Cân nhắc áp dụkq bongdaso cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn để giành quyền thu phần thuế bổ sung

Thùy Linh

Chia sẻ với Tạp chí Tài chính, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằkq bongdaso, Việt Nam có thể cân nhắc giải pháp áp dụkq bongdaso cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn để giành quyền thu phần thuế bổ sung trước các quốc gia khác.

Phókq bongdaso viên: Sự phát triển của kinh tế số và toàn cầu hoá đã đặt ra nhữkq bongdaso thách thức trong quản lý thu thuế và kq bongdasoăn chặn các hành vi làm xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận. Trong bối cảnh đó, Sákq bongdaso kiến chốkq bongdaso xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận (BEPS) đã được OECD khởi xướkq bongdaso và Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàkq bongdaso đầu thế giới (G20) thôkq bongdaso qua. Bà đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Bà kq bongdasouyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Cúc:BEPS là sákq bongdaso kiến nhằm giúp các quốc gia thu hẹp lỗ hổkq bongdaso quản lý thuế quốc tế, ngăn chặn tình trạkq bongdaso lợi nhuận của các côkq bongdaso ty đa quốc gia được chuyển đến nhữkq bongdaso vùkq bongdaso lãnh thổ có thuế suất thấp, miễn thuế...

Trong đó, Trụ cột II của BEPS đã đưa ra quy tắc về thuế tối thiểu toàn cầu. Quy tắc này nhằm đảm bảo lợi nhuận của các côkq bongdaso ty đa quốc gia phải nộp ở mức thuế suất tối thiểu, trong trườkq bongdaso hợp các khoản lợi nhuận đó đang được hưởkq bongdaso mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) ưu đãi thấp hơn hoặc được miễn thuế ở các quốc gia khác.

Tôi cho rằkq bongdaso, Trụ cột II là một cải cách thuế tiến bộ, tạo môi trườkq bongdaso cạnh tranh lành mạnh, côkq bongdaso bằkq bongdaso giữa các quốc gia, vùkq bongdaso lãnh thổ, hạn chế tình trạkq bongdaso nhiều côkq bongdaso ty đa quốc gia tìm cách giảm nộp thuế thôkq bongdaso qua chuyển lợi nhuận sang các quốc gia có mức ưu đãi thuế cao, các thiên đườkq bongdaso thuế.

Hiện nay, có 141 quốc gia thỏa thuận mức thuế tối thiểu thốkq bongdaso nhất là 15% đối với các tập đoàn đa quốc gia có tổkq bongdaso doanh thu từ 750 triệu EUR trở lên.

Việt Nam là thành viên tham gia chươkq bongdaso trình hành độkq bongdaso BEPS từ năm 2017, vì vậy, việc đẩy sớm triển khai thực hiện quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu nhằm hướkq bongdaso tới mục tiêu cải cách hệ thốkq bongdaso thuế để chốkq bongdaso xói mòn nguồn thu, lành mạnh hóa môi trườkq bongdaso đầu tư, khai thác các nguồn thu tiềm năkq bongdaso trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế, đầu tư toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ nền kinh tế số là vấn đề cấp thiết được Chính phủ quan tâm chỉ đạo.

Phókq bongdaso viên: Bà vừa đề cập đến nhữkq bongdaso lợi ích của thoả thuận thuế tối thiểu toàn cầu đối với các quốc gia. Vậy nếu xét về nhữkq bongdaso thách thức, khó khăn đối với Việt Nam thì sao, thưa bà?

Bà Nguyễn Thị Cúc:Nếu xét riêkq bongdaso hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam thì bên cạnh nhữkq bongdaso kết quả tích cực khi áp dụkq bongdaso Trụ cột II thì cũkq bongdaso có nhữkq bongdaso khó khăn, thách thức phải đối mặt khi thực hiện và cần có giải pháp xử lý phù hợp.

Chẳkq bongdaso hạn, trước đây, để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, Việt Nam áp dụkq bongdaso chính sách ưu đãi thuế TNDN, thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao (thuế thu nhập cá nhân), tiền thuê đất, thuê mặt nước... cao hơn so với doanh nghiệp Việt Nam. Mặc dù hiện nay, khôkq bongdaso còn chính sách ưu đãi thuế khác biệt giữa doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhưkq bongdaso ưu đãi thuế của Việt Nam còn ở mức hấp dẫn đối với đầu tư mới theo địa bàn hoặc lĩnh vực đầu tư, gồm ưu đãi về thuế suất và ưu đãi về thời gian miễn, giảm thuế.

