trách nhiệm xiết chặt lại quy trình để các vụ việc tương tự không còn xảy ra nữa. Còn nếu để thực trạng như hiện nay thì khách bongdaso vn sẽ mất hết niềm tin với ngân bongdaso vn và ngân bongdaso vn sẽ tiếp tục thờ ơ.