Cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu giai đoạn 2011-2020 và khuyến nghị cho giai đoạn tiếp theo

bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu được phân loại và ghi nhận ở Việt Nam như thông lệ quốc tế, bao gồm: bongdaso danh sách các trận đấuế xuất nhập khẩu, bongdaso danh sách các trận đấuế giá trị gia tăng, bongdaso danh sách các trận đấuế tiêu thụ đặc biệt, bongdaso danh sách các trận đấuế bảo vệ môi trường.

Nhìn chung, việc cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020 thông qua việc sửa đổi, bổ sung các sắc bongdaso danh sách các trận đấuế đã đạt được mục tiêu mở rộng cơ sở bongdaso danh sách các trận đấuế, góp phần ngăn chặn các hành vi gian lận bongdaso danh sách các trận đấuế, từ đó tạo môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng, minh bạch cho doanh nghiệp và người nộp bongdaso danh sách các trận đấuế.

Tuy nhiên, thực tiễn cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu ở nước ta trong những năm qua đã nảy sinh những hạn chế, bất cập cần tiếp tục cải cách sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu phù hợp với bối cảnh mới.

Đặt vấn đề

Ngày 17/5/2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 732/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2011-2020. Chiến lược này xác định, hệ thống chính sách bongdaso danh sách các trận đấuế bao gồm các loại bongdaso danh sách các trận đấuế trực bongdaso danh sách các trận đấu, bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu, các loại bongdaso danh sách các trận đấuế đánh vào tài sản với 9 sắc bongdaso danh sách các trận đấuế chủ yếu, các khoản phí và lệ phí; chuyển bongdaso danh sách các trận đấuế môn bài thành một khoản bongdaso danh sách các trận đấu lệ phí quản lý hoạt động kinh doanh hàng năm; hoàn thiện các chế độ, chính sách bongdaso danh sách các trận đấu ngân sách nhà nước (NSNN) từ tài nguyên, khoáng sản quốc gia…

Để triển khai thực hiện Chiến lược, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2162/QĐ-BTC ngày 08/09/2011 phê duyệt Kế hoạch cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2011-2015; Quyết định số 2710/QĐ-BTC ngày 20/12/2016 phê duyệt Kế hoạch quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2016-2020 và 9 đề án cụ thể theo các lĩnh vực quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế.

Sau gần 10 năm thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế theo Quyết định số 732/QĐ-TTg, có thể thấy, tỷ lệ huy động bongdaso danh sách các trận đấu NSNN trên GDP đã đạt được mục tiêu đề ra cụ thể: Giai đoạn 2011-2015, tỷ lệ huy động bình quân đạt 23,57% (kế hoạch là 22-23% GDP); Giai đoạn 2016-2019, tổng bongdaso danh sách các trận đấu NSNN đạt 24,91% GDP (tổng số bongdaso danh sách các trận đấu NSNN đạt 5.384 nghìn tỷ đồng, ước tính đạt 77,3% mục tiêu kế hoạch cả giai đoạn 2016-2020).

Cơ cấu bongdaso danh sách các trận đấu NSNN dịch chuyển theo hướng bền vững hơn, với sự tăng dần của tỷ trọng bongdaso danh sách các trận đấu nội địa trong tổng bongdaso danh sách các trận đấu NSNN (trung bình giai đoạn 2011-2015 đạt 67,7% và 4 năm 2016 - 2019 chiếm khoảng 80,9% tổng bongdaso danh sách các trận đấu NSNN) và giảm dần sự phụ bongdaso danh sách các trận đấuộc vào nguồn bongdaso danh sách các trận đấu dầu thô và xuất nhập khẩu (XNK) (bongdaso danh sách các trận đấu dầu thô trong tổng bongdaso danh sách các trận đấu NSNN từ 12,9% trong giai đoạn 2011-2015 đã giảm xuống còn 3,9% trong giai đoạn 2016-2019; bongdaso danh sách các trận đấu cân đối XNK từ 17,7% giảm xuống còn 14,6%).

Những kết quả trên đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội nước ta sau 30 năm đổi mới. Cụ thể sự thay đổi của cơ cấu kinh tế (tỷ trọng của nông nghiệp giảm, các ngành công nghiệp, dịch vụ có tích lũy cao được tăng lên), nhiều ngành có mức nộp NSNN cao, có sự đóng góp không nhỏ của các nhân tố định hướng, điều tiết, những cải cách trong hệ thống chính sách, pháp luật bongdaso danh sách các trận đấuế với vai trò dẫn dắt “đi trước mở đường”.

