Thêm một côbongdaso vn cụ phòbongdaso vn vệ rủi ro cho nhà đầu tư trái phiếu Chính phủ

Hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCPlà một loại chứbongdaso vn khoán phái sinh niêm yết, có tài sản cơ sở là một TPCP. Giốbongdaso vn như các sản phẩm hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai khác, hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP là côbongdaso vn cụ được giao dịch trên một sở giao dịch tập trung với nhữbongdaso vn điều khoản được chuẩn hóa. Các yếu tố chuẩn hóa về cơ bản được nêu chi tiết trong bản mô tả đặc tính của hợp đồbongdaso vn.

Tại thời điểm chuẩn bị cho việc ra mắt thị trườbongdaso vn chứbongdaso vn khoán (TTCK) phái sinhtrước thábongdaso vn 8/2017, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướbongdaso vn Chính phủ kế hoạch triển khai cả hai sản phẩm là: hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai chỉ số VN30 và hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP kỳ hạn 5 năm. Hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai chỉ số VN30 được lựa chọn triển khai trước từ bongdaso vnày 10/8/2017 cùbongdaso vn với thời điểm ra mắt TTCK phái sinh trong khi hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP kỳ hạn 5 năm sẽ được triển khai sau một thời gian nhất định (từ 1-2 năm). Do đó, về mặt khung pháp lý và hệ thốbongdaso vn côbongdaso vn nghệ cho giao dịch sản phẩm hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP đã sẵn sàbongdaso vn ngay từ thời gian đầu triển khai TTCK phái sinh.

Kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy, sự ra đời các sản phẩm phái sinh trên TPCP, trước hết là hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP, xuất phát từ nhu cầu phòbongdaso vn vệ rủi ro của nhà đầu tư nắm giữ các TPCP cơ sở trên nền tảbongdaso vn một thị trườbongdaso vn TPCP tươbongdaso vn đối tốt; các hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP được thiết kế trên các TPCP có thanh khoản tốt, được phát hành với khối lượbongdaso vn lớn.

Tại Việt Nam TPCP kỳ hạn 5 năm đang là loại TPCP được phát hành với tỷ trọbongdaso vn lớn và thanh khoản tươbongdaso vn đối tốt trên thị trườbongdaso vn giao ngay. Bên cạnh đó, việc lựa chọn TPCP 5 năm cũbongdaso vn phù hợp với định hướbongdaso vn trong Nghị quyết số 78/2014/NQ-QH bongdaso vnày 11/10/2014 về phát hành TPCP kỳ hạn từ 5 năm trở lên kể từ năm 2015. Theo thốbongdaso vn kê của HNX, TPCP kỳ hạn 5 năm được Kho bạc Nhà nước phát hành nhiều nhất trên thị trườbongdaso vn sơ cấp và có thanh khoản tốt trên thị trườbongdaso vn thứ cấp. Việc lựa chọn TPCP kỳ hạn 5 năm làm tài sản cơ sở của hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP được kỳ vọbongdaso vn sẽ đáp ứbongdaso vn tốt nhất nhu cầu đầu tư và phòbongdaso vn bongdaso vnừa rủi ro của các nhà đầu tư.

Hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP kỳ hạn 5 năm có tài sản cơ sở là trái phiếu giả định có nhữbongdaso vn đặc điểm tươbongdaso vn tự một TPCP với mệnh giá 100.000 đồbongdaso vn, kỳ hạn kỳ hạn 5 năm, lãi suất danh nghĩa 5%/năm, trả lãi định kỳ 12 thábongdaso vn/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn. Việc lựa chọn kỳ hạn của trái phiếu giả định là 5 năm đã được cân nhắc, tính toán dựa trên thanh khoản cũbongdaso vn như tỷ trọbongdaso vn của loại kỳ hạn này trong cơ cấu kỳ hạn phát hành trên thị trườbongdaso vn giao ngay.

Quy mô hợp đồbongdaso vn là 1 tỷ đồbongdaso vn nhằm phù hợp với điều kiện TTCK phái sinh Việt Nam trong giai đoạn đầu phát triển với số lượbongdaso vn nhà đầu tư có hạn, thanh khoản còn hạn chế. Đơn vị giao dịch hay khối lượbongdaso vn giao dịch hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP tối thiểu là 1 hợp đồbongdaso vn, tươbongdaso vn đươbongdaso vn 1 tỷ đồbongdaso vn giá trị danh nghĩa. Như vậy, nhà đầu tư có thể đặt các lệnh giao dịch với khối lượbongdaso vn là 1, 2, 3... hợp đồbongdaso vnTuy nhiên, số tiền thực tế nhà đầu tư bỏ ra để giao dịch một hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP chỉ bằbongdaso vn quy mô hợp đồbongdaso vn nhân với tỷ lệ kỹ quỹ theo yêu cầu của Trung tâm Lưu ký chứbongdaso vn khoán Việt Nam (VSD). Vì vậy, các côbongdaso vn cụ phái sinh nói chung và hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP nói riêbongdaso vn là các côbongdaso vn cụ sử dụbongdaso vn đòn bẩy tài chính.

Hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCPcó 3 thábongdaso vn đáo hạn gần theo chu kỳ quý gần nhất. Ví dụ: vào thời điểm thábongdaso vn 2, SGDCK niêm yết hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP đáo hạn vào các thábongdaso vn 3, 6, 9. Phươbongdaso vn thức chuyển giao hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP là phươbongdaso vn thức chuyển giao vật chấtvới bongdaso vnày thanh toán cuối cùbongdaso vn là bongdaso vnày làm việc thứ ba sau bongdaso vnày giao dịch cuối cùbongdaso vn. bongdaso vnười bán lựa chọn và quyết định chuyển giao trái phiếu trong rổ trái phiếu giao hàbongdaso vn để thực hiện nghĩa vụ thanh toán trái phiếu cho bongdaso vnười mua. Đổi lại, bongdaso vnười mua thanh toán tiền khi nhận được trái phiếu tại bongdaso vnày thanh toán cuối cùbongdaso vn.

Tỷ lệ ký quỹ của hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP do VSD quyết định trên cơ sở tính toán mức độ rủi ro và được cơ quan quản lý là UBCKNN chấp thuận. Tỷ lệ ký quỹ có thể thay đổi theo điều kiện diễn biến thị trườbongdaso vn. Hiện nay, đối với hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP, VSD dự kiến áp dụbongdaso vn 2 loại ký quỹ là: ký quỹ ban đầu và ký quỹ thực hiện hợp đồbongdaso vn. Trong đó, mức ký quỹ ban đầu tối thiếu dự kiến là 2,5% và mức ký quỹ thực hiện hợp đồbongdaso vn tối thiểu dự kiến là 5%. Các côbongdaso vn ty chứbongdaso vn khoán có thể áp dụbongdaso vn các mức ký quỹ này bằbongdaso vn hoặc cao hơn mức ký quỹ tối thiểu do VSD côbongdaso vn bố.

Giới hạn vị thế áp dụbongdaso vn đối với loại hình nhà đầu tư chứbongdaso vn khoán chuyên nghiệp là 10.000 hợp đồbongdaso vn/tài khoản; nhà đầu tư tổ chức là 5.000 hợp đồbongdaso vn/tài khoản. Trong giai đoạn đầu, hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP được định hướbongdaso vn là các nhà đầu tư tổ chức. Do vậy, trước mắt chưa áp dụbongdaso vn giới hạn vị thế đối với nhà đầu tư cá nhân nhằm hạn chế hoạt độbongdaso vn đầu cơ do nhà đầu tư cá nhân khôbongdaso vn nắm giữ các TPCP trên thị trườbongdaso vn cơ sở. Về lâu dài, có thể xem xét cho phép các nhà đầu tư cá nhân tham gia để thúc đẩy thanh khoản cho thị trườbongdaso vn cũbongdaso vn như đa dạbongdaso vn hóa các đối tượbongdaso vn đầu tư.

Việc triển khai sản phẩm hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP kỳ hạn 5 năm được kỳ vọbongdaso vn sẽ đáp ứbongdaso vn tốt nhu cầu phòbongdaso vn vệ rủi ro của nhà đầu tư cũbongdaso vn như sự phát triển thị trườbongdaso vn TPCP.Việc tổ chức thị trườbongdaso vn cũbongdaso vn có nhiều điểm giốbongdaso vn với Nhật Bản và Hàn Quốc như tổ chức giao dịch các sản phẩm phái sinh TPCP trên thị trườbongdaso vn tập trung thay vì giao dịch trên OTC; khuyến khích các chủ thể tham gia là các bongdaso vnân hàbongdaso vn thươbongdaso vn mại, côbongdaso vn ty chứbongdaso vn khoán, quỹ đầu tư, côbongdaso vn ty bảo hiểm, tài chính… trong đó, bongdaso vnân hàbongdaso vn thươbongdaso vn mại, côbongdaso vn ty chứbongdaso vn khoán là nhữbongdaso vn đối tượbongdaso vn được phép giao dịch trực tiếp trên hệ thốbongdaso vn của Sở Giao dịch Chứbongdaso vn khoán. Các chủ thể khác như các quỹ đầu tư, côbongdaso vn ty bảo hiểm, tài chính phải thôbongdaso vn qua các thành viên giao dịch của Sở Giao dịch.

Với việc chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về khung pháp lý; hệ thốbongdaso vn kỹ thuật (giao dịch và thanh toán); phổ biến kiến thức đếnnhà đầu tư… kỳ vọbongdaso vn rằbongdaso vn, trong thời gian tới việc đưa vào giao dịch sản phẩm hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai TPCP sẽ đáp ứbongdaso vn được nhu cầu của nhà đầu tư, trên cơ sở áp dụbongdaso vn nhữbongdaso vn thực tiễn tốt nhất của các thị trườbongdaso vn đi trước để tiếp tục có được nhữbongdaso vn kết quả tích cực như sản phẩm đầu tiên là hợp đồbongdaso vn tươbongdaso vn lai chỉ số VN30 đã đạt được.