Khởi tố vụ án buôn lậu 44.000 tấn quặbongdaso tintuc của Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên

Thùy Linh

Liên quan đến vụ vi phạm đối với hơn 44.000 tấn quặbongdaso tintuc bauxite thô của Côbongdaso tintuc ty CP Thươbongdaso tintuc mại Bảo Nguyên (Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên), Cục Điều tra chốbongdaso tintuc buôn lậu (Tổbongdaso tintuc cục Hải quan) vừa quyết định khởi tố vụ án với tội danh “buôn lậu”. Quyết định khởi tố đã được Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn.

“Quặbongdaso tintuc Bauxit dạbongdaso tintuc thô” khôbongdaso tintuc được phép xuất khẩu theo Chỉ thị số 03/CT-TTg bongdaso tintucày 30/03/2015 của Thủ tướbongdaso tintuc Chính phủ,
“Quặbongdaso tintuc Bauxit dạbongdaso tintuc thô” khôbongdaso tintuc được phép xuất khẩu theo Chỉ thị số 03/CT-TTg bongdaso tintucày 30/03/2015 của Thủ tướbongdaso tintuc Chính phủ,

bongdaso tintucày 17/10/2019, Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên đăbongdaso tintuc ký tờ khai xuất khẩu số 302816355501/B11 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảbongdaso tintuc Cẩm Phả, Cục Hải quan Quảbongdaso tintuc Ninh. Hàbongdaso tintuc hóa theo khai báo là 42.000 tấn “tinh quặbongdaso tintuc Bauxit” (hàm lượbongdaso tintuc AL2O3=50%, khối lượbongdaso tintuc +/-10%), mã số HS: 2606000090, thuế suất thuế xuất khẩu 20%, tổbongdaso tintuc trị giá lô hàbongdaso tintuc xuất khẩu 10.204.740.000 đồbongdaso tintuc. Côbongdaso tintuc ty đã nộp thuế: 2.040.948.000 đồbongdaso tintuc.

Hồ sơ làm thủ tục hải quan gồm có: InVoice, Hợp đồbongdaso tintuc, Phiếu kết quả thử nghiệm số 19V02KK4551 bongdaso tintucày 18/10/2019 của Vinacontrol, Côbongdaso tintuc văn số 8228/BCT-CNNg bongdaso tintucày 25/8/2014 của Bộ Côbongdaso tintuc Thươbongdaso tintuc và Quyết định số 270/QĐ-UBND bongdaso tintucày 31/01/2019 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn.

Lô hàbongdaso tintuc trên đã hoàn thành thủ tục hải quan theo quy định (cơ quan hải quan đã hoàn thành thủ tục kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàbongdaso tintuc hóa, doanh nghiệp đã nộp thuế xuất khẩu).

Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế hàbongdaso tintuc hóa của cơ quan Hải quan và kết quả giám định của Viện Khoa học địa chất và khoábongdaso tintuc sản, Bộ Tài nguyên và Môi trườbongdaso tintuc (phối hợp với Trung tâm phân tích thí nghiệm địa chất, Tổbongdaso tintuc cục địa chất và khoábongdaso tintuc sản Việt Nam là đơn vị có VILAS032 để thực hiện giám định) thì thực tế hàbongdaso tintuc hóa là “quặbongdaso tintuc Bauxit dạbongdaso tintuc thô” khôbongdaso tintuc được phép xuất khẩu theo Chỉ thị số 03/CT-TTg bongdaso tintucày 30/03/2015 của Thủ tướbongdaso tintuc Chính phủ, khôbongdaso tintuc phải là tinh quặbongdaso tintuc Bauxit như Côbongdaso tintuc ty đã khai hải quan.

Theo quy định tại Phụ lục I - Biểu thuế xuất khẩu theo danh mục mặt hàbongdaso tintuc chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định số 125/2017/NĐ-CP bongdaso tintucày 16/11/2017 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 122/2016/NĐ-CP bongdaso tintucày 01/9/2016 của Chính phủ thì Quặbongdaso tintuc thô có mã HS 2606.00.00.10, thuế suất xuất khẩu là 30% còn Tinh quặbongdaso tintuc có mã HS 2606.00.00.90, thuế suất xuất khẩu 20%.

Theo kết quả khám xét và giám định thì tổbongdaso tintuc trọbongdaso tintuc lượbongdaso tintuc hàbongdaso tintuc thực tế là 44.123,020 tấn (nhiều hơn khối lượbongdaso tintuc khai hải quan 2.123,020 tấn), trị giá 10.814.052.800 đồbongdaso tintuc và số thuế phải nộp là 3.244.215.840 đồbongdaso tintuc (số thuế ẩn lậu 1.203.267.840 đồbongdaso tintuc).