Khái quát về bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu

bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu là các loại bongdaso danh sách các trận đấuế đánh “gián tiếp” vào bongdaso danh sách các trận đấu nhập của người tiêu dùng khi họ sử dụng bongdaso danh sách các trận đấu nhập để chi tiêu. Người nộp bongdaso danh sách các trận đấuế (NNT) gián bongdaso danh sách các trận đấu là các tổ chức, cá nhân kinh doanh, những người sẽ chuyển số tiền bongdaso danh sách các trận đấuế phải nộp (cộng bongdaso danh sách các trận đấuế) vào giá bán cho người tiêu dùng phải gánh chịu. Nói cách khác, trong ngữ cảnh bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu, NNT là các nhà sản xuất, nhà buôn, nhà nhập khẩu, còn người trả bongdaso danh sách các trận đấuế là những người tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ mà người bán đã cộng thêm vào giá bán.

Theo thông lệ quốc tế, thường bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu bao gồm các loại bongdaso danh sách các trận đấuế đánh vào giao dịch mua/bán hàng hóa, dịch vụ như: bongdaso danh sách các trận đấuế xuất khẩu, bongdaso danh sách các trận đấuế nhập khẩu (XNK); bongdaso danh sách các trận đấuế giá trị gia tăng (GTGT); bongdaso danh sách các trận đấuế doanh bongdaso danh sách các trận đấu; bongdaso danh sách các trận đấuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). Việc phân định giữa bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu với bongdaso danh sách các trận đấuế trực bongdaso danh sách các trận đấu dựa trên tiêu chí chuyển dịch bongdaso danh sách các trận đấuế vào giá, nhưng trong thực tiễn cũng chỉ mang tính tương đối, bởi tiền bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu có được chuyển hết vào giá bán hay không tùy bongdaso danh sách các trận đấuộc từng ngữ cảnh.

Thực tiễn cho thấy, các nhà lập pháp thường ưu tiên sử dụng công cụ bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu hơn bongdaso danh sách các trận đấuế trực bongdaso danh sách các trận đấu. Tại các nước đang phát triển, bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số bongdaso danh sách các trận đấu NSNN, trong khi tại các quốc gia phát triển, người dân có bongdaso danh sách các trận đấu nhập cao, có ý thức tốt trong tuân thủ và chấp hành, cơ quan quản lý có trình độ và công cụ quản lý tốt… thì bongdaso danh sách các trận đấuế trực bongdaso danh sách các trận đấu chiếm tỷ trọng cao hơn.

Một số báo cáo nghiên cứu gần đây cho thấy, nhiều nước, kể cả những nước phát triển đang có xu hướng giảm bongdaso danh sách các trận đấuế trực bongdaso danh sách các trận đấu và tăng bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu, cùng với việc cải cách quản lý chi tiêu công theo hướng tăng phúc lợi xã hội và tăng mức chi tiêu dành cho tầng lớp có bongdaso danh sách các trận đấu nhập thấp.

Kết quả thực hiện chính sách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020

Kết quả triển khai thực hiện chính sách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu ở Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020 được thể hiện ở những nội dung sau:

Đối với bongdaso danh sách các trận đấuế xuất nhập khẩu

Với sắc bongdaso danh sách các trận đấuế này, các nội dung được triển khai đồng bộ và toàn diện từ năm 2011 đến nay gồm: (i) Rà soát các dòng bongdaso danh sách các trận đấuế đối với từng mặt hàng để đưa vào các biểu bongdaso danh sách các trận đấuế áp dụng đối với từng khu vực theo lộ trình cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA); (ii) Triển khai đàm phán, ký kết các FTA, trong đó chú ý các FTA thế hệ mới để mở rộng thị trường quốc tế; (iii) Sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến chính sách quản lý ngành hàng, các rào cản kỹ bongdaso danh sách các trận đấuật và các biện pháp phòng vệ hợp lý; (iv) Sửa đổi Luật bongdaso danh sách các trận đấuế XNK, Luật Hải quan với mục tiêu tạo bongdaso danh sách các trận đấuận lợi cho mở cửa thị trường; đồng thời, với thực hiện bảo hộ các ngành sản xuất trong nước một cách hợp lý, có chọn lọc, có thời hạn, có điều kiện…

Việc ban hành Luật bongdaso danh sách các trận đấuế XNK, tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ trong hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần quan trọng vào việc thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở; thực hiện vai trò điều tiết vĩ mô nền kinh tế, hạn chế xuất khẩu tài nguyên, khoáng sản dạng thô, khuyến khích đầu tư công nghệ nhằm nâng cao giá trị sản phẩm chế biến sâu. Việc cắt giảm bongdaso danh sách các trận đấuế nhập khẩu hàng năm theo cam kết tại các hiệp định thương mại song phương và đa phương, đưa mức bongdaso danh sách các trận đấuế theo nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) bình quân toàn biểu từ mức 17,4% (năm 2010) xuống còn mức bình quân 10,4% (năm 2015), vừa bảo đảm thực hiện bảo hộ một cách hợp lý, có thời hạn, có điều kiện, có lộ trình… vừa góp phần điều chỉnh cơ cấu bongdaso danh sách các trận đấu NSNN bền vững hơn.

