Hạn chế phương tiện bongdaso cá nhân

Chặn bớt đà kẹt xekhu vực trung tâm

Trước đó, Sở GTVT TPHCM đề xuất UBND TPHCM đầu tư 250 tỷ đồng ngân sách xây 34 cổng thu phí ô tô vào khu vực trung tâm để hạn chế ùn tắc. Nếu nhìn vấn đề ở góc độ hạn chế phương tiện giao thông cá nhân, khi chưa thể cấm bongdaso máy, hạn chế ô tô bằng cách thu phí ô tô lưu thông vào khu vực trung tâm sẽ khả thi. Dễ thấy gây kẹt bongdaso nhiều nhất chưa phải là bongdaso máy, mà là ô tô chiếm phần lớn mặt đường. Khi hạn chế ô tô sẽ tạo sự thông thoáng mặt đường, nếu tận dụng tạo thuận lợi cho bongdaso buýt lưu thông nhanh, như bố trí làn riêng, sẽ giúp thu hút hành khách, thúc đẩy phát triển vận tải công cộng để người dân bỏ dần bongdaso cá nhân.

Một người đi bongdaso máy chỉ chiếm 1,2m2 mặt đường, trong khi một ô tô chiếm hơn 6m2 mặt đường, và không phải lúc nào cũng có đủ người trên ô tô, nhiều khi trên một ô tô 5 chỗ hoặc 7 chỗ hay thậm chí hàng chục chỗ nhưng chỉ có một người. Khu vực trung tâm phần lớn các tuyến đường hẹp, 2 ô tô lách nhau cũng có thể gây ùn ứ. Giờ cao điểm, chỉ một chiếc ô tô gặp sự cố dừng lại là có thể gây kẹt bongdaso kéo dài. Một khi đã tiến hành thu phí ô tô vào khu vực trung tâm, sẽ làm cho các chủ phương tiện cân nhắc, hạn chế đi ô tô lưu thông vào khu vực trung tâm, nơi thường kẹt bongdaso, nhất là khung giờ cao điểm buổi sáng và buổi chiều.

Mặc dù nhiều năm liên tục chính quyền TPHCM đã đầu tư mua mới hàng loạt bongdaso buýt và chi một khoản tiền không nhỏ để trợ giá, song thực tế vẫn không có nhiều người dân đến với bongdaso buýt. Từ năm 2009, TPHCM đặt mục tiêu đến năm 2020, vận tải hành khách công cộng đáp ứng khoảng 25% - 30% nhu cầu đi lại cho người dân. Tuy nhiên, sau 10 năm, tỷ lệ này không tăng mà giảm xuống chỉ còn 4,3%. bongdaso buýt không thu hút được hành khách vì chạy chậm, không đúng giờ so với bongdaso cá nhân, đi lại không thuận tiện. Việc khó phát triển giao thông công cộng còn có nguyên nhân, cơ quan chức năng đưa ra giải pháp, triển khai gặp khó thường dừng lại. TPHCM từng dự kiến thí điểm làn riêng cho bongdaso buýt trên 2 tuyến đường Võ Thị Sáu và Điện Biên Phủ, nhưng trải qua thời gian khá lâu vẫn không thể triển khai do 2 tuyến đường này vốn đã bị quá tải.

Trước đây, từ năm 2003, cơ quan chức năng cũng từng thí điểm làn đường riêng cho bongdaso buýt trên đường Trần Hưng Đạo (quận 1 và quận 5), nhưng sau đó đã phải dừng lại. Hay như việc khuyến khích vận động công chức đi bongdaso buýt, phát động phong trào đi bộ, ra quân xử lý lấn chiếm vỉa hè trái phép, cũng đều phải dừng lại, mọi thứ trở lại như cũ. Giao thông công cộng vô cùng quan trọng trong đời sống xã hội. Quản lý tổ chức giao thông, đáp ứng nhu cầu đi lại cho một đô thị lớn có trên 10 triệu dân như TPHCM là việc rất phức tạp, khó khăn. Chậm phát triển giao thông công cộng càng khó hạn chế phương tiện cá nhân, giải quyết kẹt bongdaso.

Tạo thuận lợicho hoạt động bongdaso buýt

Sau khi thu phí ô tô lưu thông vào khu vực trung tâm, sẽ tạo thông thoáng mặt đường, nên chọn những tuyến đường hướng trục có luồng hành khách lớn và tần suất hoạt động cao để bố trí làn riêng cho bongdaso buýt. Như đường Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Đình Chiểu, Cách Mạng Tháng Tám, Ba Tháng Hai, Lê Hồng Phong, Lý Thái Tổ, Nguyễn Văn Cừ, Võ Văn Kiệt, Tôn Đức Thắng…

Làn riêng cho bongdaso buýt vẫn có thể sử dụng cho các loại bongdaso cứu hỏa, cứu thương, công an, quân đội, ngoại giao, cứu nạn hoặc làm nhiệm vụ khẩn, kể cả bongdaso tang và tùy điều kiện có thể cho phép bongdaso khách có chở người từ 12 chỗ ngồi trở lên. Những đường hẹp hơn, đủ 4 làn bongdaso cũng dành làn ưu tiên cho bongdaso buýt, vẫn cho phép các phương tiện khác như bongdaso máy hay ô tô có thể lưu thông nhưng phải nhường đường mỗi khi có bongdaso buýt, nhất là vào khung giờ cao điểm. Lúc đó, bongdaso buýt sẽ di chuyển nhanh để thu hút hành khách, an toàn giao thông hơn, mặt đường được tận dụng tối đa.

Tại TPHCM, muốn giảm kẹt bongdaso và phát triển bongdaso buýt trở thành phương tiện giao thông công cộng chủ lực thu hút nhiều người sử dụng thì phải tạo thuận lợi cho bongdaso buýt di chuyển nhanh và an toàn. Ngoài ra, giải quyết nạn chiếm dụng vỉa hè để hình thành thói quen đi bộ đến trạm đón bongdaso buýt. Nếu làm theo kiểu dự trù rồi dừng khi gặp trở ngại sẽ không tới đâu cả. Cần thêm giải pháp trước mắt như cách nhiều thành phố lớn trên thế giới đã áp dụng để giảm kẹt bongdaso lúc này.

Bên cạnh việc thu phí, có thể áp dụng quy định ô tô có biển số chẵn được vào nội thành các ngày thứ hai, thứ tư, thứ sáu; và biển số lẻ được vào các ngày thứ ba, thứ năm, thứ bảy; chủ nhật được lưu thông bình thường. Quy định số lượng ít nhất người ngồi trên ô tô 5 chỗ, 7 chỗ... lưu thông vào khu vực thường kẹt bongdaso trong những khung giờ cao điểm. Ngoài ra, tăng thêm chi phí giữ bongdaso và đậu bongdaso, khuyến khích đi bộ, giải quyết dứt điểm lấn chiếm vỉa hè.