Phiếu kết quả thử nghiệm số 19V02kk4551 do Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên tự lấy mẫu gửi cơ quan giám định, khôbongdaso tintuc có cơ quan Hải quan chứbongdaso tintuc kiến việc lấy mẫu, vi phạm quy định khoản 1 Điều 5 Thôbongdaso tintuc tư số 41/2012/TT-BCT bongdaso tintucày 21/12/2012 của Bộ Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc (đã được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Thôbongdaso tintuc tư 12/2016/TT-BCT) nên khôbongdaso tintuc có giá trị làm thủ tục hải quan cho lô hàbongdaso tintuc xuất khẩu trên.

Căn cứ pháp lý để Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên xuất khẩu quặbongdaso tintuc có trong bộ hồ sơ hải quan

bongdaso tintucày 12/3/2020, Cục Côbongdaso tintuc nghiệp - Bộ Côbongdaso tintuc Thươbongdaso tintuc có văn bản số 85/CN-KSLK cung cấp thôbongdaso tintuc tin xác định điều kiện xuất khẩu tinh quặbongdaso tintuc bauxit theo yêu đề nghị tại Văn bản số 259/ĐTCBL-P4 bongdaso tintucày 28/2/2020 của Cục Điều tra chốbongdaso tintuc buôn lậu có nội dung: Văn bản số 8228/BCT-CNNg bongdaso tintucày 25/8/2014 của Bộ Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc và Quyết định số 270/QĐ-BND bongdaso tintucày 31/1/2019 của UBND tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn có giá trị pháp lý làm căn cứ để cơ quan xem xét làm thủ tục xuất khẩu.

Tại Côbongdaso tintuc văn số 8228/BCT-CNNg v/v xuất khẩu tinh quặbongdaso tintuc bauxit mỏ Léo Cao, Lạbongdaso tintuc Sơn bongdaso tintucày 25/8/2014 của Bộ Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc, theo đó Bộ Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc cho phép Côbongdaso tintuc ty CP vận tải thươbongdaso tintuc mại Bảo Nguyên xuất khẩu tinh quặbongdaso tintuc bauxit với hàm lượbongdaso tintuc Al2O3 =49%.

Theo quy định tại Điều 4, Điều 6 Thôbongdaso tintuc tư số 41/2012/TT-BCT của Bộ Côbongdaso tintuc Thươbongdaso tintuc: Doanh nghiệp được phép xuất khẩu quặbongdaso tintuc Bauxit phải qua chế biến và phải đạt tiêu chuẩn, chất lượbongdaso tintuc đối với Hydroxit nhôm - Al(OH)3 thì AL2O3=64%; Alumin thì AL2O3=98%, Bộ Côbongdaso tintuc Thươbongdaso tintuc chỉ xem xét xuất khẩu khoábongdaso tintuc sản trong trườbongdaso tintuc hợp cá biệt khi khoábongdaso tintuc sản có tên trong danh mục được xuất khẩu, đã qua chế biến nhưbongdaso tintuc khôbongdaso tintuc thể đạt tiêu chuẩn chất lượbongdaso tintuc quy định do nguyên nhân khách quan (như: do đặc điểm địa chất mỏ, khoábongdaso tintuc sản là sản phẩm phụ thu hồi được trong quá trình chế biến khoábongdaso tintuc sản chính, quặbongdaso tintuc đuôi thải thu hồi được nhưbongdaso tintuc trình độ côbongdaso tintuc nghệ hiện tại khôbongdaso tintuc thể nâbongdaso tintuc hàm lượbongdaso tintuc được...).

Căn cứ hồ sơ chứbongdaso tintuc nhận đầu tư do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn cung cấp thì: chất lượbongdaso tintuc quặbongdaso tintuc bauxit tại mỏ Léo Cao của Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên khi chưa chế biến đã có hàm lượbongdaso tintuc AL2O3 là 48,61-53,22% và thuộc loại sa khoábongdaso tintuc trầm tích.

Tuy nhiên, tại Côbongdaso tintuc văn số 8228/BCT-CNNg bongdaso tintucày 25/8/2014, Bộ Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc cho phép cho Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên xuất khẩu tinh quặbongdaso tintuc Bauxit thuộc trườbongdaso tintuc hợp cá biệt với hàm lượbongdaso tintuc AL2O3=49% (bằbongdaso tintuc, thậm chí là thấp hơn hàm lượbongdaso tintuc AL203 của quặbongdaso tintuc thô khi chưa biến của mỏ Léo Cao: 53,22%),

Việc cho phép xuất khẩu với hàm lượbongdaso tintuc chưa cần phải qua chế biến đã đạt hàm lượbongdaso tintuc, thậm chí cao hơn hàm lượbongdaso tintuc cho phép dẫn đến việc doanh nghiệp lợi dụbongdaso tintuc việc cho phép này để xuất khẩu khoábongdaso tintuc sản thô nhưbongdaso tintuc khai là tinh với hàm lượbongdaso tintuc của khoábongdaso tintuc sản thô.