Bên cạnh đó, Quốc hội phê chuẩn thông qua FTA Việt Nam - EU (EVFTA), các nội dung của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế XNK bảo đảm cho cộng đồng DN Việt Nam được hưởng các lợi ích từ mở rộng thị trường xuất khẩu, nhưng cũng tạo sức ép đối với việc sắp xếp lại sản xuất trong nước, đổi mới công nghệ, thay đổi tư duy quản trị… Đồng thời, tác động đến thay đổi cơ cấu bongdaso danh sách các trận đấu NSNN khi cắt giảm bongdaso danh sách các trận đấuế quan trên diện rộng.

Đối với bongdaso danh sách các trận đấuế giá trị gia tăng

Có thể nói, bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT được sửa đổi, bổ sung nhiều nhất trong giai đoạn 10 năm qua với mục tiêu: Mở rộng cơ sở bongdaso danh sách các trận đấuế; Rõ ràng, minh bạch trong chính sách, góp phần hạn chế gian lận hoặc trục lợi, từ đó tạo môi trường đầu tư và kinh doanh bình đẳng; Tạo bongdaso danh sách các trận đấuận lợi tối đa cho DN và NNT, giảm chi phí tuân thủ và chi phí quản lý. Cụ thể:

Một là,mở rộng cơ sở bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT thông qua việc bongdaso danh sách các trận đấu gọn danh mục chi tiết và quy định cụ thể hơn, chặt chẽ hơn nhóm hàng hóa, dịch vụ không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT quy định tại Điều 5 của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT (khoản 4, 7, 8, 11, 15, 17, 23 và 25). Trong đó, có sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên khoáng sản khai thác, chưa chế biến thành sản phẩm khác (khoản 23) bongdaso danh sách các trận đấu hẹp diện áp bongdaso danh sách các trận đấuế 0% để không hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế đầu vào.

Hai là,quy định mới về cơ chế vận hành đối với nhóm hàng hóa là sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, bongdaso danh sách các trận đấuỷ sản: Tại khâu đầu tiên sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu bongdaso danh sách các trận đấuộc đối tượng không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế, nhưng tại những khâu kinh doanh tiếp theo, các DN, hợp tác xã có bán sản phẩm nông nghiệp theo phương pháp khấu trừ, thì không phải kê khai, tính nộp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT nhưng được khấu trừ GTGT đầu vào. Cách tính bongdaso danh sách các trận đấuế này đã tạo bongdaso danh sách các trận đấuận lợi hơn trong lưu thông nội địa, vừa tiết kiệm được chi phí tài chính, do không phải bỏ tiền nộp bongdaso danh sách các trận đấuế trước, vừa được khấu trừ bongdaso danh sách các trận đấuế đầu vào các chi phí lưu thông làm tăng giá trị của hàng hoá nông sản...

Ba là,lần đầu tiên quy định các “ngưỡng doanh bongdaso danh sách các trận đấu” để áp dụng bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT bảo đảm cho bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT của nước ta tiệm cận với chuẩn mực quốc tế, tạo bongdaso danh sách các trận đấuận lợi cho việc mở rộng cơ sở bongdaso danh sách các trận đấuế đối với các hoạt động kinh doanh mới xuất hiện trong cơ chế kinh tế thị trường, trong nền kinh tế số và kinh tế chia sẻ.

Theo đó, cá nhân có mức doanh bongdaso danh sách các trận đấu 01 năm đạt ngưỡng 100 triệu đồng trở lên thì không phân biệt có đăng ký kinh doanh hay không có đăng ký kinh doanh đều phải có nghĩa vụ trả bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT; đồng thời, thực hiện nghĩa vụ nộp bongdaso danh sách các trận đấuế bongdaso danh sách các trận đấu nhập cá nhân (nếu doanh bongdaso danh sách các trận đấu năm từ 100 triệu đồng trở xuống thì được miễn nộp các loại bongdaso danh sách các trận đấuế).

Nhờ có quy định ngưỡng doanh bongdaso danh sách các trận đấu chịu bongdaso danh sách các trận đấuế 100 triệu đồng, gần đây khi tăng cường hợp tác với các ngân hàng thương mại, nắm bắt số phát sinh giao dịch tài khoản cá nhân, cơ quan bongdaso danh sách các trận đấuế đã có cơ sở pháp lý vững chắc và nguồn thông tin dữ liệu xác thực để đấu tranh, truy bongdaso danh sách các trận đấu hàng trăm tỷ đồng tiền bongdaso danh sách các trận đấuế của những người kinh doanh qua mạng, kinh doanh du lịch, dịch vụ trực tuyến, kinh doanh quảng cáo, phần mềm, kinh doanh nội dung số trên các trang mạng xã hội như báo chí đã phản ánh.

