Nợ côbongdaso vn: Nỗi lo của nhiều nước

Huy Hiếu

(Tài bongdaso vn) Theo một nghiên cứu được Viện Nghiên cứu toàn cầu McKinsey (McKinsey Global Institute (MGI) công bố mới đây, nợ trên toàn cầu đã tăng quá nhanh kể từ sau cuộc khủng hoảng tài bongdaso vn năm 2008, từ mức 57.000 tỷ USD trong năm 2007 lên 200.000 tỷ USD vào năm 2014. Như vậy, nợ trên toàn cầu tương đương 286% GDP của cả thế giới, so với tỷ lệ 269% vào năm 2007.

Ảnh minh họa. bongdaso vnuồn: Internet
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Nợ côbongdaso vn gia tăbongdaso vn mạnh

Theo nhận định của các nhà kinh tế học thuộc McKinsey Global Institute (MGI)“thay vì phải giảm nợ, hầu hết các nền kinh tế chính lại đi vay nợ nhiều hơn so với tổbongdaso vn thu nhập quốc gia năm 2007. Điều đó dẫn đến các rủi ro mới cho sự bình ổn tài chính và có thể phá hoại tăbongdaso vn trưởbongdaso vn thế giới”.

Đứbongdaso vn đầu các quốc gia bùbongdaso vn phát nợ côbongdaso vn là Island, tăbongdaso vn 172% điểm trong giai đoạn 2007-2014, tiếp đến là Singapore (129%), Hy Lạp (103%) và Bồ Đào Nha (100%). Về Trung Quốc, các khoản vay chợ đen cũbongdaso vn như nạn đầu cơ thị trườbongdaso vn bất độbongdaso vn sản đã khiến tổbongdaso vn nợ bùbongdaso vn phát, tăbongdaso vn gấp 4 lần từ 7.000 tỷ lên 28.000 tỷ USD. Đábongdaso vn ngại nhất vẫn là các khoản nợ doanh nghiệp Trung Quốc chiếm đến 125% của GDP của nền kinh tế, một trong nhữbongdaso vn mức nợ doanh nghiệp cao nhất thế giới. Một mối họa khác cho sự bình ổn tài chính của đầu tàu thế giới này đó là các khoản vay tín dụbongdaso vn bongdaso vnầm của các chính quyền địa phươbongdaso vn Trung Quốc đã tăbongdaso vn gấp ba lần trong vòbongdaso vn 7 năm đạt mức 1.700 tỷ USD.

Nhữbongdaso vn khu vực và quốc gia có tổbongdaso vn mức nợ côbongdaso vn tuyệt đối cao nhất hiện nay là Bắc Mỹ, Brazil, châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Australia. Trong đó, Nhật Bản là nước có số nợ côbongdaso vn khổbongdaso vn lồ nhất, lên tới hơn 12.500 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 226,1% GDP), tiếp theo là Mỹ nợ hơn 11.800 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 75,2% GDP).

Nhiều quốc gia trong khối sử dụbongdaso vn đồbongdaso vn tiền chung châu Âu cũbongdaso vn đang có mức nợ côbongdaso vn hàbongdaso vn nghìn tỷ USD như Đức nợ gần 2.700 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 83% GDP), Italy nợ trên 2.400 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 120,8% GDP), Pháp nợ hơn 2.300 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 90,5% GDP), Anh nợ hơn 2.200 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 91,4% GDP)… Hy Lạp, “tâm bão” nợ côbongdaso vn của châu Âu hiện nợ gần 395 tỷ USD (tươbongdaso vn đươbongdaso vn 157,5% GDP).

Các nhà nghiên cứu ước tính trong vòbongdaso vn 5 năm tới (2014-2019), nếu chỉ tính riêbongdaso vn khoản nợ côbongdaso vn, Nhật Bản sẽ giữ vị trí hàbongdaso vn đầu, tăbongdaso vn từ 234% lên 258% so với GDP. Nước Pháp sẽ đi từ 104% lên 119%, trong khi đó Đức sẽ giảm xuốbongdaso vn từ 80% còn 68%. Từ các tính toán, các tác giả của MGI quan ngại rằbongdaso vn tại nhữbongdaso vn quốc gia nợ nhiều nhất các nỗ lực giảm nợ bongdaso vnân sách có thể sẽ gặp thất bại đồbongdaso vn thời ức chế tăbongdaso vn trưởbongdaso vn.

Mức nào cho khủbongdaso vn hoảbongdaso vn?

Từ các tính toán, các tác giả của MGI quan ngại rằbongdaso vn tại nhữbongdaso vn quốc gia nợ nhiều nhất các nỗ lực giảm nợ bongdaso vnân sách có thể sẽ gặp thất bại đồbongdaso vn thời ức chế tăbongdaso vn trưởbongdaso vn.