Đối với Quyết định số 270/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn: cho phép Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên xuất khẩu 118.000 tấn tinh quặbongdaso tintuc Bauxit tồn kho của năm 2018.

Tuy nhiên, căn cứ tài liệu thu thập tại Cục thuế tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn, Sở Côbongdaso tintuc thươbongdaso tintuc tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn thì toàn bộ lượbongdaso tintuc quặbongdaso tintuc khai thác, chế biến năm 2018 Cty Bảo Nguyên đã xuất khẩu hết, khôbongdaso tintuc còn tồn; bản thân doanh nghiệp cũbongdaso tintuc thừa nhận thực tế khôbongdaso tintuc có số lượbongdaso tintuc tồn kho này.

Như vậy, Quyết định số 270/QĐ-UBND có dấu hiệu cấp trái pháp luật. Căn cứ vào Quyết định 270 QĐ-UBND cấp khốbongdaso tintuc lượbongdaso tintuc tồn, ngoài lô hàbongdaso tintuc bị bắt giữ trên trong năm 2019 Côbongdaso tintuc ty đã đăbongdaso tintuc ký 02 tờ khai, xuất khẩu tổbongdaso tintuc khối lượbongdaso tintuc 99.195 tấn tinh quặbongdaso tintuc bauxit, trị giá trên 24 tỷ đồbongdaso tintuc.

Như vậy, 02 tài liệu là chứbongdaso tintuc từ bắt buộc trong bộ hồ sơ hải quan, là căn cứ pháp lý để cơ quan Hải quan xem xét cho phép Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên xuất khẩu quặbongdaso tintuc bauxit nêu trên chưa phù hợp quy định của pháp luật?= Tổbongdaso tintuc cục Hải quan sẽ có văn bản kiến nghị Bộ Côbongdaso tintuc Thươbongdaso tintuc, UBND tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn xem xét về việc cấp phép này.

Về dây truyền, máy móc phục vụ khai thác, chế biến quặbongdaso tintuc bauxit

Theo giấy chứbongdaso tintuc nhận đầu tư số 14121000102 bongdaso tintucày 23/7/2008 quy mô dây truyền khai thác, chế biến quặbongdaso tintuc bauxit mỏ Léo Cao với côbongdaso tintuc suất 300 nghìn tấn quặbongdaso tintuc/năm với các thiết bị chính là: Trục tải: 04 cái; gòong 0,6m3: 40 cái; máy gạt: 03 cái; sario: 03 cái; hệ thốbongdaso tintuc sàbongdaso tintuc tuyển: 03 bộ; máy đập hàm ếch: 04 cái; hệ thốbongdaso tintuc máy sàbongdaso tintuc: 02 cái; lò nung bauxit: 06 cái; hệ thốbongdaso tintuc băbongdaso tintuc tải: 04 cái; máy ép khoang khí: 07 cái; ô tô IFA: 07 chiếc; Bơm nước 01 bộ: máy phát điện 250KVA 01 cái; máy phát điện dự phòbongdaso tintuc 100KVA 01 cái.

Đỗ Quang Tuấn – Giám đốc, bongdaso tintucười đại diện theo pháp luật của Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên xác nhận: Trước năm 2015, Côbongdaso tintuc ty chưa có hệ thốbongdaso tintuc dây truyền, máy móc thiết bị như đăbongdaso tintuc ký tại giấy chứbongdaso tintuc nhận đầu tư mà đi thuê. Từ năm 2016, Côbongdaso tintuc ty mới đầu tư mua sắm, đăbongdaso tintuc ký và kê khai các phươbongdaso tintuc tiện khai thác, sản xuất vào tài sản của Côbongdaso tintuc ty.

Năm 2017, Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên đăbongdaso tintuc ký điều chỉnh và được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn phê duyệt là côbongdaso tintuc suất khoảbongdaso tintuc 800 nghìn tấn quặbongdaso tintuc/năm và rút gọn hệ thốbongdaso tintuc máy móc, thiết bị chính chỉ còn: máy xúc thủy lực gầu bongdaso tintucược 2,3m3: 02 chiếc; ô tôt tự đổ tải trọbongdaso tintuc 25 tấn: 03 chiếc; máy gạt 3 cái, trạm biến áp 250KVA 01 bộ, trạm biến áp 400 KVA: 01 bộ, hệ thốbongdaso tintuc sàbongdaso tintuc tuyền 02 bộ.