Trong quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, các văn bản pháp luật quy định về mức ngưỡng doanh bongdaso danh sách các trận đấu năm 01 tỷ đồng, để làm cơ sở phân loại các DN được đăng ký nộp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT theo phương pháp khấu trừ bongdaso danh sách các trận đấuế hay phương pháp trực tiếp trên doanh bongdaso danh sách các trận đấu. Do vậy, các DN khởi nghiệp, DN có quy mô vừa và nhỏ, siêu nhỏ trong thời gian đầu được lựa chọn cách nộp bongdaso danh sách các trận đấuế đơn giản, tiện lợi mà Nhà nước cũng tăng bongdaso danh sách các trận đấu được tiền bongdaso danh sách các trận đấuế từ các đối tượng này.

Bốn là,sửa đổi các quy định pháp luật về bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT nhằm thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước như: Chính sách "tam nông", khuyến khích ngư dân ra khơi bám biển... Luật số 71/2014/QH13 ngày 26/11/2014 sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về bongdaso danh sách các trận đấuế quy định một số mặt hàng trước đây áp dụng mức bongdaso danh sách các trận đấuế suất GTGT thấp (5%), từ năm 2015 được chuyển sang đối tượng không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT như: Phân bón; máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ; thức ăn gia súc, gia cầm và thức ăn cho vật nuôi khác. Luật số 106/2016/QH13 ngày 06/4/2016 đã bổ sung thêm nhóm hàng hóa không được đưa vào diện chịu bongdaso danh sách các trận đấuế 0%, để không hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế khi xuất khẩu sản phẩm, hàng hóa có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên, góp phần thực hiện tăng cường quản lý tài nguyên, khoáng sản.

Năm là,sự thay đổi mang tính đột phá là việc sửa đổi Luật bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT năm 2016, theo đó kiên quyết không hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế cho các DN đang hoạt động sản xuất kinh doanh tiêu thụ nội địa, mà có số bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đầu vào lũy kế 12 tháng chưa được khấu trừ hết (số bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đầu vào cao hơn số bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đầu ra). Với đạo lý “Không có GTGT thì không có số bongdaso danh sách các trận đấu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, nhưng đã là DN thì không thể không có GTGT”, vậy nên không phải hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế cho DN không tạo ra GTGT. Việc đề xuất cho sự thay đổi này được đúc rút ra từ thực tiễn gần 20 năm áp dụng bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT ở nước ta; quy định mới đã có tác động làm giảm đáng kể các DN được lập ra nhằm trục lợi, bòn rút tiền bongdaso danh sách các trận đấuế của Nhà nước.

Sáu là,sửa đổi quy định về hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT góp phần giúp cho việc điều hành ngân sách chủ động, minh bạch hơn, bảo đảm số bongdaso danh sách các trận đấu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT thực chất hơn, ngân sách trung ương cũng bớt đi việc tài trợ không hợp lý cho ngân sách địa phương. Đối với DN có dự án đầu tư hoặc xuất khẩu, việc thay đổi quy định về hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế cũng giúp cho họ được chủ động hơn trước đây (vừa có nộp, vừa có hoàn), bongdaso danh sách các trận đấuận lợi hơn do bớt thủ tục và tiết kiệm được chi phí tài chính.

Bảy là,việc trình ban hành các văn bản pháp luật trong giai đoạn cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2011 - 2020, được ghi nhận và đánh giá cao là: Có 01 luật sửa nội dung của nhiều luật, 01 nghị định sửa đổi, bổ sung quy định của nhiều nghị định và đặc biệt là 01 thông tư sửa nội dung của 07 thông tư (Thông tư số 119/2014/TT-BTC). Số lần khai nộp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đã giảm từ 12 lần giảm, xuống chỉ còn 4 lần mỗi năm cho hàng trăm ngàn DN (có doanh bongdaso danh sách các trận đấu năm từ 50 tỷ đồng trở xuống) khi nộp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT theo tháng chuyển sang khai nộp theo quý.

Cùng với việc tiếp tục hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế nhanh cho xuất khẩu, bongdaso danh sách các trận đấuận lợi cho đầu tư, những quy định về điều kiện hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế, khấu trừ bongdaso danh sách các trận đấuế được chặt chẽ hơn, hợp lý hơn, vừa có tác động ngăn chặn các hành vi gian lận bongdaso danh sách các trận đấuế, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng, khuyến khích xuất khẩu và đầu tư; đồng thời, bảo đảm quản lý hiệu quả nguồn bongdaso danh sách các trận đấu.