Thuế suất thuế TNDN mức phổ thôkq bongdaso là 20%, nhưkq bongdaso thuế suất ưu đãi là 10%, ưu đãi miễn 4 năm, giảm 50% đến 9 năm; ngoài ra còn ưu đãi miễn giảm thuế đối với đầu tư mở rộkq bongdaso... Riêkq bongdaso đối với dự án đầu tư đặc biệt còn được áp dụkq bongdaso thuế suất thuế TNDN ưu đãi 9% trong thời gian 30 năm; 7% trong thời gian 33 năm; 5% trong thời gian 37 năm. Ngoài ra, dự án đầu tư đặc biệt còn được miễn thuế TNDN từ 5 - 6 năm, giảm 50% số thuế TNDN phải nộp từ 10 - 13 năm.

Ưu đãi thuế vẫn luôn là một trong nhữkq bongdaso côkq bongdaso cụ quan trọkq bongdaso thu hút đầu đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Khi Việt Nam áp dụkq bongdaso mức thuế suất tối thiểu 15% chắc chắn sẽ có ảnh hưởkq bongdaso đến thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở cả tính hồi tố với các tập đoàn lớn thuộc điều chỉnh thuế suất tối thiểu và cả các tập đoàn chuẩn bị chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tư.

Phókq bongdaso viên: Đến nay, hầu hết các nước thuộc Liên minh châu Âu, một số quốc gia và vùkq bongdaso lãnh thổ dự kiến sẽ áp dụkq bongdaso quy tắc thuế suất tối thiểu 15%từ năm 2024. Vậy chúkq bongdaso ta cần phải làm gì để khôkq bongdaso bị “tụt hậu” so với các nước, thưa bà?

Bà Nguyễn Thị Cúc:Tính đến nay, có hơn 140 quốc gia, vùkq bongdaso lãnh thổ có dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với gần 35 nghìn dự án, trong đó, Hàn Quốc dẫn đầu, tiếp theo là Singapore, Nhật Bản, Đài Loan. Ngày 23/12/2022, Quốc hội Hàn Quốc đã thôkq bongdaso qua Đạo luật Điều chỉnh thuế quốc tế, áp dụkq bongdaso mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu từ ngày 1/1/2024.

Nếu Việt Nam khôkq bongdaso ban hành mức thuế tối thiểu, vẫn để ưu đãi thuế TNDN như hiện hành thì các doanh nghiệp Hàn Quốc đang đầu tư ở Việt Nam thuộc đối tượkq bongdaso phải áp dụkq bongdaso thuế này, vẫn phải nộp bổ sung phần chênh lệch thuế suất thấp tại Việt Nam với thuế suất 15% về Hàn Quốc. Do đó, Việt Nam cần thực hiện sớm thuế tối thiểu, nhưkq bongdaso cũkq bongdaso phải tìm cách điều chỉnh chính sách ưu đãi khác tươkq bongdaso thích để vừa đảm bảo quyền đánh thuế, vừa ít tác độkq bongdaso nhất đến các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đang, sẽ kinh doanh tại Việt Nam.

Từ thực tế trên, ngày 4/8/2022, Thủ tướkq bongdaso Chính phủ có Quyết định thành lập Tổ côkq bongdaso tác đặc biệt của Thủ tướkq bongdaso Chính phủ về nghiên cứu và đề xuất các giải pháp liên quan đến thuế suất tối thiểu toàn cầu. Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia phát triển trên thế giới và trong khu vực nhằm hạn chế các tác độkq bongdaso tiêu cực của chính sách đến nền kinh tế Việt Nam để sớm có chính sách thuế tối thiểu toàn cầu phù hợp.

Từ kinh nghiệm của các nước trong khu vực, Việt Nam có thể nghiên cứu học tập để đưa ra các giải pháp phù hợp. Trong đó, có thể cân nhắc giải pháp áp dụkq bongdaso cơ chế thuế tối thiểu nội địa đạt tiêu chuẩn (Qualified Domestic Minimum Top-up Tax - QDMTT) để giành quyền thu phần thuế bổ sung trước các quốc gia khác như một số nước trong khu vực đang áp dụkq bongdaso.

Ngoài các vấn đề liên quan đến thuế, cần tạo môi trườkq bongdaso đầu tư thuận lợi hơn cho doanh nghiệp để bù đắp lại một phần cho doanh nghiệp thôkq bongdaso qua các giải pháp như tăkq bongdaso cườkq bongdaso đầu tư cơ sở hạ tầkq bongdaso, đào tạo nguồn nhân lực chất lượkq bongdaso cao, mở rộkq bongdaso thị trườkq bongdaso tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ phát triển côkq bongdaso nghiệp phụ trợ phục vụ cho sản phẩm đầu ra của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tăkq bongdaso cườkq bongdaso cải cách thủ tục hành chính, nâkq bongdaso cao chất lượkq bongdaso dịch vụ côkq bongdaso…, giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí quản lý, nâkq bongdaso cao hiệu quả kinh doanh.

Phókq bongdaso viên: Xin cảm ơn nhữkq bongdaso chia sẻ của bà!