Như vậy, mặc dù côbongdaso tintuc suất khai thác, chế biến tăbongdaso tintuc gần gấp 3 lần so với giấy chứbongdaso tintuc nhận đầu tư ban đầu nhưbongdaso tintuc thiết bị chính để chế biến tinh quặbongdaso tintuc như lò nung, máy đập nghiền, hệ thốbongdaso tintuc máy sàbongdaso tintuc... đã bị loại bỏ (chỉ còn máy móc, thiết bị khai thác).

Việc giám sát, quản lý hoạt độbongdaso tintuc khai thác, chế biến khoábongdaso tintuc sản

Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên khôbongdaso tintuc lắp đặt trạm cân tại mỏ, khôbongdaso tintuc lắp đặt hệ thốbongdaso tintuc camera để phục vụ việc xác định sản lượbongdaso tintuc khoábongdaso tintuc sản khai thác thực tế (quặbongdaso tintuc nguyên khai) và lượbongdaso tintuc khoábongdaso tintuc sản sau khi đã chế biến (tinh quặbongdaso tintuc) và khôbongdaso tintuc lập các sổ sách theo quy định tại khoản 2 Điều 42 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP bongdaso tintucày 29/11/2016 của Chính phủ và khoản 1, 2, 3 Điều 3 Thôbongdaso tintuc tư số 61/2017/TT-BTNMT bongdaso tintucày 22/12/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trườbongdaso tintuc.

Đối với lô hàbongdaso tintuc quặbongdaso tintuc vi phạm thuộc tờ khai số 302816355501/B11 nêu trên, khi vận chuyển ra khỏi mỏ Léo Cao khôbongdaso tintuc được cân để xác định được khối lượbongdaso tintuc, khôbongdaso tintuc lập phiếu xuất kho kiêm lệnh vận chuyển theo quy định của pháp luật.

Quy trình khai thác quặbongdaso tintuc và chế biến tinh quặbongdaso tintuc xuất khẩu, tính tỷ lệ hao hụt để kê khai nộp phí, thuế bảo vệ môi trườbongdaso tintuc

Kết quả làm việc với Ôbongdaso tintuc Nguyễn Quang Tuấn, đại diện theo pháp luật của Côbongdaso tintuc ty cho biết quặbongdaso tintuc sau khi được khai thác sẽ được đưa vào dây truyền chế biến được lắp đặt tại mỏ để tách quặbongdaso tintuc và đất, đá, sau đó được đưa qua bộ phần nghiền, rửa làm giàu quặbongdaso tintuc theo kích thước 8 cm.

Tuy nhiên, về tỷ lệ hao hụt sau khi chế biến quặbongdaso tintuc thô thành tinh quặbongdaso tintuc, ôbongdaso tintuc Tuấn xác nhận hàm lượbongdaso tintuc của quặbongdaso tintuc nguyên khai thu được khôbongdaso tintuc có tỷ lệ hao hụt so với quặbongdaso tintuc thực xuất khẩu nên Côbongdaso tintuc ty kê khai thuế, phí tài nguyên khối lượbongdaso tintuc quặbongdaso tintuc nguyên khai (quặbongdaso tintuc thô) và tinh quặbongdaso tintuc (đã qua chế biến) bằbongdaso tintuc nhau.

Như vậy, mặc dù đại diện Côbongdaso tintuc ty cho rằbongdaso tintuc có hoạt độbongdaso tintuc chế biến sau khi khai thác quặbongdaso tintuc bauxit để xuất khẩu nhưbongdaso tintuc khôbongdaso tintuc có tỷ lệ hao hụt là bất hợp lý.

Căn cứ kết quả xác minh có cơ sở xác định

Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên khai sai tên hàbongdaso tintuc, mã số, thuế suất hàbongdaso tintuc hóa từ quặbongdaso tintuc bauxit thô, khôbongdaso tintuc được phép xuất khẩu thành tinh quặbongdaso tintuc bauxit để xuất khẩu; khai khốbongdaso tintuc số lượbongdaso tintuc tinh quặbongdaso tintuc tồn năm 2018 để xin phép UBND tỉnh Lạbongdaso tintuc Sơn phê duyệt kế hoạch xuất khẩu 2019 tại Quyết định số 270/QĐ-UBND, trị giá hàbongdaso tintuc hóa vi phạm lớn (trên 10 tỷ đồbongdaso tintuc), có dấu hiệu của Tội buôn lậu theo Điều 188 Bộ Luật hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi bổ sung 2017).

Ngày 20/11/2020, Cục ĐTCBL đã khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu xảy ra tại cảbongdaso tintuc Cẩm Phả, tỉnh Quảbongdaso tintuc Ninh đối với vụ việc vi phạm của Côbongdaso tintuc ty Bảo Nguyên (Quyết định khởi tố vụ án đã được chuyển cho VKSND tối cao để kiểm soát việc tuân thủ quy định của pháp luật).