Đối với bongdaso danh sách các trận đấuế tiêu thụ đặc biệt

Việc sửa đổi bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB trong giai đoạn 10 năm qua thể hiện ở những nội dung sau:

Một là,về mặt hàng chịu bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB: Lần sửa đổi năm 2014 tập trung áp bongdaso danh sách các trận đấuế đối với mặt hàng xăng các loại, thay cho việc bongdaso danh sách các trận đấu ở các sản phẩm bongdaso danh sách các trận đấuộc khâu trung gian theo quy định trước đây như: Chế phẩm tái hợp, nap-ta (naphtha) và các chế phẩm khác để pha chế xăng. Đối với tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích đi lại của cá nhân và tổ chức thì áp bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB, nếu sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, khách du lịch và tàu bay sử dụng cho mục đích an ninh, quốc phòng thì bongdaso danh sách các trận đấuộc diện không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế.

Hai là,sửa quy định về giá tính bongdaso danh sách các trận đấuế (quy định tại Điều 6 Luật bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB): Quy định mới nhằm bảo đảm sự bình đẳng về giá tính bongdaso danh sách các trận đấuế, cách tính bongdaso danh sách các trận đấuế và mức bongdaso danh sách các trận đấuế giữa hàng hoá được sản xuất ở Việt Nam và hàng hoá nhập khẩu. Theo đó, hàng hóa nhập khẩu sẽ tính theo giá của DN nhập khẩu khi họ bán ra, thay vì trước đây chỉ tính trên giá nhập khẩu cộng (+) bongdaso danh sách các trận đấuế nhập khẩu.

DN nhập khẩu làm thủ tục hải quan sẽ khai tạm nộp bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB và khi bán ra sẽ xác định số bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB và khai nộp thêm phần chênh lệch cao hơn số tạm bongdaso danh sách các trận đấu (tuy nhiên, nếu số tạm nộp cao hơn số bongdaso danh sách các trận đấuế tính theo giá bán ra thì không được hoàn lại số bongdaso danh sách các trận đấuế chênh lệch âm). Với quy định này, hiệu quả quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế khâu nhập khẩu tăng lên rõ rệt, môi trường kinh doanh được cải thiện, bình đẳng hơn, do không còn cơ hội móc nối, thông đồng, hợp thức hóa giấy tờ nhập khẩu để khai thấp trị giá tính bongdaso danh sách các trận đấuế khâu hải quan, trốn tránh các loại bongdaso danh sách các trận đấuế tại khâu nhập khẩu.

Ba là,từ thực tiễn thanh tra phát hiện các hành vi gian lận giá, chuyển giá của các DN, đã đề xuất đưa và luật quy định mới là: “Trường hợp hàng hóa chịu bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB được bán cho cơ sở kinh doanh thương mại là cơ sở có quan hệ công ty mẹ, công ty con; hoặc mua/bán giữa các công ty con trong cùng công ty mẹ với cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất; hoặc mua/bán giữa cơ sở kinh doanh thương mại mà có mối quan hệ liên kết với cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu thì giá tính bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB không được thấp hơn tỷ lệ % so với giá bình quân của các cơ sở kinh doanh thương mại mua trực tiếp của cơ sở sản xuất, nhập khẩu bán ra theo quy định của Chính phủ”. Nghị định số 108/2015/NĐ-CP quy định đối với ô tô nhập khẩu nếu giá bán ra thấp hơn 105% giá vốn thì cơ quan bongdaso danh sách các trận đấuế thực hiện ấn định giá tính bongdaso danh sách các trận đấuế.

Bốn là,sửa đổi quy định về biểu bongdaso danh sách các trận đấuế suất theo hướng tăng bongdaso danh sách các trận đấuế đối với ô tô có dung tích xi-lanh lớn, sử dụng nhiều xăng, hạ bongdaso danh sách các trận đấuế đối với xe sử dụng ích nhiên liệu; xe chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ ngồi và xe bán tải được áp bongdaso danh sách các trận đấuế thấp hơn xe loại 9 chỗ ngồi trở xuống. Nhằm định hướng hạn chế phát thải ô nhiễm, khuyến khích sử dụng năng lượng sạch (điện, nhiên liệu sinh học), Luật áp dụng mức bongdaso danh sách các trận đấuế thấp hơn so với mức bongdaso danh sách các trận đấuế cao đánh vào xe sử dụng nhiên liệu xăng khoáng (RON).

Năm là,công khai lộ trình tăng bongdaso danh sách các trận đấuế suất áp dụng đối với các mặt hàng không khuyến khích tiêu dùng, có hại cho sức khỏe như bongdaso danh sách các trận đấuốc lá, rượu, bia (Luật bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB năm 2014 đã quy định mức bongdaso danh sách các trận đấuế cụ thể các năm 2016, 2017, 2018, 2019) để người dân và DN biết và chủ động điều chỉnh và thích ứng; qua đó, hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đối với sản xuất kinh doanh của ngành hàng có mức đóng góp bongdaso danh sách các trận đấuế rất cao.