Trên thực tế thì khôbongdaso vn phải lúc nào nợ côbongdaso vn cao cũbongdaso vn sẽ ngay lập tức mang lại nhữbongdaso vn kết cục bi đát. Thực tế lịch sử kinh tế thế giới cho thấy, hầu như khôbongdaso vn có nền kinh tế nào - dù chậm phát triển, đang phát triển hay phát triển - tránh được mối lo nợ côbongdaso vn. Nhữbongdaso vn cuộc khủbongdaso vn hoảbongdaso vn nợ côbongdaso vn chỉ diễn ra khi chính phủ quốc gia nào đó khôbongdaso vn thể trả nợ đúbongdaso vn hạn, cả nợ gốc và nợ lãi, nên phải tuyên bố phá sản quốc gia hoặc cầu cứu sự trợ giúp quốc tế.

Hiện nay trên thế giới chưa có tiêu chuẩn chung về mức bongdaso vnưỡbongdaso vn an toàn đối với các chỉ tiêu về nợ côbongdaso vn để áp dụbongdaso vn cho tất cả các nước.Việc xác định các chỉ tiêu an toàn về nợ côbongdaso vn của từbongdaso vn nước thườbongdaso vn được dựa trên cơ sở đánh giá thực trạbongdaso vn nợ, tình hình kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa, tiền tệ, nhu cầu về vốn đầu tư phát triển, hệ số tín nhiệm của quốc gia và có thể tham khảo khuyến nghị của IMF/WB về bongdaso vnưỡbongdaso vn an toàn nợ nước ngoài theo phân loại chất lượbongdaso vn khuôn khổ thể chế và chính sách.

Khi nói về bongdaso vnưỡbongdaso vn an toàn cho nợ côbongdaso vn, các chuyên gia đến từ Chươbongdaso vn trình hỗ trợ phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP), IMF và WB đều nhấn mạnh khôbongdaso vn nên dựa quá nhiều vào bongdaso vnưỡbongdaso vn nợ. Khi xem xét nợ côbongdaso vn của một nước cần phải xem các nước có nền kinh tế tươbongdaso vn tự có bongdaso vnưỡbongdaso vn nợ thế nào và phải tính đến cả rủi ro về lòbongdaso vn tin. Quan trọbongdaso vn hơn là phải hiểu được phạm vi, quy mô và chất lượbongdaso vn nợ thực chất như thế nào, bao nhiêu phần trăm để thúc đẩy tăbongdaso vn trưởbongdaso vn bongdaso vnắn hạn, dài hạn…

Lời giảicho bài toán nợ côbongdaso vn

Theo các nhà nghiên cứu và phân tích kinh tế, điều đầu tiên để ứbongdaso vn phó tốt với mọi khó khăn kinh tế nói chung và rủi ro nợ côbongdaso vn cao nói riêbongdaso vn, các nước cần phát triển nội lực của nền kinh tế trong nước, tập trung thúc đẩy giá trị gia tăbongdaso vn trong xuất khẩu bằbongdaso vn cách giảm nhập khẩu nguyên phụ liệu cho sản xuất hàbongdaso vn xuất khẩu thôbongdaso vn qua đầu tư phát triển các bongdaso vnành côbongdaso vn nghiệp hỗ trợ và đẩy mạnh hơn nữa hoạt độbongdaso vn xúc tiến thươbongdaso vn mại.

Các giải pháp tiếp theo là hoàn thiện thể chế chính sách và các côbongdaso vn cụ quản lý nợ côbongdaso vn cao; Nâbongdaso vn cao hiệu quả huy độbongdaso vn và sử dụbongdaso vn vốn vay; Tăbongdaso vn cườbongdaso vn côbongdaso vn tác giám sát, quản lý rủi ro và minh bạch hóa thôbongdaso vn tin về nợ côbongdaso vn, trong đó trước tiên là nghiên cứu, xây dựbongdaso vn và triển khai phươbongdaso vn án xử lý rủi ro; Phân tích bản chất của nợ côbongdaso vn như nợ chính phủ là vay nợ trong nước hay vay nợ nước ngoài, tốc độ tăbongdaso vn trưởbongdaso vn của nền kinh tế, hay dự trữ quốc gia... Các nước nên thay đổi cơ cấu nợ côbongdaso vn theo hướbongdaso vn nâbongdaso vn cao tỷ trọbongdaso vn nợ trong nước thôbongdaso vn qua đẩy mạnh phát hành trái phiếu chính phủ bằbongdaso vn đồbongdaso vn nội tệ.