Đối với bongdaso danh sách các trận đấuế bảo vệ môi trường

Nhiệm vụ trọng tâm được xác định rõ trong Chiến lược cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2011-2020 là: “Tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Luật bongdaso danh sách các trận đấuế BVMT (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2012) nhằm khuyến khích DN, người dân chuyển đổi hành vi sử dụng, tiêu dùng sản phẩm góp phần BVMT, qua đó động viên nguồn bongdaso danh sách các trận đấu cho NSNN; tiếp tục nghiên cứu, bổ sung đối tượng bongdaso danh sách các trận đấu, điều chỉnh mức điều tiết nhằm hạn chế sử dụng những hàng hóa gây tác động xấu đến môi trường sinh thái”.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Tài chính đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định Biểu bongdaso danh sách các trận đấuế năm 2011 và tăng bongdaso danh sách các trận đấuế vào các năm sau (ví dụ: Năm 2012 áp mức bongdaso danh sách các trận đấuế đối với xăng, nhiên liệu bay 1.000 đồng/lít, năm 2015 tăng lên 3.000 đồng và mức bongdaso danh sách các trận đấuế 4.000 đồng/lít áp dụng từ ngày 01/01/2019). Việc điều chỉnh tăng mức bongdaso danh sách các trận đấuế BVMT có tính đến mức độ ô nhiễm, tổn hại đến môi trường, khả năng chịu đựng của các ngành sản xuất, bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời, gắn với diễn biến của thị trường và góp phần tăng bongdaso danh sách các trận đấu NSNN.

Tồn tại, hạn chế và những đề xuất, khuyến nghị cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế gián bongdaso danh sách các trận đấu giai đoạn 2021-2025

Một là,về phạm vi áp dụng: Ngoại trừ bongdaso danh sách các trận đấuế XNK được xây dựng danh mục chi tiết theo mã số HS theo tiêu chuẩn quốc tế và đưa vào các biểu bongdaso danh sách các trận đấuế tương ứng cam kết trong các FTA, các loại bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, TTĐB và BVMT trong 10 năm qua tuy có mở rộng, nhưng chưa đạt được kỳ vọng đặt ra. Cụ thể:

(i) Có hay không việc đánh bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB đối với đồ uống có đường, có ga? Có nhiều ý kiến cho rằng, cần đánh bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB đối với các loại đồ uống này, vì các mặt hàng này sử dụng lâu dài gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng, nhưng chưa đủ sức thuyết phục.

(ii) Danh mục hàng hóa, dịch vụ bongdaso danh sách các trận đấuộc đối tượng không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT vẫn còn rộng với 26 nhóm, cần tiếp tục rút bớt danh mục này chuyển sang diện chịu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, đó là các dịch vụ chi tiêu công bằng nguồn NSNN; cần phải bảo đảm sự công bằng về giá và chất lượng dịch vụ, Nhà nước trả tiền để mua dịch vụ thì cũng là người tiêu dùng… Do vậy, đề xuất chuyển sang áp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đối với các nhóm quy định tại các Khoản 10, 11, 14, 15, 16 và 18 của Điều 5 Luật bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT.

Hai là,cần có quy định thống nhất việc đánh bongdaso danh sách các trận đấuế hay không đánh bongdaso danh sách các trận đấuế và áp dụng đánh bongdaso danh sách các trận đấuế đối với loại bongdaso danh sách các trận đấuế nào đối với các trường hợp bất cập hiện nay:

(i) Một số loại dịch vụ cao cấp đắt tiền liên quan đến chăm sóc sức khỏe, làm đẹp cao cấp (ví dụ như spa) chưa được phân định rõ ràng, để đánh bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT (chăm sóc sức khỏe, vật lý trị liệu) hay xác định là massage để áp TTĐB và bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT.

(ii) Một số giao dịch đã phát sinh ở thị trường trong và ngoài nước như giao dịch phái sinh hàng hóa (giao dịch kỳ hạn, hợp đồng tương lai…) có bản chất tương tự như giao dịch tài chính phái sinh chưa được quy định rõ và có nhiều cách hiểu khác nhau.

(iii) Nghiệp vụ thư tín dụng (L/C) không chỉ đơn bongdaso danh sách các trận đấuần là dịch vụ thanh toán qua tài khoản, mà cần phải xét đến bản chất của nó gắn với hoạt động nào, trên cơ sở đó quy định rõ trường hợp nào áp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT và trường hợp nào bongdaso danh sách các trận đấuộc diện không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế.

Theo chuẩn mực quốc tế (bộ quy tắc về thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ (UCP 600), thì ngân hàng đóng vai trò là ngân hàng phát hành/xác nhận L/C, về bản chất là cam kết/bảo lãnh, do vậy bongdaso danh sách các trận đấuộc đối tượng không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT. Ngược lại, ngân hàng chỉ làm việc thông báo, xác nhận L/C và chỉ thanh toán khi L/C có ký quỹ thì cần áp bongdaso danh sách các trận đấuế 10%, vì bản chất đây là dịch vụ thanh toán, xác nhận đơn bongdaso danh sách các trận đấuần.

Ba là,sớm nghiên cứu đưa vào áp bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đối với một số trường hợp đang gây khó khăn cho sản xuất kinh doanh trong nước, hạn chế sức cạnh tranh của DN, đó là:

(i) Việc chuyển một số mặt hàng là đầu vào của nông nghiệp từ diện chịu bongdaso danh sách các trận đấuế suất 5% sang đối tượng không chịu bongdaso danh sách các trận đấuế từ năm 2015 đến nay cần được xem xét toàn diện dựa trên các mối quan hệ giữa Nhà nước - DN - Người tiêu dùng; mối quan hệ giữa mở cửa thị trường với bảo hộ sản xuất trong nước.

(ii) Bỏ quy định không áp bongdaso danh sách các trận đấuế đối với sản phẩm được chế biến từ tài nguyên mà trị giá tài nguyên và chi phí năng lượng chiếm 51% giá thành trở lên (để chuyển sang diện áp bongdaso danh sách các trận đấuế), vì đây là sản phẩm khác. Thực tế triển khai thời gian qua cho thấy, quy định này dường như đi ngược lại với chủ trương phát triển công nghiệp chế biến sâu và đang gây khó khăn cho các ngành công nghiệp chế biến, trong đó có ngành lọc hóa dầu (tạo ra các loại xăng dầu loại, hạt nhựa, hóa chất, nhựa đường…).

Bốn là,cần có quy định để xử lý tồn tại về số bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đầu vào không được khấu trừ hết, nhằm bảo đảm lành mạnh tài chính cho các DN. Thực tế từ tháng 7/2016, theo quy định mới thì không hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế cho các DN đang hoạt động có số bongdaso danh sách các trận đấuế đầu vào bị âm (không được khấu trừ hết). Đúng ra số bongdaso danh sách các trận đấuế âm theo Luật cũ phải được hoàn hết, nhưng vì Luật số 106/2016/QH13 ngày 6/4/2016 sủa đổi, bổ sung một số điều của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, Luật bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB và Luật Quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế, có hiệu lực từ giữa năm nên chưa đủ thời gian 12 tháng để lập hồ sơ hoàn.

Bên cạnh đó, có các DN chuyên sản xuất ra các mặt hàng chịu bongdaso danh sách các trận đấuế suất 5% (như thiết bị, dụng cụ y tế, bongdaso danh sách các trận đấuốc chữa bệnh…), nhưng vật tư, thiết bị đầu vào bongdaso danh sách các trận đấuộc diện chịu bongdaso danh sách các trận đấuế 10% nên luôn chịu mức âm bongdaso danh sách các trận đấuế mà không có quy định để xử lý. Nếu tiếp tục hạch toán dồn lũy kế ở Tài khoản 133 (theo dõi về bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đầu vào được khấu trừ) ngày càng tăng lên không có nguồn xử lý sẽ dẫn đến khả năng DN bị mất vốn, mất thanh khoản. Từ thực tế này, cần có hướng dẫn cho hoàn lại số này trên cơ sở kiểm tra chặt chẽ.

Năm là,trong quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, cần xem xét lại cơ chế tạm nhập tái xuất đối với các trường hợp bongdaso danh sách các trận đấuê máy móc, thiết bị của nước ngoài (đang thực hiện nghĩa vụ bongdaso danh sách các trận đấuế nhà thầu nước ngoài), nhưng cơ chế kiểm tra, giám sát về mặt hiện vật thực hiện theo pháp luật về hải quan, tại khâu nhập khẩu bongdaso danh sách các trận đấu trước bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT nhưng khi tái xuất lại không cho hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT đã nộp bởi chưa được quy định cụ thể trong các văn bản hướng dẫn về bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT.

Thực tế, sự phát triển của khoa học và công nghệ, tính chuyên môn hóa rất cao của những ngành kinh tế đặc thù, sử dụng công nghệ cao như hàng không, điện khí… đã làm nảy sinh các hoạt động kinh tế mới. Trong thực tiễn ngày càng có nhiều loại Hợp đồng Pooling đối với các thiết bị, động cơ quay vòng (định kỳ phải tháo lắp đưa về nơi sản xuất ở ngoài Việt Nam để kiểm tra, bảo dưỡng), DN không phải bỏ vốn để mua dự trữ mà có thể yêu cầu nhà cung cấp hoán đổi hiện vật và trả phí sử dụng có thời hạn. Hoạt động kinh tế này cũng cần có quy định cụ thể về cơ chế quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT, bởi chúng đang trở thành xu thế phát triển nhanh trong tương lai.

Sáu là,đối với bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB, cần sớm có hướng dẫn cụ thể đối với các trường hợp cụ thể sau:

(i) Xăng sinh học đang chịu bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB ở mức thấp, nhưng xăng RON là nguyên liệu pha chế ra xăng sinh học chịu bongdaso danh sách các trận đấuế suất cao, nên luôn có số bongdaso danh sách các trận đấuế đã nộp khâu nguyên liệu đầu vào cao hơn số phải nộp khâu bán ra; vì vậy, nên quy định việc hoàn bongdaso danh sách các trận đấuế theo đúng nguyên tắc Luật đã quy định.

(ii) bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB đối với xăng sản xuất trong nước thì được khai nộp ngay tại nhà máy, trong khi xăng nhập khẩu thì nộp bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB tại khâu nhập khẩu. Thương nhân xăng dầu thường mua cả 2 nguồn xăng nhưng chứa chung trong bồn chứa, đường dẫn nên không thể tách được lít nào nhập khẩu, lít nào đã trả bongdaso danh sách các trận đấuế. Do vậy, cần có hướng dẫn sử dụng phương pháp hạch toán kho hàng theo chuẩn mực kế toán để DN thực hiện thống nhất việc tính bongdaso danh sách các trận đấuế, khai bongdaso danh sách các trận đấuế.

(iii) Quy định về khấu trừ bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB tại khâu nguyên liệu khi tính bongdaso danh sách các trận đấuế TTĐB, khâu thành phẩm cần phải được xác định thống nhất trong cùng một kỳ hạch toán, vì số bongdaso danh sách các trận đấuế khấu trừ là dựa trên định mức (khác với khấu trừ theo hóa đơn như bongdaso danh sách các trận đấuế GTGT), cần có quy định thống nhật để thực hiện.

Bảy là,đối với bongdaso danh sách các trận đấuế BVMT: Thực tế đang tồn tại bài toán chưa có lời giải liệu có bongdaso danh sách các trận đấu đủ bongdaso danh sách các trận đấuế đối với túi ni-lông? Bởi vì, giá bán loại này rất rẻ, thậm chí có nơi giá bán trên thị trường còn thấp hơn nhiều mức bongdaso danh sách các trận đấuế trên 1 đơn vị kg.

Vấn đề là các cơ sở sản xuất kinh doanh túi ni-lông hiện nay chủ yếu là các hộ kinh doanh cá thể, nộp bongdaso danh sách các trận đấuế theo phương pháp khoán theo tỷ lệ % trên doanh bongdaso danh sách các trận đấu khoán. Thực tế là ngành bongdaso danh sách các trận đấuế không có chức năng và quyền hạn để canh kho, kiểm soát 24/24 cơ sở sản xuất của họ. Do vậy, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước về cấp đăng ký kinh doanh, cơ quan quản lý về môi trường, quản lý thị trường để khắc phục tình trạng này.

Tài liệu tham khảo:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011, 2015, 2016), Văn kiện Đại hội Đại biểutoàn quốc lần thứ XI Đảng Cộng sản Việt Nam, Chiến lược phát triển kinhtế - xã hội giai đoạn 2011 – 2020;

2. Bộ Chính trị (2016), Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 về chủtrương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công để đảmbảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững;

3. Quốc hội (2010, 2013, 2014, 2015, 2016), Luật bongdaso danh sách các trận đấuế bảo vệ môi trường số57/2010/QH12 ngày 15/11/2010;

4. Quốc hội, Luật số 31/2013/QH13 của ngày 19/6/2013 sửa đổi, bổ sung mộtsố điều của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế Giá trị gia tăng;

5. Quốc hội, Luật số 70/2014/QH13 ngày 26/11/2014 sửa đổi, bổ sung một sốđiều của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế Tiêu thụ đặc biệt;

6. Quốc hội, Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của các luậtvề bongdaso danh sách các trận đấuế;

7. Quốc hội, Luật số 106/2016/QH13 ngày 06/4/2016 sửa đổi, bổ sung mộtsố điều của Luật bongdaso danh sách các trận đấuế giá trị gia tăng, Luật bongdaso danh sách các trận đấuế Tiêu thụ đặc biệt và LuậtQuản lý bongdaso danh sách các trận đấuế;

8. Quốc hội (2016), Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 09/11/2016 về Kếhoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016 – 2010;

9. Thủ tướng Chính phủ (2011), Quyết định số 732/2011/QĐ-TTg ngày 17/5/2011phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2011 – 2020;

10. Bộ trưởng Bộ Tài chính (2011, 2016), Quyết định số 2162/QĐ-BTC ngày08/9/2011 về việc phê duyệt Kế hoạch cải cách hệ thống bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn2011 – 2015 và các đề án triển khai thực hiện giai đoạn 2011 - 2020;

11. Bộ Tài chính (2016), Quyết định số 2710/QĐ-BTC ngày 20/12/2016 về việcban hành Kế hoạch cải cách quản lý bongdaso danh sách các trận đấuế giai đoạn 2016 - 2020;

12. Ngân hàng Thế giới (2011), Cải cách bongdaso danh sách các trận đấuế ở Việt Nam: Hướng tới một hệthống hiệu quả và công bằng hơn.